با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، علوم تربیتی، استاد راهنما، دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری، برنامه‌ریزی آموزش از دور، مربی، دانشگاه پیام نور

3 استادیار، علوم تربیتی، استاد مشاور، دانشگاه پیام نور

4 استادیار، علوم تربیتی، استاد مشاور، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف از انجام این تحقیق، ارائه الگویی برای ساختار سازمانی دانشگاه‌های باز و از دور با تأکید بر دانشگاه پیام نور است. جامعۀ آماری این تحقیق را همۀ کارکنان دانشگاه پیام نور در سه استان تهران، کردستان و کرمانشاه تشکیل می‌دهند که چهارصد نفر از آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. از پرسش‌نامۀ ساختار سازمانی رابینز برای ابعاد ساختاری و برای ابعاد محتوایی از پرسش‌نامه‌های فرهنگ سازمانی کامرون و کانن، محیط سازمانی ویلیام، فناوری سازمانی دفت و استراتژی سازمانی فرهادی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که دانشگاه پیام نور در ارتباط با ابعاد ساختاری دارای رسمیت، پیچیدگی و تمرکز بالا و در خصوص ابعاد محتوایی دارای محیطی تاحدی غیر قابل پیش‌بین، فرهنگی تاحدودی قوی، استراتژی موفق و فناوری پیچیده است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که فرهنگ، محیط، فناوری و استراتژی پیش‌بینی کننده‌های خوبی برای رسمیت، پیچیدگی و تمرکز هستند.
در نتیجه با توجه به محیط تاحدی غیر قابل پیش‌بین، فرهنگی تاحدودی قوی وفناوری پیچیده، مدیران باید به کاهش (رسمیت، پیچیدگی و تمرکز) پرداخته و ساختار پیوندی که الگویی هم با ثبات و کارا و هم نرم و منعطف است را در دانشگاه پیام نور طراحی و اجرا کنند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing of the Organizational Structure of Open and Distance Universities: The Case Study of Payame Noor University

نویسندگان [English]

  • Mehran Farajollahi 1
  • Kazem Hasani 2
  • Sana Safari 3
  • Mehdi Moeinikia 4

چکیده [English]

