با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور

2 دانشگاه ازاد

چکیده

 

هدف این مطالعه، بررسی نقش خودکارآمدی ریاضی، خودپنداره ریاضی و ادراک از محیط کلاس بر پیشرفت تحصیلی با کنترل نقش جنسیت بود.
روش پژوهش حاضر، غیرآزمایشی (همبستگی) بود. بدین منظور به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای (مناطق، مدارس، کلاس، دانش‌آموزان) 400 نفر دانش‌آموز (178 پسر، 222 دختر) انتخاب شدند که به پرسش‌نامه محیط کلاس، خودکارآمدی ریاضی، و خودپنداره ریاضی پاسخ دادند.
نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که با کنترل نقش جنسیت در گام اول و ورود متغیرهای خودکارآمدی، خودپنداره ریاضی، و ادراک از محیط کلاس در گام دوم پیشرفت تحصیلی قابل پیش‌بینی است؛ همچنین در گام دوم با ورود متغیرهای خودکارآمدی و خودپنداره ریاضی، ادراک از محیط کلاس غیرمعنی‌دار شد که نشان داد خودکارآمدی و خودپنداره نقش واسطه‌ای بین ادراک از محیط کلاس و پیشرفت تحصیلی دارند.
از آنجا که باور خودکارآمدی بر گزینش اهداف چالش‌آور، میزان تلاش و کوشش در انجام وظایف، میزان استقامت و پشتکاری در رویارویی با مشکلات و میزان تحمل فشارها اثر می‌گذارد و خودپنداره ریاضی از طریق واکنش‌های هیجانی و رفتاری دربارۀ ارزش ریاضیات و شیوه‌های تفکر ریاضی، اطمینان و انگیزه برای یادگیری ریاضیات را موجب می‌شود و در نتیجه پیشرفت ریاضی افزایش می‌یابد. این در حالی است که خودپنداره و خودکارآمدی از ادراک از محیط کلاس تأثیر می‌پذیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Role of Mathematics Self-efficacy, Mathematics Self-concept and Perceived Classroom Environment in Students’ Mathematics Achievement with Controlling the Gender Role

نویسندگان [English]

  • sheida sharifi saki 1
  • mohammad hosein fallah 2
  • hosein zare 1

چکیده [English]

 

