با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفۀ آموزش و پروش، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار فلسفۀ تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار فلسفۀ تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، تعیین دیدگاه زیبایی‌شناختی جان دیویی برای فرایند تدریس و یادگیری است. در پژوهش حاضر، ما دو سوال داشته‌ایم: 1) زیبایی‌شناسی از دید جان دیویی چیست و دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ 2) رابطه این مؤلفه‌ها با فرایند تدریس و یادگیری چگونه است؟ برای پاسخ‌گویی به این سوالات تحقیق از منابع کتابخانه‌ای متعدد به‌صورت فیش‌برداری و از پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی (نمایه‌، پایگاه مقالات خارجی دانشگاه تربیت مدرس، پایگاه پایان‌نامه‌های دانشگاه‌های تربیت مدرس تهران- دانشگاه تهران- علامه طباطبایی- الزهرا، بانک اطلاعات نشریات کشور و مجلات ایران، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، نورمگز، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی) اطلاعات جمع‌آوری شده است و سپس با استفاده از روش مروری – اسنادی، به‌صورت مختصر دیدگاه دیویی در خصوص هنر، زیبایی، زیبایی‌شناسی و تدریس و یادگیری شرح داده شده است. بعد از انجام این کار، دلالت‌های دیدگاه هنری دیویی برای فرایند تدریس و یادگیری را استنباط و استخراج نمودیم. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که فرایند تدریس و یادگیری، تجربه‌ای زیبایی‌شناختی است و باید به‌صورت زیبایی‌شناختی ارائه گردد: از دید دیویی برای این‌که فرایند تدریس و یادگیری، زیبایی‌شناسی باشد، باید این موارد را به‌کار برد: استفاده از مبانی علمی در فرایند تدریس و یادگیری؛ تدریس واحد داشتن؛ پرهیز از تقابل‌ها در تدریس؛ اتصال یادگیری با امور روزمره و اجتماعی؛ استفاده از عوامل روان‌شناسی مثل تخیل و عاطفه در فرایند تدریس و یادگیری؛ نگاهی زیبایی‌شناختی داشتن به شغل معلمی؛ استفاده از بازی در این فرایند؛ ضرورت صداقت و نظم برقرار کردن به‌صورت هنرمندانه.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explanation of Dewey's View Indications about Art and Aesthetics for Teaching and Learning Process

نویسندگان [English]

  • Mohammad PourHoseini 1
  • SeidMehdi Sajadi 2
  • Mohsen imani 3

چکیده [English]

