با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه یزد

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش همدلی بر پرخاشگری و سازگاری دانش آموزان دختر پایة ششم ابتدایی شهر یزد است. روش پژوهش، نیمه تجربی است و در آن از دو گروه آزمایش و گواه با انجام پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. نمونة حاضر 62 نفر از دانش آموزان دختر پایة ششم ابتدایی شهر یزد بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، انتخاب شدند و به‌طور تصادفی و برابر در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. ابتدا هر دو گروه به پرسش‌نامه‌ها (پیش‌آزمون) پاسخ دادند و سپس تنها گروه آزمایش طی 15 جلسه تحت آموزش همدلی قرار گرفت. درنهایت مجدداً پرسش‌نامه‌ها به وسیلة هر دو گروه پاسخ داده شد (پس‌آزمون). داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌های همدلی آیزنبرگ و همکاران (1991)، پرسش‌نامة اختلال رفتاری کودکان راتر (1964) و پرسش‌نامة پرخاشگری باس و پری (1992)، جمع‌آوری و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن بود که بعد از کنترل نمره‌های پیش‌آزمون، تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و گواه در میانگین نمره‌های همدلی، سازگاری اجتماعی و پرخاشگری و ابعاد آن وجود دارد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر می‌تواند زمینه‌ای را برای بهبود سازگاری اجتماعی و کاهش پرخاشگری دانش آموزان فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influence of Teaching Empathy on Aggression and Social adjustment of Girl Students

نویسنده [English]

  • Kazem Barzegar

چکیده [English]

The purpose of this study is to evaluate the influence of teaching empathy on aggression and social adjustment of girl students of grade six in Yazd city. The method of research is semi-experimental and consist of experimental group and control group by pre-test and post-test. The samples were 62 girl students of grade six in Yazd that were selected by available sampling. They were put in two groups of control group and experiment group randomly and equally. First, both groups responded to questionnaires (pre-test) and then, the experimental group were trained the empathy within 15 sessions. Finally, the questionnaires (post-test) were completed again by both groups (post-test). Data were collected by using empathy questionnaires of Isenberg, Febs & et al (1991), Rater questionnaire about children behavioral disorder (1964) and Bus & Perry aggression questionnaire (1992) and were analyzed by covariance analysis test. Results showed that after controlling scores of pre-tests, there was a meaningful difference between two groups in their empathy, social competence and aggression and its aspects (p<0.01). The results from present study can improve the social adjustment and reduce aggression in students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Empathy
  • Social Adjustment
  • Aggression
  • students
اتکینسون، ریتا؛ اتکینسون، ریچارد س؛ هیلگارد، ارنست. (1389). زمینه روان‌شناسی، ترجمه محمدتقی براهنی و همکاران، تهران، انتشارات رشد.
احمدی، محمدسعید؛ حاتمی، حمیدرضا؛ اسدزاده، حسن. (1391). "تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر زنجان". فصلنامة پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، شماره 5، صص، 99-115.
برزگربفرویی، کاظم؛ خضری، حسن. (1393). مشکلات رایج کودکان و نوجوانان و کلیدهای رویارویی با آن‌ها. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.
بشارت، محمدعلی؛ خدابخش، محمدرضا؛ فراهانی، حجت‌الله؛ رضازاده، سید محمدرضا. (1390). "نقش واسطه‌ای خودشیفتگی در رابطه بین همدلی و کیفیت روابط بین شخصی". فصلنامة روان‌شناسی کاربردی، شماره 1، صص، 7-23.
حجازی، سارا؛ امیری، شعله؛ یارمحمدیان، احمد؛ و ملک‌پور، مختار. (1385). "بررسی اثربخشی آموزش گروهی حل مسئله بر میزان سازگاری اجتماعی زنان مبتلا به اختلال خلقی دوقطبی". فصلنامة تحقیقات علوم رفتاری، دوره 4، شماره 1 و 2، صص، 52 – 58.
عارفی، مژگان؛ لطیفیان، مرتضی. (1390). "بررسی نقش همدلی و باورهای ماکیاولیستی در کفایت و عدم‌کفایت اجتماعی دانش‌آموزان نه تا دوازده ساله". دو فصلنامه مطالعات آموزش و یادگیری، شمارة 60، صص، 61-82.
فرحان‌فر، محبوبه؛ نادی، محمدعلی؛ مولوی، حسین. (1394). "تأثیر تعهد دینی، دل‌بستگی دینی و همدلی بر پرخاشگری در بین دانش‌آموزان مقطع دبیرستان". مجلة پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، شماره 8، صص، 67-80.
منا، روزانه؛ لندی، سارا. (2001). مشاوره با والدین کودکان پرخاشگر، ترجمه احمد به پروژه (1389)، تهران، نشر دانژه.
وزیری، شهرام؛ لطفی عظیمی، افسانه. (1390). "تأثیر آموزش همدلی در کاهش پرخاشگری نوجوانان". فصلنامة روا‌‌ن‌شناسی تحولی، شماره 30، صص، 167-175.
 