The current study is aimed at conducting Role of mathematical, self- efficacy, and mathematical- self concept and the perceived classroom Environmental mathematical achievement with controlling the Gender Role.
The research method was non-experimen-tal (correlation). For this purpose, 400 students (222 male and 178female) as respondents from 3rd grade of high school by means of cluster sampling technique (educational regions, high schools, classrooms, and student) and they answered the questions derived from WIHIC questionnaire, mathematical self-efficacy inventory, and mathematical Self-concept Description Questionnaire.
The results of hierarchical regression showed that with Controlling the Gender Role in the first step and entering variables of mathematical, self- efficacy, and mathematical- self concept and the perceived classroom Environment in the second step, education achievement is predictable; also, in second step with entering mathematics self-efficiency and self-concept variables, perceiving classroom environment became meaningless that showed self-efficiency and self-concept have interface role between classroom environment and education achievement.
Since self-efficiency belief effects on selecting challengeable purposes, amount of effort in doing duties, amount of resistance and endeavor in confronting with problems and amount of bearing pressures , mathematic self-concept leads to confidence and motivation in mathematic learning via excitement and behavioral responses about mathematics value and methods of mathematic thinking and therefore mathematics achievement increases. However, self-concept and self-efficiency are influenced about classroom environment. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mathematics Achievement
  • mathematical self-efficacy
  • Mathematical Self- concept
  • Perceived Classroom Climate
  • students
پروین، ل.، ای.؛ و جان، ا.، بی. (1381). روان‌شناسی شخصیت (نظریه و پژوهش)، ترجمه پروین کدیور و محمد جعفر جوادی. انتشارات آییژ: تهران.
پهلوان صادق، ا. (1384). بررسی رابطه بین متغیرهای وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده، متغیرهای فردی با پیشرفت ریاضی بر اساس داده‌های تیمز 2003 ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
پوراصغر، ن. (1383). نقش خودپنداره و انگیزش یادگیری ریاضی بر پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان سال اول دبیرستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
پیر حسینلو، م. (1382). بررسی رابطه بین خودکارآمدی ریاضی، اضطراب ریاضی، انتظار عملکرد ریاضی در پیشرفت ریاضی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
رضویه ا.؛ سیف، د.؛ و طاهری ع. (1384). بررسی تاثیر مؤلفه‌های اضطراب و نگرش ریاضی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی در درس ریاضی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 21 (2/82)، 7-30.
سرمد، ز.؛ بازرگان، ع. و حجازی، ا. (1389). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
سیف، ع. (1388). روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش. تهران: دوران.
شیرعلی پوراقدم یامچی، ا. و بهرنگی، م. (1388). راستی این همه هیاهو راجع به الگوهای تدریس برای چیست؟ چکیده مقالات نهمین همایش سالانه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران. انتشارت دانشگاه تبریز، ص 207.
فراهانی، م.؛ و کرامتی، ه. (1381). بررسی رابطه خودکارآمدی با نگرش و عملکرد تحصیلی درس ریاضی در دانش‌آموزان سوم راهنمایی شهر تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء، 12(42)، 107-123.
کبیری، م. (1382). نقش خودکارآمدی ریاضی در پیشرفت ریاضی با توجه به متغیرهای شخصی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
کرامتی، ه. (1380). بررسی رابطه خودکارآمدی ادراک شده دانش‌آموزان سوم راهنمایی شهر تهران و نگرش آن‌ها نسبت به درس ریاضی با پیشرفت آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
کریم‌زاده، م. (1380). بررسی رابطه مفهوم خود (تحصیلی، غیرتحصیلی) و خودکارآمدی با پیشرفت ریاضی در دانش‌آموزان دختر شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
کمالی زارچ، م. (1384). بررسی نقش خودکارآمدی معلم، منابع اطلاعات خودکارآمدی و ویژگی‌های شخصی در خودکارآمدی ریاضی و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی با هدف ارائه الگو. رساله دکترا، دانشگاه تربیت معلم.
کیامنش، ع.؛ نوری، ر. (1376). یافته‏های سومین مطالعه بین‌المللی تیمز، تک‏نگاشت‏ 22، پژوهشکده تعلیم و تربیت، تهران.
محسنی، ن. (1375). ادراک خود ((از کودکی تا بزرگ‌سالی))، انتشارات بعثت: تهران.
نقش، ز. (1385). رابطه ادراک کلاسی و متغیرهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی و یادگیری خودنظم‌بخشی: ارائه مدل عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان سوم. ریاضی فیزیک شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
 نوری، ز. (1381).بررسی تفاوت‌های جنسیتی با توجه به رابطه خلاقیت،عملکرد تحصیلی در دروس ریاضی،علوم و ادبیات دانش‌آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز
نیکدل، ف. (1389). بررسی رابطه ادراک از محیط کلاس و باورهای انگیزشی (جهت‌گیری هدف و خودپنداره تحصیلی با هیجان‌های تحصیلی و یادگیری خودگردان: نقش واسطه‌ای هیجان‌های تحصیلی. رساله دکترا، دانشگاه تربیت معلم.
 
