با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار بخش علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، پردیس علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه یزد

2 کارشناس مرکز خدمات تخصصی مطالعات اجتماعی، سازمان جهاد دانشگاهی استان یزد

چکیده

پژوهش حاضر  با هدف بررسی نقش چشم انداز زمان و عوامل شخصیتی در اهمال کاری دانشجویان دانشگاه یزد انجام شد. جامعه پژوهش حاضر تمامی دانشجویان دانشگاه یزد می‌باشند که از آن به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای ، تعداد 200نفر  انتخاب و به پرسشنامه‌ استاندارد چشم‌انداز زمانی زیمباردو (ZTPI) ، فرم کوتاه پرسشنامه­  پنج عاملی صفات شخصیت (NEO- FFI) و پرسشنامه اهمال کاری سولومون و راثبلوم پاسخ دادند. در این پژوهش داده‌ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد: که بین آینده و اهمال‌کاری تحصیلی ارتباط منفی و معنادار و بین گذشته منفی و اهمال کاری تحصیلی رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. شایان ذکر است که 30درصد از واریانس تمایل به اهمال کاری از طریق ابعاد چشم انداز زمان تبیین شد. همچنین نتایج نشان داد: که بین صفات شخصیتی و اهمال‌کاری تحصیلی ارتباط معناداری وجود دارد. به این صورت که روان رنجور خویی و برون گرایی رابطه مثبت و مسئولیت پذیری رابطه منفی با اهمال کاری تحصیلی دارد و میزان 46 درصد از متغیر اهمال کاری تحصیلی توسط عوامل شخصیت تبیین شدطبق یافته‌های این پژوهش، می‌توان با مداخلات آموزشی در زمینه تقویت چشم انداز زمان متعادل و همچنین کنترل عوامل شخصیت در دانشجویان، میزان قابل توجهی از اهمال‌کاری تحصیلی آن‌ها را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Time Perspective and Personality Factors On Academic Procrastination of Yazd University Students

نویسندگان [English]

  • Kazem Barzegar bafrooei 1
  • Morvarid Aref manesh 2

1 Associate Professor of Department of Psychology and Educational Science. Faculty of Humanities and Social Science. Yazd University

2 Expert, Specialized Social Studies Center of Jahad Daneshgahi Organization, Yazd, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the role of time perspective and personality factors in academic procrastination of Yazd University students. The population of this study is all students of Yazd University who 200 of them were selected through multistage cluster sampling method, then they responded zimbardo time perspective (ZTPI), short form of personality factors (NEO-FFI) and Solomon & Rothblum academic procrastination questionnaire. The Simultaneous Regression analyses displayed future and past negative time perspective significantly related to academic procrastination and also there is a significant relationship between personality factors and academic procrastination. In this way, Neurotisism and Extraversion has a positive relationship and also Conscientiousness has negative relationship with academic procrastination. Based on our results, we suggest tailormade interventions to strengthen the balance of time perspective, and control the personality factors, to help students successfully overcome academic procrastination.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Procrastination
  • Personality Factors
  • students
  • Time Perspective
آتش روز، بهروز (1386). پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی از طریق دلبستگی و صفات پنج گانه شخصیتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
آلیس آلبرت و ویلیام جیمزنال، روان‌شناسی اهمال‌کاری، ترجمه محمدعلی فرجاد، تهران، مؤسسه امید، 1375.

احمدی، ژاله و زینالی، علی (1397). تأثیر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان: نقش میانجی کیفیت خواب، اهمال‌کاری تحصیلی و استرس تحصیلی. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، دوره6، شماره 2، صص: 21-32.

بیرامی، منصور، دانشپور، زهره، حسینی اصل، فریبا و فولادوند، خدیجه (1389). روان‌رنجورخویی و کمال‌گرایی پیش‌بینی‌کننده‌های تعلل‌ورزی. فرهنگ مشاوره، دوره 1، شماره 2، صص21-44.
ترخان، مرتضی (1387). ارزشیابی شخصیت. تهران: دانشگاه پیام نور.
تقی لو، صادق، خالدی، عزیزه، باجور، محسن، مهرانه مهرپور، فهیمه و بوستانی، قادر (1394). ویژگی‌های روان‌سنجی سیاهه چشم‌انداز زمان زیمباردو در نوجوانان. مجله روان‌سنجی، شماره 14، صص: 45-55.
تمنایی فر، محمدرضا و قاسمی المیرا (1396). تبیین اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس صفات شخصیت و مهارت مدیریت زمان. دو فصلنامه راهبردی شناختی در یادگیری، سال 5، شماره 8، صص: 223-244.
تمنایی فر، محمدرضا و منصوری نیک، اعظم (1393). تبیین اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس صفات شخصیتی، کمال‌گرایی و رضایت از زندگی دانشجویان. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال 5، شماره 4، صص: 165- 185.
توکلی، محمدعلی (1392). بررسی شیوع اهمال‌کاری تحصیلی در بین دانشجویان و ارتباط آن با ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، ترجیح زمان مطالعه و هدف از ورود به دانشگاه. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، دوره 9، شماره 28، صص: 100-122.
جوکار، بهرام و دلاورپور، محمدآقا (1386). رابطه تعلل‌ورزی آموزشی با اهداف پیشرفت. اندیشه‌های نوین تربیتی. دوره سوم. شماره 3 و 4. صص: 61-80.

