با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

4 استادیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامۀ بازآموزی اسنادی بر هیجانات پیشرفت مثبت و منفی و مشغولیت تحصیلی دانشجویان انجام شد. در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون همراه با پی‌گیری، 41 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش به نسخة کوتاه پرسش‌نامة هیجانات پیشرفت (AEQ-R، عبدلله‌پور، 1394) و سیاهة مشغولیت تحصیلی (AEI، سالملا ـ آرو و آپادایا، 2012) پاسخ دادند. از طریق هفت جلسۀ دو ساعته، آموزش برنامه بازآموزی اسنادی به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت برنامه آموزشی در افزایش میزان هیجانات پیشرفت مثبت مربوط به موقعیت‌های یادگیری، کلاس درس و آزمون و همچنین مؤلفه‌های مختلف مشغولیت تحصیلی شامل انرژی، احساس تعهد و شیفتگی/ فریفتگی دانشجویان و در کاهش میزان هیجانات پیشرفت منفی مربوط به موقعیت‌های یادگیری، کلاس درس و آزمون آنها مؤثر بود. نتایج مطالعة حاضر از نقش تعیین کنندة برنامة بازآموزی اسنادی به کمک تقویت تفاسیر خودتوانمندساز، بهبود مدیریت تجارب هیجانی و همچنین غنی‌سازی مهارت‌های رابطة بین فردی، برای کمک به تامین مصونیت روانی فراگیران در مواجهه با مطالبات زندگی تحصیلی به طور تجربی حمایت کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Attributional Retraining Program on Achievement Emotions and Academic Engagement Among University Students

نویسندگان [English]

  • Zahra gashtasebi 1
  • Omid Shokri 2
  • Jalil fathabadi 3
  • Masoud Sharifi 4

چکیده [English]

The purpose of this study was to examine the effectiveness of attributional retraining program on students’ positive and negative achievement emotions and academic engagement. In this pretest-posttest nonequivalent-group design with follow up stage, 41 undergraduate students at Shahid Beheshti University in experimental and control groups responded to the Academic Emotion Questionnaire-Revised (AEQ-R, Abdollahpour, 1394) and the Academic Engagement Inventory (AEI, Salmela-Aro & Upadaya, 2012). The experimental group received seven resilience training sessions (Two hours a session). The results of multivariate covariance analysis indicated that attributional retraining program was effective in increasing positive class-related, learning-related and test-related emotion scales and components of the academic engagement consisted on energy, dedication and absorption and in decreasing negative class-related, learning-related and test-related emotion scales in short term and long term. These findings suggest that attributional retraining program by increasing empowering interpretations, management of emotional experiences and enrichment of interpersonal relationships skills could result in mental immunization in university students when they exposure to stressful situations. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attributional Retraining Program
  • Achievement Emotions
  • Academic Engagement
حکمی، زهرا و شکری، امید (1394). رابطة بین جهت‌گیری‌های هدف پیشرفت و بهزیستی تحصیلی: الگوی اثرهای میانجیگر هیجانات پیشرفت. فصلنامة مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، سال پنجم، شمارة 11، 65-31.
ستاری، بهزاد؛ پورشهریار، حسین و شکری، امید (1394). اثربخشی بستة مداخله‌ای تنظیم هیجان‌های پیشرفت بر کاهش هیجان‌های منفی دانش‌آموزان. مجلة روان‌شناسی مدرسه، شمارة 4، 93-76.
ستاری، بهزاد؛ پورشهریار، حسین و شکری، امید (1394). تحلیل عاملی تاییدی و همسانی درونی مقیاس‌های هیجان مرتبط با یادگیری. فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، دورة ششم، شمارة 2، 53-31.
سرمد، ز؛ بازرگان، ع و حجازی، ا (1383). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
عبدالله‌پور، محمد آزاد (1394). تحلیل معادلات ساختاری الگوی شناختی ـ اجتماعی هیجانات پیشرفت: آزمون الگوهای رقیب. رسالة دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
عبدالله‌پور، محمد آزاد؛ درتاج، فریبرز و احدی، حسن (1393). ارزیابی ساختار عاملی پرسش‌نامة هیجانات پیشرفت در دانشجویان ایرانی. فصلنامة مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، دورة 4، شمارة 8، 186-161.
فلسفین زینب، شکری امید (1393). روابط ساختاری بین اسنادهای علّی، هیجان‌های پیشرفت و خودنظم‌جویی تحصیلی در دانشجویان. فصلنامة روان‌شناسی شناختی، ۲ (۲) :۴۶-۵۸.
فولادی، اسما؛ کجباف، محمدباقر و قمرانی، امیر (1395). اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر معنای تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایة سوم دورة اول متوسطه شهر مشهد. فصلنامة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، سال 4، شمارة 3، 103-93.
منصوری، الهام؛ شکری، امید؛ پورشهریار، حسین؛ پوراعتماد، حمیدرضا و رحیمی‌نژاد، پیمان (1393). اثربخشی برنامة تاب‌آوری پنسیلوانیا بر سبک‌های اسنادی و سازگاری روان‌شناختی دانشجویان. فصلنامة روان‌شناسی کاربردی، سال 8، شمارة 30، 144-129.
یعقوبی، ابوالقاسم و بختیاری، مریم (1395). تاثیر آموزش تاب‌آوری بر فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر. فصلنامة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، سال 4، شمارة 13، 16-70.
 