This study aims at presenting a pattern for the organizational structure of open and distant universities with focusing on Payame Noor University (PNU). The population of the study consisted of all personnels working in three centers of PNU in Tehran, Kermanshah, and Kurdistan provinces located in Iran; among whom 400 persons were selected based on the purposive sampling. In order to measure the structural dimensions; Robbins’ organizational structure questionnaire was used; furthermore, for content dimensions measuring Cameron and Canon’s organizational Culture Inventory, William’s organizational environment, Daft’s organizational technology, and Farhady’s organizational strategies were utilized. The results of the study indicated that with regard to the structural dimensions, PNU has formality, complexity, and high focus and with respect to the content dimensions, it has a somewhat unpredictable environment, a fairly strong culture, Successful strategy and complex technology. The results of multiple regression indicated that culture, environment, technology and strategy are nice predictors for formality, complexity and focus. In conclusion, based on the somewhat unpredictable environment, the fairly strong culture and the complex technology, the managers need to pay close attention to reducing formality, complexity, and focus and attempt to design and implement the link structure, which is both stable and efficient and also easy and flexible, in PNU.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organization
  • organizational structure
  • Organizational Content
  • Open and Distance Education
  • Payame Noor University
ابراهیم‌زاده، عیسی؛ حیدری، مژگان (1387). عوامل مؤثر بر نظام مدیریتی دانشگاه‌های باز و از راه دور در مقایسه با دانشگاه‌های مرسوم. فصلنامۀ آموزش عالی، شماره 1، صص 87-74.
اعرابی، محمد (1379). طراحی ساختار سازمانی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
اکرامی، محمود؛ فرج‌پور عادله (1395). پیش‌بینی مؤلفه‌های یادگیری سازمانی بر پایۀ بینش کارکنان دانشگاه پیام نور. مجلۀ پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، سال چهارم، شماره دوم، ص 53-64.
الوانی، سید مهدی (1390). مدیریت عمومی. چاپ دوم. تهران: نشرنی.
جهانی‌زاده، فاطمه (1384). بررسی رابطه بین استراتژی‌های رقابتی و ساختار سازمانی در بانک‌های ملت و رفاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
جوهچ، ماری (1390). تئوری سازمان. ترجمۀ حسن دانایی‌فرد، تهران: نشر افکار.
حبیب‌پور، کرم؛ صفری، رضا (1391). راهنمای جامع کاربرد spss در تحقیقات پیمایشی. تهران: چاپ پنجم، موسسه راهبرد پیمایش.
خلیل، طارق (1392). مدیریت فناوری. ترجمۀ باقر سید کامران و ماهور ملت‌پرست، تهران: انتشارات پیام متن.
دفت، ریچارد. ال (1390). تئوری سازمان و طراحی ساختار. ترجمة علی پارساییان و سید محمد اعرابی، جلد دوم، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
دواس. دی.‌ای (1390). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
رابینز، استیفن (1387). تئوری سازمان. ترجمه سید مهدی الوانی و حسن دانایی‌فرد، تهران: انتشارات صفار.
ریچاد اچ. جی. فیلد (1393). اثربخشی سازمانی، ساختار و فناوری. ترجمۀ اصغر ناصری، سایت گوگل.
زهراییان، زهرا سادات (1380). بررسی نگرش هئیت علمی دانشگاه اصفهان در مورد ارتباط رفتارهای مدیریتی با مؤلفه‌های ساختار سازمانی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
صابونچی، رضا؛ هادوی، فریده؛ مظفری، سید احمد (1389). تبیین ساختار سازمانی سازمان تربیت بدنی کشور. پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی.  سال هفتم، شماره 13، صص 144- 137.
صمدی میار کلایی، حسین؛ علی آقاجانی، حسین؛ صمدی میار کلایی، حمزه (1391). مدل معادلات ساختاری ارتباط میان ساختار سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان (اداره آموزش و پرورش شهرستان بابلسر و بهنمیر. فصلنامه علمی‌ - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال ششم، شماره 1، صص 165- 149.
عامری، سیدحسن؛ عرضه، کیوان؛ محرم‌زاده؛ مهرداد (1387). «بررسی رابطه عوامل سازمانی (ساختار و تکنولوژی) سازمان تربیت بدنی کشور با استراتژی مدیریت دانش». سایت www.magiran.com.
فاطمی، عادل؛ فیض‌الهی، صادق؛ شیرمحمدی، علیرضا (1391). بررسی ارتباط بین عدم قطعیت محیطی، قابلیت مدیریت دانش و ساختار سازمانی. مجلۀ فراسوی مدیریت، شماره 23، صص 71- 55.
قدمی، ایران محسن؛ مرزبان، اسماعیل؛ قدمی، مینا (1392). رابطۀ فرهنگ با پیچیدگی ساختار سازمانی (موردکاوی صدای جمهوری اسلامی). مجلۀ مدیریت فرهنگی، سال هفتم، شماره نوزدهم، ص 26.
مجیبی، تورج؛ میلانی، منا (1390). بررسی رابطه بین استراتژی و ساختار سازمانی در شرکت توزیع برق نواحی استان تهران. فصلنامۀ مدیریت، سال هشتم، شماره 22، صص 14- 23.
مقیمی، محمد؛ رمضان، مجید (1390). مبانی سازمان و مدیریت، پژوهش‌نامه مدیریت 3 و 11 ، انتشارات راه دانش.
منوریان، عباس قربانی (1387). فرهنگ سازمانی با تکیه بر مدل دنیسون. مرکز نشر دانشگاه شیراز.
مینتز برگ، هنری (1374). سازماندهی: پنج الگوی کارساز. ترجمۀ ابوالحسن فقیهی و حسین وزیری سابقی، تهران: مرکزآموزش مدیریت دولتی.
واعظی، رضا؛ سبزیکاران، اسماعیل (1389). بررسی رابطه ساختار سازمانی و توانمندسازی کارکنان در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران. پژوهش‌نامه مدیریت تحول، سال دوم، شماره3، صص 178-153.
یزدی، محمد رضا؛ سلیمانی، افشار؛ رحمت، ناصر؛ نرگسیان، جواد (1393). تحلیل کانونی رابطه بین هوش هیجانی با ارزشیابی عملکرد آموزشی. مجلۀ مدیریت دولتی، دورۀ 6، شماره 1، 66-45.
 