حاتمی، جواد، پژمان فرد، مینا و صالح نجفی، مهسا (1392). رابطه باورهای هوشی، هدف‌های پیشرفت و تعلل‌ورزی تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه تهران. فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، دوره 7، شماره21، صص: 57-70.

حسینی نسب، سید داود و لطف اللهی، مهری (1392). بررسی اثر بخشی تکنیک‌های خلاقیت بر پیشرفت تحصیلی درس مطالعات اجتماعی در دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه ناحیه دو تبریز. نشریه علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی، سال 7، شماره 27، صص23-37.
حقیقی، سلیم، مکتبی، غلامحسین، شهنی ییلاق، منیجه و حاجی یخچالی، علیرضا (1397). تأثیر یک مداخله مبتنی بر نظریه چشم‌انداز آینده بر انگیزش پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی و چشم‌انداز زمان. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، دوره6، شماره 2، صص: 33-48.
حمیدی، فریده و ببرازی، محمدباقر (1395). بررسی رابطۀ ویژگی‌های شخصیتی و اهداف پیشرفت با اضطراب امتحان. فصلنامه فناوری آموزش، شماره 40، ص: 319
ذوالفقاری، حسین، دلاورپور، محمدآقا، شاهی، حسن و الوندی سرابی، محمد (1392). پنج رگه بزرگ شخصیتی (OCEAN) به عنوان پیش‌بینی کننده تعلل تحصیلی دانشجویان. مجله علوم روانشناختی، دوره 12، شماره 47، صص: 393-409.
رفیعی، فروغ، صارمی رسولی، فرزاد، نجفی قزلجه، طاهره و حقانی، حمید(1393). ارتباط تعویق آکادمیک با موفقیت و خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، دوره 4، شماره 44 صص: 20-44.

روشنی، زهرا و اعلایی، غلامحسین (1395). رابطه بین چشم‌انداز زمانی و تاب‌آوری تحصیلی با اهمال‌کاری تحصیلی دانش‌آموزان. اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد و حسابداری و علوم انسانی، شیراز، دانشگاه علمی کاربردی شوشتر.

ستایشی اظهری، محمد، میرنسب، میرمحمود و محبی، مینا (1396). رابطه امیدواری و پیشرفت تحصیلی با نقش میانجی‌گری اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان. نشریه علمی پژوهشی آموزش و ارزشیابی، سال دهم، شماره 37، صص: 125-142.
شفیعی تبار، مهدیه و عذرا زبردست (۱۳۹۴). پیش‌بینی اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان براساس ابعاد چشم‌انداز زمانی، سومین کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم رفتاری، تهران، موسسه اطلاع رسانی نارکیش.
عابدی، محمدرضا، مصطفوی، محمد، شفیع‌آبادی، عبدالله، نیلفروشان، پریسا و عیسی مراد رودبنه، ابوالقاسم (1394). امید اشتغال در چشم‌انداز زمان. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، دوره هشتم، شماره 26، صص: 85-103.
قهرمانی، زینب، امینی، کوروش، اقوامی، مژگان السادات و روحانی، مهین (1394). ارتباط بین ویژگی‌های شخصیتی، سبک‌های یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری و مامایی. مجله آموزش پرستاری، سال چهارم، شماره 4، صص 52-62.
گروسی فرشی، میرتقی، مهریار، امیرهوشنگ و قاضی طباطبایی، سیدمحمود (1380). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو (NEO) و بررسی تحلیل ویژگی‌ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه‌های ایران. علوم انسانی الزهرا، دوره 11، شماره 39، صص: 173-198.
گروسی فرشی، میرتقی (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). چاپ اول. تبریز: نشر دانیال و جامعه پژوه.
گلستانه، سیدموسی، افشین، سیدعلی و دهقانی، یوسف (1395). رابطه بین چشم‌انداز زمان با جهت‌گیری هدف، تعلل تحصیلی و پیشرفت تحصیلیِ دانشجویان دانشکده‌های مختلف دانشگاه خلیج فارس، فصلنامه شناخت اجتماعی، شماره 10، صص: 52-69.
گل محمدیان، محسن (1393). پیش‌بینی تعلل ورزی تحصیلی بر اساس پنج رگه نیرومند شخصیت در بین دانشجویان ورزشکار. فصلنامه مطالعات روان‌شناسی بالینی. سال پنجم، شماره 17، صص: 49-75.
وحدانی، محسن، محرم زاده، مهرداد و سیدعامری، میرحسن (1391). ارتباط بین ابعاد شخصیت (مدل 5عاملی) و فرسودگی شغلی در معلمان مدارس استثنایی استان خراسان. تعلیم و تربیت استثنائی، دوره 5، شماره 113، صص: 5-14.
هاشمی، تورج، مصطفوی، فریده، ماشینچی عباسی، نعیمه و بدری، رحیم (1391). نقش جهت‌گیریر هدف، خودکارآمدی، خود‌تنظیم‌گری شخصیت در تعلل‌ورزی. روان‌شناسی معاصر، دوره 7، شماره 1، صص: 73-84.
 
 
 
Anagnostopoulos, F., & Griba, F. (2012). Exploring time perspective in Greek young adults: Validation of the Zimbardo Time Perspective Inventory and relationships with mental health indicators. Social Indicators Research, 106(1), 41-59.
Boniwell, I. Beyond. (2005). Time management: How the latest research on time perspective and perceived time use can assist clients with timerelated concerns. International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring 3)2(: 61-74.
Bosato, G. N., (2001). Time perspective, academic motivation, and procrastination. The degree of master of arts in the Faculty of the Department of Psychology San Jose State University .
Burnam, A., Komarraju, M., Hamel, R. and Nadler, D.R. (2014). Do adaptive perfectionism and self-determined motivation reduce academic procrastination. Learning and Individual Differences, 36:165-172.
Clariana, M. (2013). Personality, procrastination and cheating in students from different university degree programmes. Electronic Journal of Reaserch in Educational Psychology, 11 (2): 451-472.
Engler, B. (2009). Personality Theories.
Ferrari, L., Nota, L., & Soresi, S. (2010). Time perspective and indecision in young and older adolescents. British Journal of Guidence & counselling, 38: 61-82.
Freeman, E. k.; Fuenzalida, C.L. and stoltenberg, I. (2011). Extraversion and Arousal Procrastination: Waiting for the kicks. Current Psychology, 30: 375-382.
Johnson, J. L. & Bloom, A. M. (1995). An analysis of the contribution of the five factors of personality to variance in academic procrastination. Personality and individual Differences, 18, 127-133.
Joubert, C.P. (2015). The relationship between procrastination and academic achievement of high school learners in North West province, South Africa. The degree of master of arts in the subject psychology at the university of South Africa.
Kallmen H, Wennberg P, Bergman H. (2011) Psychometric properties and norm data of the Swedish version of the NEO-PI-R. Nord J psychiatry, 65(5).
Mello, Z. R., Finan, L. J., &Worel, F.C. (2013). Introducing an intrument to assess time orientation and time relation in adolescents. Journal of adolescence, 36(3), 551-563.
Murat, B. & Erkan, K. (2016). Associations between procrastination, personality, perfectionism, self-esteem and locus of control. British Journal of Guidance & Counselling, 45(3): 284-296.
Nedeljkovic J. (2017) The Influences of Time Perspectives on Academic Procrastination. In: Kostic A., Chadee D. (eds) Time Perspective. Palgrave Macmillan, London,
O’Connor, M.C., & Paunonen, S.V.(2007). Big Five personality perdictors of post-secondary academic performanc. Personality and Individual Differences, 43: 971-990.
Ozer, A. (2012). Procrastination: Rethinking trait models. Education and Science, 37 (166): 303-317.
Rosario, P., Costa, M., Nunez, J,C., pienda, J, G,. Solano, P,. & Valle, A. (2009). Academic Procrastination: Associations with Personal, School, and Family Variables. The Spanish Journal of Psychology, 12( 1): 118-127.
Schouwenburg, H, C,. & Lay, C, H. (1999). Trait procrastination and the Big-five factors of personality. Personality and Individual Differences, 18(4), 481-490.
Senecal, C., Julien, E., & Guay,F., (2003). Role conflict and academic procrastinatin: A self-determinationperspective. European Journal of social psychology, 33: 135-145.
Simpson, W.K & Pychyl, T,A. (2009). In search of the arousal procrastinator: Investigating the relation between procrastination, arousal-based personality traits and beliefs about procrastination motivations. Journal of personality and Individual Differences , 47: 906-911.
Solomon, L. J. and Rothblum, E. D. (1984). Academic Procrastination: Frequency and cognitive behavioralcorrelates. Journal of counseling Psychology, 31: 503-509.
Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A Meta analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychological Bulletin, 133(1) : 65-81.
Vanwyk, L. (2004). The relationship between procrastination and stress in the life of the high school teacher. A Thesis for partial Fulfillment of The Requirements For The Degree Of Human Resource Management, The University of Pretoria.
Zimbardo, P.G., & Boyed, J.N. (1999). Putting Time in Perspective: A valid, reliable individual-differences metric. Journal of Personality and Social Psychology, 77: 1271-1288.
Zimbardo,P.G., & Boyed,J.N. (2008). The Time Paradox. New York, NY: Free Press.