This research aims to determine John Dewey’s aesthetical view for teaching and learning process. In the present research, we had two questions: 1. what is the view of John Dewey's about aesthetics and its components? 2. What is the relationship of these components to the teaching and learning process? To answer the research questions, many data were collected from library resources many notes were collected from online databases (Namaye, website of foreign language researches of TMU, website of thesis of TMU, Tehran University, Allameh Tabatabai University and Alzahra University, Magiran, ISC, Noormags, CRCIS, SID). Then by using the review – documentary method, Dewey's view about art, beauty, aesthetics and teaching and learning are described briefly. Afterwards we deduced the implications of Dewey's artistic opinion for teaching and learning processes. The results of this study is that the process of teaching and learning is an aesthetic experience and should be presented in an aesthetic way. From Dewey's point of view, in order to teaching and learning process be aesthetical, following issues should be applied: using scientific bases in the teaching and learning process, having one teaching method, avoiding contradiction in teaching, linking learning to social and everyday life, using psychological factors such as imagination and emotion in teaching and learning process, having aesthetic view of the teaching job, using game in this process, being honest and create an artistic discipline.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Art
  • experience
  • Aesthetics
  • John Dewey
  • Teaching and Learning Process
آونزرایس. (1363). زیبایی‌شناسی علمی و مقوله‌های فلسفه. ترجمه فریدون شایان. چ اول. تهران: بامداد.
احمدی، بابک. (1384). حقیقت و زیبایی (درس‌های فلسفه هنر). چ دهم. تهران: نشر مرکز.
الیاس، جان. (1381). "تربیت زیبایی‌شناختی". ترجمه عبدالرضا ضرابی. نشریه معرفت، شماره 57.
امام‌جمعه، محمدرضا. (1385). "نقد و بررسی رویکردهای تدریس فکورانه ارائه چارچوب نظری برنامه درسی تربیت معلم فکور و مقایسه آن با رویکرد برنامه درسی تربیت معلم ایران (مورد: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی)". رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
امینی، محمد. (1384). "طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت هنری دوره ابتدایی و مقایسه آن با وضع موجود". رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
امینی، نیلوفر. (1388). "بررسی تطبیقی مبانی پست‌مدرنیسم با نظریات هنری جان دیویی". پایان‌نامه ارشد. تهران: دانشگاه هنر.
اوزمون، هوارد ا؛ کراور، سمئول ام. (1387). مبانی فلسفی تعلیم و تربیت. ترجمه گروه علوم تربیتی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
ایروانی، شهین. (1388). رابطه نظریه و عمل در تعلیم و تربیت. چ بیست و پنجم. تهران: علمی و فرهنگی.
بیردزلی، مونروسی؛ هاسپرز، جان. (1387). تاریخ و مسائل زیبایی‌شناسی. ترجمه محمدسعید حنایی‌ کاشانی. تهران: هرمس.
دیویی، جان. (1326). مدرسه و شاگرد. ترجمه مشفق همدانی. چ دوم. تهران: شرکت سهامی چاپ کیهان.
------ . (1370). اصول اخلاقی در تعلیم و تربیت. ترجمه سیدمهدی سجادی. چ اول. تهران: تربیت.
------ . (1375). تجربه و آموزش. ترجمه منصور تولیتی. چ اول. تهران: چاپ و نشر نور.
------ . (1391). هنر به منزله تجربه. ترجمه مسعود علیا. چ اول. تهران: ققنوس.
------ . (1341). مقدمه‌ای بر فلسفه آموزش و پرورش. ترجمه ا.ح.آریان‌پور. چ دوم. تبریز: کتاب‌فروشی تهران.
ساعتچی، محمدمهدی. (1388). "افول تجربه زیبایی‌شناسانه: نگاهی به ویژگی‌های تلقی در تجربه زیبایی‌شناسانه در قرن بیستم". اطلاعات حکمت و معرفت. شماره 46.
سجادی، مهدی. (1378). چند مبحث اساسی در فلسفه تعلیم و تربیت. چ اول. تهران: امیر کبیر.
سرمد، غلامعلی. (1379). نگرش کاربردی بر: روش‌های تدریس و هنر معلمی. چ اول. تهران: آوای نور.
شاتو، ژان. (1388). مربیان بزرگ. ترجمه غلامحسین شکوهی. چ ششم. تهران: دانشگاه تهران.
شایگان‌فر، نادر. (1386). "بررسی دیدگاه زیبایی‌شناسانه جان دیویی و تطبیق آن با پاپ آرت". پایان‌نامه ارشد. تهران: دانشگاه هنر.
شرفی، حسن. (1386). "آموزش هنر متناسب با فعالیت‌های زیباشناسانه، تولید هنری و مفاهیم وابسته". هنرهای زیبا، شماره 32.
شفلر، اسرائیل. (1381). چهار پراگماتیست. ترجمه محسن حکیمی. تهران: نشر مرکز.
عبادی، منصوره. (1387). "بررسی مدرسه زندگی از دیدگاه دیویی". پایان‌نامه ارشد. تهران: دانشگاه الزهرا.
علیق، محمدمحسن. (1390). "تبیین دیدگاه‌های زیبایی‌شناختی ابوحیان توحیدی در تعلیم و تربیت و نقدآرای زیبایی‌شناختی الیوت ایزنر بر اساس آن".رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
فرهودی، سعید. (1378). "زیباشناسی". مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. مجله هنر. شماره 41.
کارول، نوئل. (1387). درآمدی بر فلسفه هنر. ترجمه صالح طباطبائی. چ دوم. تهران: فرهنگسرای هنر.
کالینثون، دایانه. (1388). مجموعه مقالات فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی (6): تجربه زیباشناختی. ترجمه فریده فرنودفر. چ دوم. تهران: متن.
کریمی، عبدالعظیم. (1387). تربیت طربناک، شعر و طرب در تربیت. چ هفتم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
گات، بریس. (1386). دانشنامه زیبایی‌شناسی. ویراستار مشیت علایی. چ سوم. تهران: فرهنگستان هنر.
------- . (1389). دانشنامه زیبایی‌شناسی. ویراستار مشیت علایی. چ چهارم. تهران: فرهنگستان هنر.
گوتک، جرالد ال. (1389). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی. ترجمه محمدجعفر پاک‌سرشت. چ دهم. تهران: سمت.
لوینسون، جرولد؛ گایر، پل. (1387). مجموعه مقالات زیبایی‌شناسی آکسفورد (1): زیبایی‌شناسی فلسفی و تاریخ زیبایی‌شناسی جدید. ترجمه فریبرز مجیدی. چ اول. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
مایر، فردریک. (1374). تاریخ اندیشه‌های تربیتی، ج دوم. ترجمه علی‌اصغر فیاض. چ اول. تهران: سمت.
محمودنیا، علیرضا. (1376). "تحلیل و ارزیابی تطبیقی اندیشه‌های فلسفی و تربیتی ژان ژاک روسو و جان دیویی". رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
مناف‌زاده، محمد. (1376). "تأثیر معرفت‌شناسی دیویی بر الگوهای تدریس". رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
مهرمحمدی، محمود. (1387). بازاندیشی فرایند یاددهی- یادگیری. چ سوم. تهران: انتشارات مدرسه.
------------- . (1390). آموزش عمومی هنر چیستی، چرایی، چگونگی. چ دوم. تهران: انتشارات مدرسه.
------------- . (1391). "تبیین چرخش زیبا-شناسانه در تعلیم و تربیت: درس‌های خرد و کلان برای بهبود کیفیت آموزش با الهام از عالم هنر". فصلنامه تعلیم و تربیت. تهران: سال بیست و هفتم.
مهرمحمدی، محمود؛ عابدی، لطفعلی. (1380). "ماهیت تدریس و ابعاد زیباشناختی آن". فصلنامه مدرس. دوره 5، شماره 3.
هنفلینگ، اسوالد. (1386). چیستی هنر. ترجمه علی رامین. چ چهارم. تهران: هرمس.
هولفیش، گوردون؛ اسمیت، فیلیپ ژ. (1389). تفکر منطقی روش تعلیم و تربیت. ترجمه علی شریعتمداری. چ هشتم. تهران: سمت.
 
