با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 دانشیار، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 دانشیار، روان شناسی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تبیین مدل عملکرد تحصیلی براساس انگیزش تحصیلی، اهداف پیشرفت و خودکارآمدی تحصیلی با میانجی‌گری درگیری تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوم بود. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع پژوهش های همبستگی به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم بودند که از آن میان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، 470 نفر انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت از، پرسش‌نامه اهداف پیشرفت میگلی و همکاران، پرسش‌نامه انگیزش تحصیلی والراند و همکاران، پرسش‌نامه خودکارآمدی تحصیلی موریس و پرسش‌نامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پینتریچ و همکاران بود. داده‌ها به کمک روش‌های همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد مدل متغیرهای پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار هستند. در مدل مفروض انگیزش تحصیلی با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری درگیری تحصیلی، دارای اثر کامل و اثر مستقیم و اثر غیرمستقیم غیرمعنادار است. اهداف پیشرفت با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری درگیری تحصیلی دارای اثرکامل و اثر مستقیم و اثر غیرمستقیم غیرمعنادار بود. اهداف پیشرفت با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری درگیری تحصیلی دارای اثر کامل و اثر مستقیم و اثر غیرمستقیم غیرمعنادار بود. اثر خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری درگیری تحصیلی دارای اثر کامل و اثر مستقیم معنادار بود، اما اثر غیرمستقیم غیرمعنادار است. اثر خودکارآمدی تحصیلی، با عملکرد تحصیلی در سطح 5 درصد معنادار بود. نتایج نشان داد، متغیر خودکارآمدی اثر معناداری بر عملکرد تحصیلی دارد و می‌تواند 35 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Model of Academic Performance Based on Academic Motiva-tion, Achievement Goals, Academic Self-Efficacy, Mediating Academic En-gagement in Secondary School Students

نویسندگان [English]

  • Hojjat Mahdavi rad 1
  • valiollah farzad 2
  • Shirin Kooshki 3

1 PhD Student, Educational Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Educational Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of the present study was to explanation the model of academic performance based on academic motivation, achievement goals and academic self-efficacy with the mediation of academic engagement of secondary school students in Tehran city. The research was practical and the method was correlational with structural equation modeling. The statistical population was all second-grade students, who were selected by multi-stage cluster sampling(470). The research instruments were the Miguel et al. Achievement goals Questionnaire, Wallarand et al. academic Motivation Questionnaire, Morris academic Self-Efficacy Questionnaire, and Pintrich et al. the Motivation Strategy Questionnaire for learning. The data were analyzed using correlational methods and structural equation modeling. The results showed that model of research variables had a favorable fit. In the assumed model, academic motivation with academic performance is mediated by academic engagement, has a complete effect and direct effect and indirect effect is non-significant. The goals of progress with academic performance with the mediation of academic engagement had a complete and direct effect and a non-significant indirect effect. The effect of academic self-efficacy with academic performance with the mediation of academic engagement had a complete effect and a significant direct effect, but the indirect effect is not significant. The effect of academic self-efficacy was significant with academic performance at the 5% level. The results showed that the variable of self-efficacy has a significant effect on academic performance and can explain 35% of the variance of academic performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Performance
  • Academic Motivation
  • Achievement Goals
  • Academic Self-Efficacy
  • Academic Engagement
اسلامی، نصرت؛ امیراحمدی آهنگ، مهدی (1396). بررسی رابطه انتظار معلم و خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان بیرجند، فصلنامه مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، شماره 20، 130-116.
اشرف زاده، توحید؛ عیسی زادگان، علی؛ میکائیلی منیع، فرزانه (1397). نقش میانجی‌گری مهارت‌‌های مطالعه در تاثیر خودکارآمدی تحصیلی، باور‌های معرفت‌شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه، مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال نوزدهم، شماره 4، 113-103.
افشاری، محسن؛ غلامعلی لواسانی، مسعود؛ اژه ای، جواد (1388). ‌‌‌رابطه‌ خودکارآمدی تحصیلی و درگیری تحصیلی با پیشرفت تحصیلی. مجله روان‌شناسی، شماره 51، 289-305.
بنی اسدی، علی؛ پورشافعی، هادی (1391). نقش انگیزش و خودکارآمدی تحصیلی و رویکرد‌های مطالعة پیشرفت ریاضی دانش‌آموزان رشته‌‌های علوم تجربی و ریاضی مقطع متوسطه شهر قاین، شماره 4 :102-81.
پینتریچ، پال آر؛ شانک، دیل اچ (1396). انگیزش در تعلیم و تربیت، ترجمه مهرناز شهرآرای، چاپ چهاردهم، تهران، انتشارات علم، تهران.
تاباکینک، باربارا، جی؛ فیدل، اس، لیدا (1395). کاربرد آمار چند متغیری ترجمه حسن پاشا شریفی، بلال ایزانلو، ولی الله فرزاد، حمید رضا حسن آبادی، خدیجه ابوالمعالی، مجتبی حبیبی عسگرآبادی، چاپ اول، نشر رشد، تهران.
جمالی، مرضیه؛ کیامنش، علیرضا؛ باقری، فریبرز (1396). الگوی ساختاری اهداف پیشرفت، فرسودگی تحصِلی و عملکرد تحصیلی: بررسی نقش میانجی‌گری یادگیری خود نظم‌بخش. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، شماره 68 :92-82
حجازی، الهه (1396). روان‌شناسی تربیتی در هزاره سوم، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
حسن زاده، رمضان؛ مهدی نژاد گرجی، گلین (1393). رابطه بین جهت‌گیری انگیزشی (درونی، بیرونی و بی‌انگیزشی) و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس زبان انگلیسی. مجلۀ روان‌شناسی مدرسه، شماره 3: 38-60.
ربانی، زینب؛ طالع پسند، سیاوش؛ رحیمیان بوگر، اسحاق؛ محمدی فر، محمدعلی (1396). رابطه بافت اجتماعی کلاس با درگیری تحصیلی: نقش واسطه‌ای فرایند‌های نظام خود، انگیزش و هیجان‌‌های تحصیلی، مجله روان‌شناسی تحولی، شماره 53:51- 37.
رضایی، اکبر (1396). روان‌شناسی انگیزش در آموزش و پرورش، انتشارات آدین، تبریز.
سعدی پور، اسماعیل (1395). روان‌شناسی تربیتی کاربردی، چاپ اول، انتشارات ویرایش، تهران.
سواری، کریم (1396). اثر باور‌های معرفت شناختی و ادراکات یادگیری بر عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی، فصلنامه شناخت اجتماعی، شماره اول (پیاپی 11): 146-131.
سواری، کریم؛ اورکی، محمد؛گنجی، رقیه (1397). بررسی رابطه ساده و چندگانه اهداف پیشرفت و حمایت اجتماعی با تعهد به مدرسه، فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، شماره 21.
طهماسیان، کارینه (1391). ارتباط مستقیم و غیر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی با افسردگی نوجوانان، در تهران، مجله دست‌آوررد‌های روان‌شناختی، شماره1، 244 -227.
عابدینی، یاسمین، حجازی، الهه؛ سجادی، حسین؛ قاضی طباطبایی، محمود (1386). نقش درگیری تحصیلی و اهداف پیشرفت در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه سوم دبیرستان، مدل ساختاری پیشرفت تحصیلی در دو رشتة ریاضی- فیزیک و علوم انسانی شهر تهران، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تهران، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
عاشوری، جمال؛طالع پسند، سیاوش؛بیگدلی، ایمان الله (1390). فصلنامه پژوهش‌‌های نوین روان‌شناختی شماره 24، 102-83
کارشکی، حسین؛ محسنی، نیکچهره (1396). انگیزش در یادگیری و آموزش، چاپ پنجم، انتشارات آوای نور.
کرامتی، هادی؛ شهرآرای، مهرناز (1383). بررسی نقش خودکارآمدی ادراک شده در عملکرد ریاضی، فصلنامه نوآوری آموزشی شماره 10 : 115-103
لواسانی، مسعود؛ حجازی، الهه، خضری آذر، هیمن (1391). نقش خودکارامدی، ارزش تکلیف، اهداف پیشرفت و درگیری شناختی در پیشرفت ریاضی، فصلنامه نوآوری آموزشی، شماره 41 : 28-7
محسن پور، مریم؛ حجازی، الهه؛ کیامنش، علیرضا (1386). نقش خودکارآمدی، اهداف پیشرفت، راهبردهای یادگیری و پایداری در پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش‌آموزان سال سوم متوسطه رشته ریاضی شهر تهران، فصلنامه نوآوری آموزشی، شماره 16 :35 -9.
میرز، لاورنس، اس؛ گامست، گلن و گارینو، ا. جی (1391). پژوهش چند متغیری کاربردی ترجمه حسن پاشا شریفی، ولی‌الله فرزاد، سیمین دخت رضاخانی، حمیدرضا حسن آبادی، بلال ایزانلو و مجتبی حبیبی؛ چاپ اول، انتشارات رشد، تهران.
 
