فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

بررسی نقش میانجی ادراک شایستگی در ارتباط بین ادراک حمایت معلم با بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران.

2 گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای ادراک شایستگی در ارتباط بین ادراک حمایت معلمان با بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان نوجوان بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان نوجوان دوره دوم متوسطه شهر یزد بود که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند. از این میان، 421 نفر از آنها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه‌گیری شامل پرسش‌نامه‌های انگیزش تحصیلی هارتر (1981)، ادراک حمایت معلم متنی، مک وایرتر و اونیل (2008) و خود ادراکی هارتر (1989) بود. برای تحلیل آماری از مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) و از نرم‌افزارهای SPSS-21، LISREL-8.72 استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین بی‌انگیزگی تحصیلی با ادراک حمایت معلمان و ادراک شایستگی همبستگی معناداری وجود دارد (05/0p<). همچنین نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که ادراک حمایت معلمان با بی‌انگیزگی تحصیلی از طریق ادراک شایستگی مرتبط است. براساس یافته‌های پژوهش، ادراک شایستگی و ادراک حمایت معلمان نقش مؤثری در کاهش بی‌انگیزگی تحصیلی در دانش‌آموزان دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Mediating Role of Competence Perception in the Relation-ship between Teacher Support Perception and Students' Academic Demotivation

نویسندگان [English]

  • Manouchehr Falah 1
  • Ahmad Ghazanfari 2
  • Maryam Charami 1
  • Reza Ahmadi 1

1 Department of Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Shahrekord Branch, Shahrekord, Iran.

2 Department of Psychology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Shahrekord Branch, Shahrekord, Iran.

چکیده [English]

The purpose of the present study was to investigate the mediating role of competence perception in the relationship between the perception of teachers' support and academic demotivation of adolescent students. The research method was descriptive-correlation with structural equation modeling method. The statistical population included all adolescent students of the second stage of high school in Yazd city, who were studying in the academic year 2020-2021. Among them, 421 were selected by multi-stage cluster sampling method. The measurement tools included Harter's (1981) academic motivation questionnaires, textual teacher support perception, McWhirter and O'Neill (2008) and Harter's self-perception (1989). Structural equation modeling (SEM) and SPSS-21, LISREL-8.72 software were used for statistical analysis. Pearson's correlation results showed that there is a significant correlation between academic apathy and the perception of teachers' support and the perception of competence (p<0.05). Also, the results of the path analysis indicated that the perception of teachers' support is related to academic demotivation through the perception of competence. Based on the findings of the research, the perception of competence and the perception of teachers' support have an effective role in reducing academic demotivation in students