 
 
Artino, A.R. & Jones, K.D. (2012). Exploring the complex relations between achievement emotions and self-regulated learning behaviors in online learning. Internet and Higher Education, 15, 170–175.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1-26.
Burić, I. & Sorić, I. (2012). The role of test hope and hopelessness in self-regulated learning: Relations between volitional strategies, cognitive appraisals and academic achievement. Learning and Individual Differences, 22, 523–529.
Compton, R.J.; Wirtz, D.; Pajoumand, G.; Claus, E. & Heller, W. (2004).Association between positive affect and attentional shifting. Cognitive Therapy and Research, 28 (6), 733–744.
Dreisbach, G. & Goschke, T. (2004). How positive affect modulates cognitive control: Reduced perseveration at the cost of increased distractibility. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 30(2), 343–353.
Goetz, T.; Frenzel, A.C.; Pekran, R. & Hall, N.C. (2007). Between- and Within-domain relations of students, academic emotions. Journal of educational psychology, 99, 715-733.
Goetz, T.; Pekrun, R.; Hall, N. & Haag, L. (2006). Academic emotions a social-cognitive perspective: Antecedents and domain specificity of students, affect in the context of Latin instruction. British Journal of Educational Psychology, 76, 289-308.
Hirokawa, K.; Yagi, A. & Miyata, Y. (2002a). An examination of the effects of stress management training for Japanese college students of social work. International Journal of Stress Management, 9 (2), 113-123.
Hirokawa, K.; Yagi, A. & Miyata, Y. (2002b). Effects of stress coping strategies on psychological and physiological responses during speeches in Japanese and English. Social Behavior and Personality, 30 (2), 203-212.
Huang, C. (2011). Achievement Goals and Achievement Emotions: A Meta-analysis. Educational Psychology Review, 23, 359–388.
Keogh, E.; Bond, F.W. & Flaxman, P.E. (2006). Improving academic performance and mental health through a stress management intervention: Outcomes and mediators of change. Behavior Research and Therapy, 44, 339-357.
Martin, A.J. (2008). Enhancing student motivation and engagement: The effects of a multidimensional intervention. Contempor-ary Educational Psychology, 33, 239–269.
Pekran, R., Frenzel, A. Goetz, T. & Perry, R. (2007). The control- value of achievement emotions: An integrative approach to emotions in education. In P.A. Shutz, & R. Pekrun, (Eds.). Emotion in Education (pp.13-36). San Diego, CA: Academic Press.
Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18, 315–341.
Pekrun, R.; Goetz, T. & Perry, R.P. (2005). Achievement Emotions Questionnaire (AEQ), User’s manual. Munich, Germany: Department of psychology, University of Munich.
Peterson, C. & Steen, T. (2009). Optimistic explanatory style. In: Snyder, C., Lopez, S. (Eds.), Oxford handbook of positive psychology. Oxford University Press, New York, 313–321.
Phillips, L.H.; Bull, R.; Adams, E. & Fraser, L. (2002). Positive mood and executive function: Evidence from stroop and fluency tasks. Emotion, 2 (1), 12–22.
Pyone, J.S. & Isen, A.M. (2011). Positive affect, intertemporal choice, and levels of thinking: Increasing consumers’ willingness to wait. Journal of Marketing Research, 48(3), 532–543.
Rowe, G.; Hirsh, J.B. & Anderson, A.K. (2007). Positive affect increases the breadth of attentional selection. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 104 (1), 383–388.
Salmela-Aro, K. & Upadyaya, K. (2012). The schoolwork engagement inventory: Energy, dedication and absorption (EDA). European Journal of Psychological Assessment, 28, 60–67.
Schaufeli, W. & Bakker, A. (2004). Job demands, job resources and their relationship with burnout and engagement; a multi-sample study. Journal of Organizational Behavior, 25, 293–299.
Schaufeli, W.B.; Martinez, I.; Marques-Pinto, A.; Salanova, M. & Bakker, A.B. (2002a). Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33, 464–481.
Schaufeli, W.B.; Salanova, M.; Gonzalez-Roma´, V. & Bakker, A. (2002b). The measurement of burnout and engagement: A confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71–92.
Schauffeli, W.B. & Salanova, M. (2007). Efficacy or inefficacy, that's the question: Burnout and work engagement, and their relationships with efficacy believes. Anxiety, Stress and Coping, 20, 177–196.
Schwarzer, R. & Knoll, N. (2007). Functional roles of social support within the stress and coping process: A theoretical and empirical overview. International Journal of Psychology, 42 (4), 243–252.
Seifert, T.L. (2004). Understanding student motivation. Educational Research, 46(2), 137-149.
Steinhardt, M.A. & Dolbier, C.L. (2008). Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American College Health, 56 (4), 445-453.
Zeidner, M. (2007). Test anxiety in educational contexts: What I have learned so far. In P. A.