با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

3 استاد، گروه روان‌شناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی مداخله چندبعدی انگیزشی شناختی و آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر سرزندگی تحصیلی و جهت‌گیری هدف دانش‌آموزان انجام شد. طرح این کارآزمایی از نوع طرح‌های نیمه تجربی همراه با پیش‌آزمون - پس‌آزمون با 2 گروه آزمایشی و گروه کنترل و جامعه آماری آن شامل همه دانش‌آموزان متوسطه دوره اول دخترانه مهاباد بود. با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای تعداد 45 دانش‌آموز انتخاب شدند و به صورت تصادفی در 3 گروه قرار گرفتند. کارایی روش‌های مداخله‌ای با استفاده از پرسش‌نامۀ جهت‌گیری هدف و مقیاس سرزندگی تحصیلی بررسی شد. داده‌ها به روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند و نتایج نشان داد که تاثیر مداخلات چندبعدی انگیزشی شناختی و آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر جهت‌گیری هدف و سرزندگی تحصیلی از نظر آماری (در سطح P<0/05) معنادار است. همچنین مداخله چندبعدی انگیزشی شناختی در هر دو مفیاس جهت‌گیری هدف و سرزندگی تحصیلی موثرتر از آموزش مدیریت استرس مبتنی بر ذهن آگاهی است. مداخله چندبعدی انگیزشی شناختی به عنوان روشی چندبعدی مجموعه‌ای از توانمندی‌های شناختی، انگیزشی و رفتاری را در دانش‌آموزان پرورش می‌دهد و اثربخشی بالایی بر بهبود عملکردهای آنان دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Cognitive Motivational Multidimensional Intervention with Mind-Awareness-Based Stress Management on Educational Vitality and Target Orientation in Students

نویسندگان [English]

  • Amineh Elahi 1
  • Alinaghi Aghdasi 2
  • Seyed Davoud Hosseini nasab 3

1 Ph.D., Student in Psychology, Department of Psychology, Azad University of Tabriz, Tabriz, Iran

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Azad University of Tabriz, Tabriz, Iran

3 Professor, Department of Psychology, Azad University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

This study was aimed at comparisons of the Efficacy of cognitive motivational multidimensional intervention with mind-awareness-based stress management education on educational vitality and target orientation in students. This clinical trial design is pretest-posttest quasi-experimental research with two experimental and control groups among female ninth graders in Mahabad schools. 45 students were assigned randomly in 3 groups Using cluster sampling. The efficacy of interventions was evaluated by using the target orientation questionnaire and educational vitality Scale. The data was analyzed with covariance analysis method. The results showed that cognitive motivational multidimensional intervention and mind-awareness-based stress management education are statistically (p<0.05) significant on educational vitality and target orientation. Moreover cognitive motivational multidimensional intervention is more efficient than mind-awareness-based stress management education in both educational vitality and target orientation scales. cognitive motivational multidimensional intervention as a multidimensional method fosters a set of cognitive, motivational and behavioral abilities in students and has a high effectiveness on improving their performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stress Management
  • Cognitive Motivational Multidi-mensional Intervention
  • Educational Vitality
  • Target Orientation
اخلاقی، مهری و طالع پسند، سیاوش (1394). اثربخشی مداخلات چندبعدی انگیزشی- شناختی بر ارزش تکلیف، جهت‌گیری هدف تبحری و خودکارآمدی تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 11(36)، 111-129.‎
اکبری بورنگ، محمد و رحیمی بورنگ، حسن (1395). تبیین سرزندگی و انگیزش تحصیلی دانشجویان بر اساس ادراک آنان از محیط یادگیری در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۶، ۲۲۲- 231.
بشرپور، سجاد؛ محمّدی، نسیم؛ اسدی شیش هگران، سارا (1397). اثربخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی و سبک‌های مقابله‌ای زنان سرپرست خانوار. فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، (35) 9، 60- 49.
پورعبدل، سعید؛ صبحی قرامکی، ناصر و عباسی، مسلم (1394). مقایسه اهمال‌کاری تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون اختلال یادگیری خاص، مجله ناتوانی‌های یادگیری، ۱۱۴، ۳۸-25.
فرهادی، علی؛ قدم پور، عزت اله و خلیلی گشنیگانی، زهرا (1395). پیش‌بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس درگیری شناختی، انگیزشی و رفتاری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9 (4)، 290-265.
کشاورزی، سمیه؛ فیروزبخت، سمیرا و فولادچنگ، محبوبه (1390). بررسی نقش ادراک جهت‌گیری هدف والدین و الگوی ارتباطی خانواده در جهت‌گیری هدف دانش‌آموزان، فصلنامه خانواده پژوهی، (28) 7، 477- 463.
یاوری، هانیه؛ درتاج، فریبرز و اسدزاده، حسن (1395). بررسی اثربخشی آموزش امید بر سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 8 (35)، 33- 21.
 