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Demotivation
  • Perception of Teachers' Sup-port
  • Perception of Competence
  • High School Students
مراجع
آریایی پناه، زهره (1397). رابطه حمایت معلم ادراک شده و ادراک از محیط کلاس با درگیری تحصیلی: با توجه به نقش واسطه‌ای ادراک شایستگی و تاب‌آوری تحصیلی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی. دانشگاه کاشان. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/4184b326ca07a79b4aed6377edfdfa3d
بحرانی، محمود (1388). بررسی روایی و پایایی مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر. مطالعات روان‌شناسی، 5 (1)، 51-72. https://www.sid.ir/paper/67572/fa
پارسامهر، مهربان؛ اسکندری فرد، امیرمختار؛ نیک نژاد، محمدرضا و قربانزاده، سید قاسم (1392). بررسی انگیزه‌های مرتبط با مشارکت در درس تربیت بدنی در بین دانش‌آموزان دختر (بر مبنای نظریۀ شایستگی). پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 9 (17)، 105-116. https://doi.org/10.22080/jsmb.2013.525
خجسته جلال، پریسا؛ معنوی پور، داود و صداقتی فرد، مجتبی (1399). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه خودادراکی کودکان هارتر. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 11 (40)، 71-84. https://dorl.net/dor/20.1001.1.-22285516.1399.11.40.4.6
رحمت زهی، خدانظر؛ شهری، مهناز؛ خاوری، فاطمه و غلامیان، نازنین (1397). بررسی بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان و معلمان در مدرسه و راهبردهای افزایش آن (مطالعه موردی: شهرستان زاهدان). ششمین همایش علمی- پژوهشی علوم تربیتی و روان‌شناسی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران. https://civilica.com/doc/759789
رشیدی پور، فاطمه؛ شکری، امید؛ فتح آبادی، جلیل و پورشهریار، حسین (1399). تجربه زیسته دانش‌آموزان از پدیده بی‌انگیزگی تحصیلی: یک مطالعه پدیدارشناختی. روان‌شناسی تربیتی، 16 (56)، 197-234. https://doi.org/-10.22054/jep.2020.46348.2761
صادقی، درنا؛ خدارحمی، سمیه و مؤمنی، حسن (1398). بی‌انگیزگی تحصیلی دانش‌آموزان پسر دورة متوسطة اول نواحی روستایی: یک مطالعة داده بنیاد. نوآوری‌های آموزشی، 18 (3)، 127-148. http://noavaryedu.oerp.ir/-article_134584.html?lang=fa
عباسی، محمد؛ شاهکرمی، مریم و عالی‌پور، کبری (1398). بررسی رابطه حمایت معلم و همسالان با اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان از طریق نقش میانجی‌گر شایستگی تحصیلی، پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 16 (1)، 27-35. https://doi.org/10.22070/tlr.2019.3002
فریدونی مقدم، مالک؛ باورصاد، نفیسه؛ رضایی، رومینا و چراغیان، بهمن (1396). ارتباط انگیزه پیشرفت با عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 94-1393. مجله توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 8 (3)، 335-344. https://edj.ajums.ac.ir/article_79874.html?lang=fa
مازیاری، محمد؛ کاشف، سید محمد و سیدعامری، میرحسن (1395). رابطه رفتار حمایت اجتماعی دبیران تربیت بدنی و بی‌انگیزگی دانش‌آموزان در فعالیت‌های تربیت بدنی. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 6 (۱۱)، 41-50. http://jrsm.khu.ac.ir/article-1-2377-fa.html
متقیان، مریم؛ پاشاشریفی، حسن و میرهاشمی، مالک (1397). تبیین انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان بر مبنای جهت‌گیری انگیزشی ادراک شده والدین و معلمان و میانجی‌گری نیازهای اساسی روان‌شناختی (ارائه مدلی علّی). فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 14 (47)، 141-162. https://doi.org/10.22054/jep.2018.23229.1872
موحدزاده، بهرام و رحمتنمد، مرجان (1397). بررسی رابطه بین ادراک شایستگی و پیشرفت تحصیلی با در نظر گرفتن نقش تعدیل‌کنندگی خودکارآمدی ادراک‌شده در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه ۲ شیراز. پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری، 3 (۲۳)، 1-21. http://ijndibs.com/article-1-231-fa.html
مؤمنی، حسین (1394). مدرک، اثر، صفر- سیکل باطل بی‌انگیزگی دانش‌آموزان. فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی، 18 (2)، 52-55. https://www.-magiran.com/paper/1490643
میرزایی، شراره؛ کیامنش، علیرضا؛ حجازی، الهه و بنی جمالی، شکوه السادات (1395). تأثیر ادراک شایستگی بر تاب‎آوری تحصیلی با میانجی‌گری انگیزش خودمختار. روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 7 (25)، 67-82. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285516.1395.7.25.5.9
نریمانی، محمد؛ خشنودنیای چماچائی، بهنام؛ زاهد، عادل و ابوالقاسمی، عباس (1392). نقش درک حمایت معلم در پیش‌بینی خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری. مجله ناتوانی‌های یادگیری، 3 (1)، 109-127. https://jld.uma.ac.ir/m/article_146.html?lang=fa
 