 
Akpan, I. D. & Umobong, M. E. (2013). Analysis of achievement motivation and academic engagement of students in the Nigerian classroom. Academic Journal of Interdisciplinary Studies,2 (3),385.
Ardogdu, Yuksel. M. (2019). The Mediating Role of School Engagement in the Relationship between Attitude toward Learning and Academic Achievement. International Journal of Education & Literacy Studies,7 (2): 75-81.
Arslan, S., Akcaalan, M,. &Yurdakul. (2017). Science Motivation of University students:Achievement Goals as a Predictor. University Journal of Education Research 5 (4) :681-686.
Bollen, K. A., & Stein, R. A. (1990). Direct and indirect effects: Classical and bootstrap estimates of variability. Sociological Methodology, 20, 115–140.
Gomez, H. P., Perez, V. C., Parra, P. P., Ortiz, M. L., Matus, B. O., McColl, C. P. & Meyer, K. A. (2015). Academic achievement, engagement and burnout among first year medical students. Revista medica de Chile, 143 (7), 930.
Karabenick, S. A. (2004). Perceived achievement goal structure and college student help seeking. Journal of Educational Psychology, 96 (3), 569-581.
Kapur, Radhika. (2018). Factors Influencing the Students Academic Performance in Secondary Schools in India. University of Delhi India. Article April 2018 See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www. researchgate. net/-publication/324819919.
Paulsen, M. B., & Gentry, J. A. (1995). Motivation, learning strategies, and academic performance: A study of the college finance classroom. Financial, Practice & Education, 5 (1), 78-90.
Shih, S. Sho. (2005). Taiwanese sixth graders’ achievement goals and their motivation, strategy use, and grades: An examination of the multiple goal perspective. Elementary School Journal, 106 (1), 39-58.
Talsma, K., Schuz,B,. Schwarzer,R. &Norris, K, (2018). I believe,therefore Iachieve (and vice Versa): A meta-analytic cross-lagged panel analysis of self-efficacy and academic perfoemance. Learning and IndividualDifferences 61. 136-150.
Wang, M. T., & Holcombe, R. (2010). Adolescents perceptions of school environment, engagement, and academic achievement in middle school. American Educational Research Journal, 47 (3), 633-662.
Wang, M. T., Willett, J. B., & Eccles, J. S. (2011). The assessment of school engagement: Examining dimensionality and measurement invariance by Gender and race/ethnicity. Journal of School Psychology, 49 (4), 465-480.