 
 
Aland, M. (2013). Organization Starategy, Structure, and Process University of California, Berkeley, This content downloaded from 2.185.243.92 on Sat, 8 Jun, 13:28:49 PM.
Alper, E. (2012). The impacts of organizational culture firm characteristics external environment of firms on management accounting practices: an empirical research on industrial firms in Turkey. (5 ), 372 – 376.
Bezweek, S. & Egbu, C. (2010). The Impact of Information Technology to Facilitate Communication Collaboration in Libyan PublicOrganisations, in: 'CIB World Congress 2010', school of built.
Child, J. (2008). Organization structure, environment, and performance: the role of strategic choice. Sociology, v6, PP 1-22.
Clyton, B. (2015). Structures and cultures: A review of the literature Australian Government.
Glisson, C. (2008). “Therapist Turnover and New Program Sustainability in Mental Health Clinics as a Function of Organizational Culture, Climate, and Service Structure”, A dm Policy Ment Health.
Gordon, L.A. & Narayanan, V.K. (2007). Management accounting systems, perceived environmental uncertainty and organizational structure: an empirical investigation. Acc Organ Soc: 33–47.
Hofst, G. (2001). Cultures and Organizations. New York: McGraw-Hil.
March, J. & Simon, H. (2009). Organizations, Blackwell, Cambridge, MA, PP 195-324.
Ogbonna, M. & Lloyd, C.H. (2004), Innovative organizational Structures and Performance: A case Study of Structural Transformation to "Groovy Community Centers. Journal of Organizational Change Management: Volume: 16(5), 512-533.
Organ, D.W.; Podsakoff, P.M.; MacKenzie, S.B. (2006). Organizational citizenship behavior: Its nature,antecedents, and consequences. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. 12(2), 319-332.
Patrick, B. & Frantz, R. (2012). Strategizing information systems-enabled organizational transformation: A transdisciplinary review and new directions. Journal of Strategic Information Systems. 21(104), 103–124.
Pipek, V. & Wulf, V. (2009). Infrastructuring: toward an integrated perspective on the design and use of information technology. Journal of the Association for Information Systems 10(6),447–473.
Shakibaei, Z.; Khalkhal, A.; Salari, S. (2012). Relationship between organizational culture type and empowering. staff in manufacturing companies of Iran. Procedia - Social and Behavioral Sciences 46 (4 2886 – 2889).
Shmuel, S. & Dov, E. (2002). Quality management of organizational referents A structural analysis. International Journal of Manpower, Vol. 23 No. 4, pp 362-375.
Tata, J. & Prasad, S. (2004). Team self-management, organizational structure, and judgment of team effectiveness. Journal of Managerial Issues, 16(2), 248-263.
Wei, Z. (2005) The Impact of Organizational Culture, Structure and Strategy on Knowledge Management Effectiveness and Organizational Effectiveness, PhD, Dissertation. University of Minnesota, 12(4), 321-336
William, M.F. (2009). Organizational structure and home team performance. Team Performance Management ,Vol. 15 No. 3/4 (4),pp 158-171.
Williams, R.S. (2002). Managing employee performance: Design and implementation in organizations. London (8). 133.
Yin, G. & Chen, Y. (2008). IT organizational transformation, knowledge integration, and IT assimilation: a case study. Tsinghua Science and Technology 13 (3), 400–407.