Andermen, E. M. &Midgley, C. (1997). Changes in achievement goal orienta-tions and perceived classroom goal structures across the transition to middle level schools.Contemporary Educational Psychology, 22, 269–298.
Bandura, A. (1986). Social foundation of thou-ght & action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1978). The self system in reciprocal determinism. American Psychologist, 33(4), 344-358.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and function-ing. Educational Psychologist, 28, 117–148.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Bandura, A. (2000). Cultivate self–efficacy for personal & organizational effective-ness. Handbook of principles of organization behavior. Oxford, UK: Blackwell.
Davis, H. A. (2003). Conceptualizing the role and influence of student-teacher relationships on children’s social and cognitive development. Educational Psychologist, 38(4), 207-234.
Fraser, B. J. (1998). Classroom environment instruments: Development, validity, and applications. Learning Environments Research, 1, 7-33.
Fraser, B. J., Fisher, D. L., &McRobbie, C. J. (1996). Development, validation and use of personal and class forms of a new classroom environment instrument. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, New York.
Hackett, G. & Betz, N. E. (1989). An exploration of the mathematics self-efficacy/ mathematics performance calibration. Journal for Research in Mathematics Education, 20, 261-273.
Jain, S. &Downson, M. (2009). Mathematics anxiety as a function of multidimensional self-regulated and self-efficacy. Contem-porary Educational Psychology, 34, 240-249.
Kuperminc, G. p., Leadbeter, B. j., Emmons, C., & Blatt, S. J. (2001). Perceived school climate and difficulties in the social adjustment of middle school students. Applied Development Science, 1, 79-55.
LaRocque, M. (2008). Assessing perceptions of the environment in elementary classroom: The link whit achievement. Educational Psychology in Practice, 24(4), 289-305.
Lee, Jihyun. (2009). Universals and specifics of math self-concept, math self-efficacy, and math anxiety across 41 PISA 2003 participating countries. Learning and Individual Differences, 19, 355–365.
Lloyd, J. E., Walsh, J., &Yailagh, M. S. (2005). Sex Differences in Perfor-mance Attributions, Self-Efficacy, and Achievement in Mathematics: If I'm so Smart, Why Don't I Know It?. Canadian Journal of Education, 28(3), 384-408.
Marsh, H. W. (1990). The structure of academic self-concept: The Marsh/ Shavelson model. Journal of Educational Psychology, 82(4), 623-636.
Marsh, H. W. (1993). Academic self-concept: Theory, measurement and research. Suls, J. (Ed.), Psychological perspective on the Self, 4 .Erlbaum, Hillsdale, NJ.59-98.
Marsh, H. W., Byrne, B. M., & Yeung, A. S. (1997). Causal ordering of academic self-concept and achievement: reanalysis of a pioneering study and revised recommend-ations. Educational Psychologist, 34, 154-157.
Multon, K. D., Brown, S. D., & Lent, R. (1991). Relation of Self- Efficacy Beliefs to Academic Outcomes: A Meta- Analytic Investigation. Journal of Counseling Psychology, 38, 30-38.
Murray, C. & Malmgren, K. (2005). Implementing a teacher-student relationship program in a high-poverty urban school: Effects on social, emotional, and academic adjustment and lessons learned. Journal of School Psychology, 43, 137-152.
Opachich, G. & Kadijevich, D. (1998). Mathematical self-concept: An operationalization and empirical validity. Psihologija, 30(4), 395-412.
Pajares, F. (1996). Assessing self-efficacy beliefs and Academic outcomes: The case for specificity and correspondence. American Research Association, 96, 1-22.
Pajares, F., &Schunk, D. H. (2002). The development of academic self-efficacy, In A. Wigfield& J. Eccles (Eds). Development of achie-vement motivation (pp.15-31). San Diago: Academic press.
Rinn, A. N., McQueen, K. S., Clark, G. L., & Rumsey, J. L. (2008). Gender differences in gifted adolescents math/verbal self- concept and math/ verbal achievement: Implication for the STEM field. 32, 34-141.
Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy & academic motivation.Educational Psychologist, 26, 207 –31.
Schunk, D. H. (2000). Coming to terms with motivation constructs. Contemporary Educational Psychology, 25, 116-119.
Shavelson, R. J., Hubner, J. J., & Stanton, J. C. (1976). Self-concept:Validation of construct interpretations. Review of Educational Research, 46, 407-441.
Sungar, S., &Gungoren, S. (2009). The role of classroom environment perceptions in self-regulated learning and science achievement. Elementary Education on lion ,8(3), 883-900.
Thongnoum, D. (2002). Self-efficacy, goal orientations, and self-regulated learning in Thai students (Doctoral dissertation). Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 3094084)
Wilkins, J. L. M. (2004). Mathematics and science self-concept: An international investigation. Journal of Experimental Education, 72, 331–346.