با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روانشناسی تربیتی،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 عضو هیات علمی، گروه روانشناسی تر بیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز ، ایران

3 عضو هیات علمی، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

4 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی یک مداخله مبتنی بر چشم‌انداز آینده بر انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی و چشم‌انداز زمان در دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر اهواز در یک طرح آزمایشی میدانی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل فعال اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر پایه دهم در شاخه نظری شهر اهواز بود که نمونه پژوهش، از بین آنها، شامل 40 دانش‌آموز که در متغیرهای وابسته پژوهش مشکلاتی داشتند و توسط مسئولین مدارس مختلف معرفی شده بودند، انتخاب گردید و سپس نمونه‌ها به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. در این پژوهش، پرسش‌نامه‌های انگیزش پیشرفت هرمنس، زیر مقیاس خودکارآمدی از مجموعه مقیاس‌های الگوهای یادگیری سازگار و چشم‌انداز زمان زیمباردو استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل کوواریانس یکراهه نشان داد که مداخله مبتنی بر چشم‌انداز زمان پیتسما و وندروین باعث افزایش انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی و چشم‌انداز زمان آینده و کاهش چشم‌انداز زمان حال لذت‌گرایانه و حال جبرگرایانه می‌شود. همچنین، نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد اثرات مداخله بر انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی و چشم‌انداز زمان در طول زمان پایدار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of an Intervention Based on Future Time Perspective Theory on Achievement Motivation, Academic Self-Efficacy and Time Perspective

نویسندگان [English]

  • Salim Haghighi 1
  • Gholam Hossein Maktabi 2
  • Manijeh Shehniyailagh 3
  • Alireza Hajiyakhchali 4

1 PhD Student, Educational Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

2 Academic Staff, Educational Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

3 Professor, Department of Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

4 Assistant Professor, Department of Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to evaluate the effectiveness of an intervention based on future time perspective theory on achievement motivation, academic self-efficacy and time perspective in high school male students in Ahwaz. This research was done in an experimental design with pre-test, post-test and follow-up with an active control group. The population consisted of all tenth grade male students that were educated in the theoretical branch in Ahwaz. Among them, 40 students who had problems in the dependent variables and had been introduced by school officials were chosen. Then, they were randomly grouped into experimental and control groups. This study used these questionnaires: Test of Motivation Achievement (TMA), self-efficacy subscale of Patterns of Adaptive Learning Scales (PALS) and Zimbardo Time Perspective Inventory (ZTPI). The results of MANCOVA and ANCOVA revealed Peetsma and Vanderveen time perspective based intervention increase achievement motivation, academic self-efficacy and future time perspective and decrease present fatalistic and present hedonistic time perspective. Furthermore, the results showed that the effects of intervention on achievement motivation, academic self-efficacy and future time perspective are stable in the passage of time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Time Perspective
  • Achievement Motivation
  • Academic self-efficacy
امیدیان، مرتضی؛ همتی، حمیده؛ و برزگر بفرویی، کاظم (1394). مدل علی نقش چشم‌انداز زمان در عملکرد تحصیلی با واسطه‌گری خودکارآمدی تحصیلی با واسطه‌گری خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه یزد. پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی، 5(20)، 23-1.
تاج، مهشید؛ مکری، آذرخش؛ و فتوحی، اکبر (1384). کاهش ارزش تأخیری و همبستگی آن با چشم‌انداز زمان در کارورزان رشته پزشکی. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 11(3)، 334-327.
حقیقی، سلیم (1396). تآثیر آموزش مبتنی بر نظریه چشم‌انداز آینده بر انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی، سازگاری، رویکرد هدف و چشم‌انداز آینده بر دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر اهواز. رساله دکتری روان‌شناسی تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز.
ساعتچی، محمود؛ کامکاری، کامبیز؛ و عسگریان، مهناز (1393). آزمون‌های روا‌ن‌شناختی. تهران: انتشارات ویرایش.
سماوی، سید عبدالوهاب (1391). روابط علی بین چشم‌انداز آینده، باورهای خودکارآمدی تحصیلی، پیوند با مدرسه و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری امید و سلامت روانی در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس. رسالۀ دکتری روان‌شناسی تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز.
شکرکن، حسین؛ ‌هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل؛ و نجاریان، بهمن (1384). بررسی رابطه برخی پیشایندهای مهم مربوط با خودناتوان‌سازی تحصیلی و رابطه آن با پیامدهای برگزیده در دانش‌آموزان پسر. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 12(3)، 100-77.
فروند، جان (1994). آمار ریاضی. ترجمه علی عمیدی و محمد قاسم وحیدی اصل. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
هومن، حیدرعلی (1395). شناخت روش علمی در علوم رفتاری. تهران: انتشارات سمت.
هومن، حیدرعلی و عسگری، علی (1379). تهیه و استاندارد کردن آزمون انگیزه پیشرفت. فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناختی، 6(2-1)، 33-9.
 