 
Banerjee, R., & Halder, S. (2021). Amotivation and influence of teacher support dimensions: A self-determination theory approach. Heliyon, 7 (7), e07410. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07410
Bergeron, J., Chouinard, R., & Janosz, M. (2011). The Impact of Teacher-Student Relationships and Achievement Motivation on Students' Intentions to Dropout According to Socio-Economic Status. Online Submission. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED528321.pdf
Blomeyer, D., Laucht, M., Coneus, K., & Pfeiffer, F. (2013). Early life adversity and children’s competence development: evidence from the Mannheim Study of Children at Risk. Jahrbücher für Nationalökonomie und Statistik, 233 (4), 467-485. https://doi.org/10.1515/jbnst-2013-0403
Bolkan, S., Goodboy, A. K., & Kelsey, D. M. (2016). Instructor clarity and student motivation: Academic performance as a product of students’ ability and motivation to process instructional material. Journal of Communication Education, 65 (2), 129-148. https://doi.org/10.1080/03634523.2015.1079329
Ceci, S. J., Ginther, D. K., Kahn, S., & Williams, W. M. (2014). Women in academic science: A changing landscape. Psychological science in the public interest, 15 (3), 75-141. http://dx.doi.org/10.1177/1529100614541236
Fallu, J. S., & Janosz, M. (2003). The quality of student-teacher relationships at adolescence: A protective factor against school failure. Journal of Revue de psychoéducation, 32 (1), 7-29. https://www.semanticscholar.org/paper/ La-qualit%C3%A9-des-relations-%C3%A9l% C3%A8ve-enseignants-%C3%A0-%3A-un-Fa llu-Janosz/656fe41 18d7b8aaf55561801d64ac 64aa8ebaa06
Feng, X., Xie, K., Gong, S., Gao, L., & Cao, Y. (2019). Effects of parental autonomy support and teacher support on middle school students’ homework effort: Homework autonomous motivation as mediator. Frontiers in psychology, 10, 612-623. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00612
Guay, F., Marsh, H. W., & Boivin, M. (2003). Academic self-concept and academic achievement: Developmental perspectives on their causal ordering. Journal of educational psychology, 95 (1), 124-136. https://doi.org/10.1037/0022-0663.95.1.124
Guay, F., Ratelle, C., Larose, S., Vallerand, R. J., & Vitaro, F. (2013). The number of autonomy-supportive relationships: Are more relationships better for motivation, perceived competence, and achievement? Contemporary Educational Psychology, 38 (4), 375-382. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2013.07.005
Harter, S. (1981). A new self-report scale of intrinsic versus extrinsic orientation in the classroom: Motivational and informational components. Developmental psychology, 17 (3), 300-312. https://doi.org/10.1037/0012-1649.17.3.300
Harter, S. (1989). Self-perception profile for adolescents. Gifted Child Quarterly. https://portfolio.du.edu/downloadItem/221931
Jang, H., Reeve, J., Ryan, R. M., & Kim, A. (2009). Can self-determination theory explain what underlies the productive, satisfying learning experiences of collectivistically oriented Korean students? Journal of educational Psychology, 101 (3), 644-661. https://doi.org/10.1037/a0014241
Kamarudin, H., Malek, N. A., Mohamed, W. N., & Ayub, S. A. (2021). The relationship between self-perceived communicative competence and demotivation. Journal of Creative Practices in Language and Teaching, 9 (2), 681-692. https://doi.org/10.24191/cplt.v9i2.16444
Laxdal, A. G., Johannsson, E., & Giske, R. (2020). The role of perceived competence in determining teacher support in upper secondary school physical education. The Physical Educator, 77 (2), 384-403. http://dx.doi.org/10.18666/TPE-2020-V77-I2-9606
Lazarides, R., Gaspard, H., & Dicke, A. L. (2019). Dynamics of classroom motivation: Teacher enthusiasm and the development of math interest and teacher support. Learning and Instruction, 60, 126-137. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2018.01.012
Lepper, M. R., Corpus, J. H., & Iyengar, S. S. (2005). Intrinsic and extrinsic motivational orientations in the classroom: Age differences and academic correlates. Journal of educational psychology, 97 (2), 184-196. https://doi.org/10.1037/0022-0663.97.2.184
Levesque, C., Zuehlke, A. N., Stanek, L. R., & Ryan, R. M. (2004). Autonomy and competence in German and American university students: A comparative study based on self-determination theory. Journal of educational psychology, 96 (1), 68-84. https://doi.org/10.1037/0022-0663.96.1.68