 
 
Amado, D., Del Villar, F., Miguel Leo, F., Sánchez-Oliva, D., Sánchez-Miguel, P. A., García-Calvo, T. (2014). Effect of a Multi-Dimensional Intervention Programme on the Motivation of Physical Education Students. PLoS ONE, 9(1): e85275.
Ashnani, E. M., & Mostolizade, Z. (2014). The role of School Factors in strengthen vitality and happiness (mirthfulness) of Isfahan primary school students. Kuwait Chapter of the Arabian Journal of Business and Management Review, 3(12), 232.
Baer, R. (2015). Ethics, values, virtues, and character strengths in mindfulness-based interventions: A psychological science perspective. Mindfulness, 6(4), 956-969.
Baruch, Y., Grimland, S., & Vigoda-Gadot, E. (2014). Professional vitality and career success: Mediation, age and outcomes. European Management Journal, 32(3), 518-527.
Cayoun, B., Simmons, A., & Shires, A. (2017). Immediate and Lasting Chronic Pain Reduction Following a Brief Self-Implemented Mindfulness-Based Interoceptive Exposure Task: a Pilot Study. Mindfulness, 1-13.
Comerford, J., Batteson, T., Tormey, R. (2015). Academic Buoyancy in Second Level Schools: Insights from Ireland. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Procedia - Social and Behavioral Science, 197, 25, 98-103.
Duijn, M., Rosenstiel, I.V., Schats, W., Smallenbroek, C., & Dahmen, R. (2011). Witality and health: A lifestyle programmer for employees. European Journal of Integrative Medicine, 10, 3, 97.
Flaxman, P. E., & Bond, F. W. (2010). Worksite stress management training: Moderated effects and clinical significance. Journal of Occupational Health Psychology, 15(4), 347.
Ghandi, F., Sadeghi, A., Bakhtyari, M., Imani, S., Abdi, S., & Banihashem, S. S. (2018). Comparing the Efficacy of Mindfulness-Based Stress Reduction Therapy with Emotion Regulation Treatment on Quality of Life and Symptoms of Irritable Bowel Syndrome. Iranian journal of psychiatry, 13(3), 175.
Gouda, S., Luong, M. T., Schmidt, S., & Bauer. J. (2016). Students and Teachers Benefit from Mindfulness-Based Stress Reduction in a School-Embedded Pilot Study. Front Psychol, 7: 590.
Johnson, S. K., Putter, S., Reichard, R. J., Hoffmeister, K., Cigularov, K. P., Gibbons, A. M., & Rosecrance, J. C. (2018). Mastery Goal Orientation and Performance Affect the Development of Leader Efficacy During Leader Development. Journal of Leadership & Organizational Studies, 25(1), 30-46.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic buoyancy and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43 (3), 267- 282.
Martin, A. J. (2008). Enhancing student motivation and engagement: The effects of a multidimensional intervention. Contemporary educational psychology, 33(2), 239-269.
Matousek, R. H., & Dobkin, P. L. (2010). Weathering storms: a cohort study of how participation in a mindfulness-based stress reduction program benefits women after breast cancer treatment. Current Oncology, 17(4), 62.
Mega, C., Ronconi, L., & De Beni, R. (2014). What makes a good student? How emotions, self-regulated learning, and motivation contribute to academic achievement. Journal of Educational Psychology, 106(1), 121.
Op den Kamp, E. M., Tims, M., Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2018). Proactive vitality management in the work context: development and validation of a new instrument. European Journal of Work and Organizational Psychology, 27(4), 493-505.
Payne, S. C., Youngcourt, S. S., & Beaubien, J. M. (2007). A meta-analytic examination of the goal orientation nomological net. Journal of applied psychology, 92(1), 128.
Pooragha Roodbarde, F., Talepasand, S., and Rahimian Boogar, I. (2017). The Effect of Multidimensional Motivation Interventions on Cognitive and Behavioral Components of Motivation: Testing Martin's Model. Iran J Psychiatry, 12(2): 118–127.
Raitano, R. E., & Kleiner, B. H. (2004). Stress management: Stressors, diagnosis, and preventative measures. Management Research News, 27(4/5), 32-38.
Reich, R. R., Lengacher, C. A., Alinat, C. B., Kip, K. E., Paterson, C., Ramesar, S., ... & Budhrani-Shani, P. (2017). Mindfulness-based stress reduction in post-treatment breast cancer patients: immediate and sustained effects across multiple symptom clusters. Journal of pain and symptom management, 53(1), 85-95.
Sen, S., Yilmaz, A., & Yurdagül, H. (2014). An Evaluation of the Pattern between Students' Motivation, Learning Strategies and Their Epistemological Beliefs: The Mediator Role of Motivation. Science Education International, 25(3), 312-331.
Thapa, A., Cohen, J., Guffey, S., & Higgins-D, Alessandro, A. (2013). A review of school climate research. Review of Educational Research, 83(3), 357-385.
Vandewalle, D., Nerstad, C. G., & Dysvik, A. (2019). Goal Orientation: A Review of the Miles Traveled and the Miles to Go. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 6, 115-144.
Vibe, M., Solhaug, I., Tyssen, R., Friborg, O., H Rosenvinge, J., Sørlie, T., & Bjørndal, A. (2013). Mindfulness training for stress management: a randomised controlled study of medical and psychology students. BMC Med Educ, 13 (6): 107.
Wimmer, S., Lackner, H. K., Papousek, I., & Paechter, M. (2018). Goal orientations and activation of approach versus avoidance motivation while awaiting an achievement situation in the laboratory. Frontiers in psychology, 9 (12), 1552.
Zimmermann, F. F., Burrell, B. & Jordan, J. (2018). The acceptability and potential benefits of mindfulness-based interventions in improving psychological well-being for adults with advanced cancer: a systematic review. Complementary therapies in clinical practice, 30 (3), 68-78.