 
 
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: W.H.Freeman.
Chung, W. T., Lee, J., Husman, J., Stump, G., Maez, C., & Done, A. (2009). Connecting to the future: How the perception of future impacts engineering undergraduate students, learning and performanceProceedings- Frontiers in Education Conference.
DeVolder, M., & Lens, W. (1989). Academic achievement and future time perspective as a cognitive- motivational concept. Journal of Personality and Social Psychology, 42, 566-571.
Educational PsychoLogist, 28, 117-148.
Gutie’rrez-Braojos, C. (2015). Future time orientation and learning conceptions: effects on metacognitive strategies, self-efficacy beliefs, study effort and academic achievement. Educational Psychology, 35(2), 192-212.
Hermans, H. J. (1977). A questionnaire measure of achievement motivation. Journal of Applied Psychology, 54 (4), 353-363.
Husman, J., & Lens, W. (1999). The role of the future in student motivation. Educational Psychologist, 34(2), 113-126.
Levine, J. M., & Murphy, G. (1943). The learning and forgetting of controversial material. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 38(4), 507-517.
McClelland, D. C., Atkinson, J. W., Clark, R. A., & Lowell, E. L. (1953). Century psychology series. The achievement motive. East Norwalk, CT, US: Appleton-Century-Crofts.
Midgley, C., Maehr, M. L., Hruda, L. Z., Anderman, E., Anderman, L., Freeman, K. E. et al. (2000). Manual for the Patterns of Adaptive Learning Scales (PALS). Ann Arbor, MI: University of Michigan.
Miller, R. B., & Brickman, S. J. (2004). A model of future-oriented motivation and self-regulation. Educational Psychology Review, 16, 9-33.
Nuttin, J. & Lens, W. (1985). Future time perspective and motivation: Theory and research method. Leuven & Hillsdale, NJ: Leuven University Press & Erlbaum.
Peetsma, T. T. D. (2000). Future time perspective as a predictor of school investment. Scandinvian Journal of Educational Research, 44, 177-192.
Peetsma, T. T. D., & Van der Veen, I. (2008). A second research study on influencing students’ motivation in the lowest level of secondary education. Paper presented at the XIth International Conference on Motivation (ICM), Turku, Finland.
Peetsma, T. T. D. & Van der Veen, I. (2009). Influencing studentsmotivation for schoolthe case for first-year students in the Netherlands in the lowest level of secondary school. In M. Wosnitza, A. Karabenick, & P. Nenniger (Eds.), Contemporary motivation reseach: From global to local perspectives (pp. 299-320). Cambridge, MA: Hogrefe & Huber.
Peetsma, T. & Van der Veen, I. (2011). Relations between the development of future time perspective in three life domains, investment in learning, and academic achievement. Learning and Instruction, 21(3), 481-494.
Phan, H. P. (2009). Amalgamation of future time orientation, epistemological beliefs, achievement goals and study strategies: Empirical evidence established. British. Journal of Educational Psychology, 79(1), 155-173.
Phan, H. P. (2010). Empirical model and analysis of mastery and performance-approach goals: A developmental approach. Educational Psychology, 30, 547-564.
Schuitma, J., Peetsma, T. & Van der Veen, I. (2014). Enhancing student motivation: A longitudinal intervention study based on future time perspective theory. The Journal of Educational Research, 107(6), 467-481.
Schunk, D. (2012). Learning theories: An educational perspective. Boston: Pearson.
Seginer, R. (2009). Future orientation: Developmental and ecological perspectives. New York: Springer.
Seginer, R. (2010). Adolescent girl’s future orientation in the context of two cultural religious setting in Israel: Muslim and Jewish. Paper Presented in the Jacobs Foundation Conference The role of values and religion in youth development: A culture-informed perspective (G. Trommsdorff and X. Chen, conveners). Schlos Marbach, Germany.
Seginer, R. & Halabi-Kheyr, H. (1998). Adolescent passage to adulthood: Future orientation in the context of culture, age, and jender. International Journal of Intercultural Relations, 22(3), 309-328.
Seginer, R. & Mahajna, S. (2012a). With gods help: The future orientation of Palestinian girls in Israel growing up Muslim. In G. Trommsdorf & X. Chen (Eds.), Values, religion, and culture in adolescent development (pp. 253-270). New York: Cambridge University Press.
Seginer, R. & Mahajna, S. (2012b). From high school to adulthood: The future orientation of Muslim adolescent girls and boys in Israel. In C. Cooper & R. Seginer (Trans). Adolescence to early adulthood in three multicultural societies: Navigating cultures, immigration, and gender. Symposium conducted at the 22nd biennial meeting of the International Society for the Study of Behavioral Development. Edmonton, Alberta, Canada.
Shell, D. F., & Husman, J. (2001). The multivariate dimensioality of personal control and future time perspective in achievement and studying. Contemporary Educational Psychology, 26, 481-506.
Simons, J., Dewitte, S., & Lens, W. (2003). “Don’t do it for me. Do it for yourself!” stressing the personal relevance enhances motivation in physical education. Journal of Sport and Exercise Psychology, 25(2), 145-160.
Stolarski, M., Fieulaine, N. & Beek, W. (2015). Time perspective theory; review, research and application. Springer Cham Heidelberg New York Dordrecht London.
Wigfiel, A. & Eccles, J. (2002). The development of achievement motivation. NewYork: Academic Press.
Zebardast, A., Besharat, M. A. & Hghighatgoo, M. (2011). The relationship between self-regulation and time perspective in students. Social and Behavioral Sciences, 30, 838-943
Zimbardo, P. & Boyd, J. N. (1999). Putting time in perspective: A valid, reliable, individualdifferences metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 1271-1288.