Leversen, I., Danielsen, A. G., Wold, B., & Samdal, O. (2012). What they want and what they get: Self-reported motives, perceived competence, and relatedness in adolescent leisure activities. Child Development Research, 20, 1-12. http://dx.doi.org/10.1155/2012/684157
Liu, B., & Platow, M. J. (2020). Chinese adolescents’ belief in a just world and academic resilience: The mediating role of perceived academic competence. School Psychology International, 41 (3), 239-256. http://dx.doi.org/10.1177/0143034320908001
Liu, W. C., Wang, J. C., & Ryan, R. M. (2016). Building autonomous learners: Perspectives from research and practice using self-determination theory. US: Springler. https://doi.org/10.1007/978-981-287-630-0
Liu, X. X., Gong, S. Y., Zhang, H. P., Yu, Q. L., & Zhou, Z. J. (2021). Perceived teacher support and creative self-efficacy: The mediating roles of autonomous motivation and achievement emotions in Chinese junior high school students. Thinking Skills and Creativity, 39, e100752. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2020.100752
Newcombe, N. S., Ambady, N., Eccles, J., Gomez, L., Klahr, D., & Linn, M. (2009). Psychology’s role in mathematics and science education. American Psychologist, 64 (6), 538–550. https://doi.org/10.1037/a0014813
Mercader, J., Presentación, M. J., Siegenthaler, R., Molinero, V., & Miranda, A. (2017). Motivation and mathematics performance: a longitudinal study in early educational stages. Revista de Psicodidáctica, 22 (2), 157-163. https://doi.org/10.1016/j.psicoe.2017.05.008
Metheny, J., McWhirter, E. H., & O'Neil, M. E. (2008). Measuring perceived teacher support and its influence on adolescent career development. Journal of Career Assessment, 16 (2), 218-237. https://doi.org/10.1177/1069072707313198
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage publications. https://us.sagepub.com/en-us/nam/applied-multivariate-research/book246895
Muris, P., Meesters, C., & Fijen, P. (2003). The self-perception profile for children: Further evidence for its factor structure, reliability, and validity. Journal of Personality and individual differences, 35 (8), 1791-1802. https://doi.org/10.1016/S0191-8869 (03)00004-7
Patall, E. A., Steingut, R. R., Vasquez, A. C., Trimble, S. S., Pituch, K. A., & Freeman, J. L. (2018). Daily autonomy supporting or thwarting and students’ motivation and engagement in the high school science classroom. Journal of Educational Psychology, 110 (2), 269-288. https://doi.org/10.1037/edu0000214
Royer, N., Provost, M. A., Tarabulsy, G., & Coutu, S. (2008). Kindergarten children’s relatedness to teachers and peers as a factor in classroom engagement and early learning behaviours. Journal of Applied Research on Learning, 2 (1), 1-20. http://en.copian.ca/library/research/jarl/kindergarten_children/kindergarten_children.pdf
Ruzek, E. A., Hafen, C., Allen, J. P., Gregory, A., Mikami, A., & Pianta, R. (2016). How teacher emotional support motivates students: The mediating roles of perceived peer relatedness, autonomy support, and competence. Learning and instruction, 42, 95-103. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2016.01.004
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2002). Overview of self-determination theory: An organismic dialectical perspective. Handbook of self-determination research, 2, 3-33. https://www.elaborer.org/cours/A16/lectures/Ryan2004.pdf
Salmela-Aro, K., Savolainen, H., & Holopainen, L. (2009). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: Evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of youth and adolescence, 38 (10), 1316-1327. https://doi.org/10.1007/s10964-008-9334-3
Schiefele, U., & Schaffner, E. (2015). Teacher interests, mastery goals, and self-efficacy as predictors of instructional practices and student motivation. Contemporary Educational Psychology, 42, 159-171. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2015.06.005
Wong, E. H., Wiest, D. J., & Cusick, L. B. (2002). Perceptions of autonomy support, parent attachment, competence and self-worth as predictors of motivational orientation and academic achievement: An examination of sixth-and ninth-grade regular education students. Adolescence, 37 (146), 255-266. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12144158/
فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 40
خرداد 1402
صفحه 77-92
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار