با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسۀ سه روش آموزش مبتنی بر نظریۀ بار شناختی، آموزش چندرسانه‌ای و آموزش سخنرانی در میزان پیشرفت تحصیلی و انگیزش دانش‌آموزان در یادگیری درس علوم چهارم انجام شد. جامعة آماری پژوهش، یک مدرسة مجهز به فناوری اطلاعات در شهرستان محمودآباد (استان مازندران) بود. ابزارهای این پژوهش شامل 1. آزمون یادگیری محقق‌ساخته در درس علوم چهارم 2. پرسش‌نامة انگیزش پیشرفت تحصیلی ورلند و همکاران (1985) 3. مقیاس انگیزش پیشرفت تحصیلی (AMS) و 4. مقیاس درجه‌بندی ذهنی بار شناختی پاس و ون مرینبوئر (1993) بود. نتایج حاصل از جمع‌آوری پرسش‌نامه‌ها و آزمون یادگیری به کمک تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان یادگیری، انگیزش دانش‌آموزانی که تحت تاثیر آموزش مبتنی بر نظریۀ بار شناختی بوده‌اند، به طور معناداری بیشتراز دانش‌آموزانی بود که آموزش چندرسانه‌ای و سخنرانی را در درس علوم دریافت کردند. همچنین میانگین بار شناختی در گروه سخنرانی (47/4)، گروه چندرسانه‌ای (82/3) و در گروه آموزش مبتنی بر نظریۀ بار شناختی (63/3) بود. این بدین معنی است که دانش‌آموزان گروه آموزش مبتنی بر نظریۀ بار شناختی، بار شناختی کمتری از دانش‌آموزان سایر گروه دریافت کردند. با توجه به نتایج، پیشنهاد می‌شود معلمان و برنامه‌ریزان تحصیلی دربارة اصول پایه و اساسی نظریه بار شناختی آموزش ببینند تا بتوانند این اصول را با توجه به ظرفیت محدود حافظة فعال دانش‌آموزان و با توجه به جنبه‌های انگیزشی محیط یادگیری، در آموزش و برنامه‌ریزی درس‌ها به کار گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Effect of Cognitive Load Theory, Multimedia and Speech Teaching Methods on Learning Students' in Science Courses

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rezazadeh Shermeh 1
  • Soheila Hashemi 2

1 M.A., Educational Psychology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

2 Associate Professor, Department of Psychology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to compare three methods of teaching based on the cognitive load theory (CLT), multimedia education, and speech on the level of achievement and motivation of students in learning the fourth elementary science course, which was done as a quasi-experimental project. The statistical population of the study was the students of a school equipped with information technology in Mahmudabad city. The tools of this research include 1. Researcher-made learning test in the fourth science course 2. Questionnaire of academic achievement motivation of Verland et al. (1985) 3. Academic motivation scale (AMS) and 4. Measurement scale of Pass and Van Merriënboer (1993). The results of the questionnaires and the learning test were analyzed by using ANOVA. The results showed that the level of learning, the motivation of students who were under teaching based on cognitive load theory was significantly higher than students who received multimedia education and speech. Also, the mean of the cognitive load in speech group was 4.47, multimedia group 3.82, and in training group based on cognitive load theory 3.63. This means that students in the teaching group based on cognitive load theory received less cognitive load than students in other groups. Based on the results of this study, it is suggested that teachers and educational planners train the basic principles of cognitive theory so that they learn these principles and due to the limited capacity of students' active memory and the motivational aspects of the learning environment, they apply them in teaching and planning lessons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Motivation
  • Cognitive
  • Fourth Elementary Science Course
احمدی، محمد و مریم اسلام پناه (1394). نقش آموزش مبتنی بر دیدگاه بار شناختی در پیشرفت درسی و انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان پایه پنجم ابتدایی، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، موسسه آموزش عالی مهر اروند ، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
باقری، ناصر (1379). هنجاریابی مقیاس انگیزش پیشرفت تحصیلی بین دانش‌آموزان دبیرستان‌های تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم کرج.
باقرپور، معصومه (1398). پیش‌بینی اهداف پیشرفت براساس کارایی مدارس هوشمند با نقش میانجی سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه استان گلستان. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7(3)، 51-62.
حسین بگلو، کوروش؛ پیری، موسی؛ یاری، جهانگیر؛ رضایی، اکبر (1398). طراحی آموزش چندرسانه‌ای مبتنی بر نظریۀ بار شناختی سوئلر و تعیین تأثیر آن بر درگیری تحصیلی و انتقال یادگیری درس ریاضی در فراگیران پایه سوم ابتدایی. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 6(4)، 31-44.
زارع، محمد (1393). بررسی بار شناختی بیرونی آموزش به شیوة چند رسانه‌ای مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی مریل. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
زارع، محمد؛ ساریخانی، راحله؛ مهربان، جواد؛ سالاری، مصطفی (1394). مقایسة تأثیر روش تدریس بایبی و سنتی بر میزان خلاقیت و بار شناختی در درس شیمی. مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5 (2)، 55-76.
سالاری، مصطفی؛ امیرتیموری، محمدحسن؛ زارعی زوارکی، اسماعیل (1395). تأثیر الگوی طراحی آموزشی چهار مؤلفه‌ای بر میزان بار شناختی بیرونی و مهارت حل مسئله در درس فیزیک. فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، 12 (1)، 142-117.
سیف، علی اکبر (1388). روان‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش (ویرایش ششم). تهران: آگاه.
عبدی، علی؛ رستمی، مریم (1396). اثربخشی روش آموزش مبتنی بر اثرات بار شناختی بر پیشرفت درسی، بار شناختی ادراک شده و انگیزش دانش‌آموزان به یادگیری درس علوم تجربی. مجله آموزش و ارزشیابی، 10 (40)، 43-67.
فردانش، هاشم (1387). مبانی نظری فنّاوری آموزشی (چاپ پنجم). تهران: سمت.
محبوبی، طاهره؛ زارع، حسین؛ سرمدی، محمدرضا، فردانش، هاشم؛ فیضی، آوات (1391). تأثیر رعایت اصول طراحی آموزشی بر بار شناختی موضوعات یادگیری در محیط‌های یادگیری چندرسانه‌ای. مجله مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 3 (6)، 29-46.
مرکز ملی مطالعات تیمز و پرلز (2011). گزارش اجمالی از مهم‌ترین نتایج تیمز و پرلز 2011 و مقایسه آن با عملکرد دانش‌آموزان ایران در دوره‌های قبل. انتشارات شازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی.
موسوی، سیده ماهرخ؛ کیامنش، علیرضا؛ اخوان تفتی، مهناز (1397). بررسی پیشرفت تحصیلی با واسطه کیفیت آموزشی، درگیری تحصیلی، یادگیری به کمک همسالان و انگیزش تحصیلی (یک مطالعه در دو سطح دانش‌آموز و معلم). فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 5(4)، 9-24.
موسی رمضانی، سونیا (1390). تاثیر آموزش چندرسانه‌ای و سخنرانی بر انگیزش پیشرفت تحصیلی و خودتنظیمی دانش‌آموزان از راه دور. فناوری آموزش (فناوری و آموزش)، 6 (1)، 45-57.
 
 
 
Camos, V., & Portrat, S. (2015). The impact of cognitive load on delayed recall. Psychonomic bulletin & review, 22 (4), 1029-1034.
Garrison, D. R., & Anderson, T. (2003). E-Learning in the 21st century: A framework for research and practice. London: Routledge/ Falmer. doi:10.4324/97802-03166093.
Kirschner, P. A., Sweller, J., & Clark, R. E. (2006). Why minimal guidance during instruction does not work: An analysis of the failure of constructivist, discovery, problem-based, experiential, and inquiry-based teaching. Educational psychologist, 41 (2), 75-86.
Mason, R., Seton, C., & Cooper, G. (2016). Applying cognitive load theory to the redesign of a conventional database systems course. Computer Science Education, 26 (1), 68-87.
Mayer, R., & Chandler, P. (2001). When learning is just a click away: 8oes simpleuser interaction foster deeper understanding of multimedia messages? Journalof Educational Psychology , pp. 93 (2), 390.
Paas, F., Renkl, A., & Sweller, J. (2004). Cognitive load theory: Instructional implications of the interaction between information structures and cognitive architecture. Instructional science, 32 (1), 1-8.
Phan, H. P., Ngu, B. H., & Yeung, A. S. (2017). Achieving optimal best: Instructional efficiency and the use of cognitive load theory in mathematical problem solving. Educational Psychology Review, 29 (4), 667-692.
Phillips, A.J., Briggs, J.C., & Jensen, J.L., (2019). Beyond Bloom’s: Students’ Perception of Bloom’s Taxonomy and its Convolution with Cognitive Load [J]. Journal of Psychological Research, 1 (1), 24-32.
Qiao, Y. Q., Shen, J., Liang, X., Ding, S., Chen, F. Y., Shao, L., ... & Ran, Z. H. (2014). Using cognitive theory to facilitate medical education. BMC medical education, 14 (1), 79.
Scheiter, K., Gerjets, P., Vollmann, B., & Catrambone, R. (2009). The impact of learner characteristics on information utilization strategies, cognitive load experienced, and performance in hypermedia learning. Learning and Instruction, 19 (5), 387-401.
Schnotz, W., Fries, S., & Horz, H. (2009). Motivational aspects of cognitive loadtheory. In M. Wosnitza, S. A. Karabenick, A. Efklides, & P. Nenniger (Eds.),Contemporary motivation research: From global to local perspectives (pp.69–96). New York.
Senko, C., Hulleman, C. S., & Harackiewicz, J. M. (2011). Achievementgoaltheory at the crossroads: Old controversies, current challenges, and newdirections. Educational Psychologist, 46, 1, 26–47.
Sweller, J. (2004). Instructional design consequences of an analogy between evolution by natural selection and human cognitive architecture. Instructional science, 32 (1-2), 9-31.
Sweller, J. (2020). Cognitive load theory and educational technology. Educational Technology Research and Development, 68 (1), 1-16.
Vaccani, J. P., Javidnia, H., & Humphrey-Murto, S. (2016). The effectiveness of webcast compared to live lectures as a teaching tool in medical school. Medical teacher, 38 (1), 59-63.
Vollmeyer, R., & Rheinberg, F. (2000). Does motivation affect performance viapersistence? Learning and Instruction, 10, 293-309.