 
 
Alexander, T. (2000). “Eros and art: the lessons of Dewey’s aesthetics”, Journal of Curriculum Studies, volume 32, No 3, 467- 481.
Crick, N. (2004). “John Dewey's aesthetics of communication”, Southern Commu-nication Journal, 69:4, 303-319.
Dewey, J. (1988/1367). Experience and nature. In J. Boydston (Ed), The later works 1925–1953, (Vol. 1, 1925). Carbondale, IL: Southern Illinois University Press.
Higgins, C. (2005). “Dewey’s conception of vocation: existential, aesthetic, and educa-tional implications for teachers”, Journal of Curriculum Studies, 37: 4, 441- 464.
Hobbs, L. (2012). “Examining the aesthetic dimensions of teaching: Relationships between teacher knowledge, identity and passion”, Teaching and Teacher Education, 28, 718-727.
Johnston, J. (2002). “John Dewey And The Role Of Scientific Method In Aesthetic Experience”, Studies in Philosophy and Education, 21: 1–15.
Nakamura, K. (2009). “The significance of Dewey’s aesthetics in art education in the age of globalization”, educational theory, volume 59, Number 4.
Orkibi, H. (2012). “Students artistic experience before and during graduate training”, The Arts in Psychotherapy, 39, 428– 435.
Pugh, K. and Girod, M. (2007). “Science, Art, and Experience: Constructing a Science Pedagogy From Dewey’s Aesthetics”, Journal of Science Teacher Education, 18:9–27.