Boulton, M.J. & Smith, P.K. (1994). Bully / victim problems in middle school children: stability, self – perceived competence. British Journal of developmental psychology, 12, 315 – 329.
Bradley, R.H.; Corwyn, R.F.; Burchinal, M.; MCAdoo, H.P. & Garciacoll, C. (2001). The home environments of children in the united states part II: Relations with behavioral development through age thirteen. Child Develop-ment, 72, 1868 – 1886.
Buss, A.H. & Perry, M. (1992). The Aggression Question-naire. Journal of Personality and Clinical Psychology, 63, 452-459.
Crick, N.R. & Grotpeter, J.K. (1995). Relational aggression, sex and social psychological adjustment. child Develop-ment. 66: 710 – 722.
Cutierrez, S.M.; Escarti C.A. & Pascual, C. (2011). Relationships among empathy, prosocial behavior, aggressiveness, self-efficacy and pupils' personal and social responsibility. Psicothema, 23 (1), 9-13.
Eisenberg, N.; Fabes, R.A.; Schaller, M.; Carlo, G. & Miller, P.A. (1991). The relations of parental characteristics and practices to children’s vicarious emotional responding. Child Develop-ment; 62: 1393–408.
Gordon, M. (2003). Roots of empathy: responsive, parenting caring societies. Roots of empathy program, 52 (4), 236 – 243.
Greenman, P.S. (2005). A multi informant longitudinal study of aggression, peer rejection, and school adjustment in elementary school children. Doctoral dissertation. University of Ottawa (Canada).
Koszden, A. (1997). Conduct disorder across the life span. In s . Luthar, J. Burack, D. Cicchetti (Eds), Develop-mental psychology: perpectives on adjustment, risk and disorder (pp. 248 -272). combridge, uk: Cambridge university press.
Mac Niele, G. (2002). School bullying: An overview. In L. Rapp paglicci , A. Roberts, & J. wodarski (Eds.) Handbook of violence. New York: wiley.
Matsuura, N.; Hashimoto, T. & Toichi, M. (2009). Correlations a mong self – esteem, aggression, adverse childhood experiences and depression in inmates of a female juvenile correctional facility in japan. psychiatry and clinical Neurosciences, 63 (4), 478 – 85.
Mohammadi, H. (2008). Study the effective factor in male student's aggressive manner in Ardabil high school. Ministry of Education, Department of Education and Research Council of Ardabil Province. 75-7.
Pratt, M.W.; Arnold, M.L. & Lawford, H. (2009). Growing towards Care: A Narrative Approach to Prosocial Moral Identity and Generativity of Personality in Emerging Adulthood. In D. Narvaez & D.K. Lapsley (Eds.), Personality, identity, and character: Explorations in moral psychology (pp.295–315). New York
Rubin, K.H.; Dwyer, K.M.; Booth – laforce, C.; kim, A.H.; Burgess, K.B. & Rose – Krasnor, L. (2004). Attachment , friendship, and psychological functioning in early adolescence. Journal of early Adolescence, 24, 326 – 356.
Rutter, M. (1967). A children behavior questionnaire for completion by tewcher. Journal of Child Psychology and Psychiatry; 31: 12-16.
Silver, R. (2007). The silver drawing test and draw a story. New York and London: Routledge.
Sukhodolsky, D.G.; Kassinove, H. & Gorman, B.S. (2004). Cognitive – behavioral therapy for anger in children and adolescents: A meta analysis. Aggression and violent behavior, 9, 247 – 269.
Van der wal, M.F. (2005). There is bullying and bullying. European Journal of pediatrics, 164: 117 – 118.
Yeo, L.S.; Ang, R.P.; Loh, S.; Fu, K.J. & Karre, J.K. (2011). The role of affective and cognitive empathy in physical, verbal, and indirect aggression of a Singaporean sample of boys. Journal of Psychology, 145 (4), 313-330.