فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

ارائة مدل علّی تأثیر جهت‌گیری‌های انگیزشی و فشارآورهای تحصیلی بر خودکارآمدی پژوهشی: نقش واسطه‌ای روحیة پژوهشی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه‌ای روحیة پژوهشی در رابطه میان جهت‌گیری‌های انگیزشی و فشارآورهای تحصیلی با خودکارآمدی پژوهشی در راستای ارائة یک مدل علّی برای روابط بین متغیرهای پژوهش بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی با آزمون مدل معادلات ساختاری و جامعة آماری شامل همة دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی‌ در سال تحصیلی 99-1398 بود که برای انتخاب گروه نمونة آماری به تعداد قابل کفایت برای آزمون مدل با توجه به نظر لوهلین و بیاوجیان (2016) در ازای هر متغیر 15 نفر نمونه در نظر گرفته شد. 280 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های خودکارآمدی پژوهشی صالحی (1389)، انگیزش پژوهشی صالحی (1390)، روحیة پژوهشی شیرزاد و همکاران (1395) و فشارآورهای تحصیلی کامکاری و همکاران (1389) استفاده شد. تحلیل‌ها به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از 22 SPSS و آموس 24 AMOS انجام شدند. نتایج نشان داد مدل پیشنهادی با داده‌های این پژوهش برازش مناسب و مطلوبی دارد (044/0=RMSEA، 99/0=GFI، 96/0=AGFI، 997/0=CFI). جهت‌گیری‌های انگیزش درونی پژوهشی و انگیزش بیرونی پژوهشی دارای اثر مثبت بر روحیة پژوهشی و خودکارآمدی پژوهشی بودند. بی‌انگیزگی پژوهشی دارای اثر مستقیم و منفی بر روحیة پژوهشی بود؛ اما دارای اثر مستقیمی‌ بر خودکارآمدی پژوهشی نبود. فشارآورهای تحصیلی اثر مستقیمی‌ بر روحیه و خودکارآمدی پژوهشی نداشتند. همچنین اثر مستقیم روحیة پژوهشی بر خودکارآمدی پژوهشی مثبت و معنادار بود. نتایج غیرمستقیم مسیرها نشان داد که جهت‌گیری‌ انگیزش درونی و بی‌انگیزگی پژوهشی با میانجی‌گری روحیة پژوهشی اثر غیرمستقیم بر خودکارآمدی پژوهشی دارند؛ اما جهت‌گیری‌ انگیزش بیرونی پژوهشی و فشارآورهای تحصیلی با میانجی‌گری روحیة پژوهشی اثر غیرمستقیم بر خودکارآمدی پژوهشی نداشتند. 46 درصد از پراکندگی نمرات روحیة پژوهشی و 16 درصد از پراکندگی نمرات خودکارآمدی پژوهشی به وسیله جهت‌گیری‌های انگیزش پژوهشی و فشارآورهای تحصیلی تبیین شد. یافته‌ها با نتایج پژوهش‌های مشابه قبلی هم‌خوانی داشت وگامی‌ مهم برای تبیین عوامل موثر بر خودکارآمدی پژوهشی و همچنین به عنوان الگویی مناسب برای طراحی برنامه‌های جامع مؤثر بر پژوهش است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting a Causal Model of The Effect of Motivational Orientations and Aca-demic Stressors on Research Self-Efficacy: The Mediating Role of Research Spirit

نویسندگان [English]

  • Houshang Garavand 1
  • Hamideh Pakmehr 2

1 Assistant Professor, Psychology Department, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran

2 Assistant Professor, Department of Educational Science, Imam Reza International University, Mashhad, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the mediatory role of the research spirit in relationship between motivational orientations and academic stress, with research self-efficacy to illustrate the relationship between research variables in the causal model. The research population included all Graduate students of Kharazmi University in the academic year 2019-2020, that according to Loehlin & Beaujean, (2016), for sampling a statistical sample group with a sufficient number for the model, 15 persons were considered for each variable, of which 280 people were selected using random multi-stage cluster sampling method. The instruments for data gathering were: research self-efficacy questionnaire of salehi (2010), motivational orientations Questionnaire of salehi (2011), research spirit Questionnaire of shirzad & et al (2016) and the academic stress Questionnaire of kamkari & et al. (2010). The data were analysis by method structural equation modeling using softwares of 22-SPSS and 24-AMOS. The results showed that the proposed model has a good fit with the data of this study (RMSEA = 0.044, GFI = 0.99, AGFI = 0.96, CFI = 0.997). The directions of internal research motivation and external research motivation had a positive effect on research spirit and research self-efficacy. Research apathy had a direct and negative effect on research spirit; but it did not have a direct effect on research self-efficacy. Academic stressors had no direct effect on research morale and self-efficacy. Also, the direct effect of research spirit on research self-efficacy was positive and significant. Indirect results of the paths showed that the orientation, intrinsic motivation and research motivation have an indirect effect on research self-efficacy mediated by research spirit; however, external research motivation and academic pressures mediated by research spirit did not have an indirect effect on research self-efficacy. 46% of the dispersion of research spirit scores and 16% of the dispersion of research self-efficacy scores were explained by research motivation orientations and academic pressures. The findings were consistent with the results of previous similar studies and are an important step in explaining the factors affecting research self-efficacy and also as a suitable model for designing comprehensive programs affecting research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Motivational Orientations
  • Academic Stressors
  • Research Spirit
  • Research Self-Efficacy
مراجع
احمدی، ژاله، زینالی، علی (1348). تأثیر اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان: نقش میانجی کیفیت خواب، اهمال‌کاری تحصیلی و استرس تحصیلی. فصلنامه علمی‌- پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، شماره 6، 21-32.
بهرامی‌، هادی.، عباسیانفرد، مهرنوش (1389). بررسی رابطة خودکارآمدی با انگیزه پیشرفت در دانش‌آموزان دختر دورة پیش دانشگاهی شهر تهران، سال تحصیلی 89-1388. فصلنامه آموزشی، تحلیلی و اطلاع‌رسانی مشاور مدرسه، شماره 6، 3-7.
بهمن آبادی، سمیه.، کارشکی، حسین (1391). اعتباریابی پرسش‌نامه علاقه‌مندی به پژوهش دانشجویان(RIQ): سنجه عملکرد آموزش پژوهش در دانشگاه‌ها. چهارمین همایش ملی آموزش.
حداد علوی، رودابه.، عبداللهی، احمد.، احمدی، امید علی (1386) برنامة درسی پنهان: پژوهشی در یادگیرهای ضمنی مدرسه؛ مورد: روحیه علمی‌. فصلنامه تعلیم و تربیت، 23 شماره، 33-66.
سلیمی‌، مهدی.، خداپرست، محبوبه (1394). اثر ارتباط استاد ـ دانشجو بر انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی تربیت بدنی و علوم ورزشی. پژوهش در ورزش تربیتی، شماره 4، 109-126.
شولتز، دوان.پی.، شولتز. سیدنی. الن (1399). نظریه‌های شخصیت. تهران: دوران.
شیرزاد، زینب (1391). ساخت و اعتباریابی مقیاس روحیه پژوهشی دانش‌آموزان دختران متوسطه شهر مشهد. پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشکده علوم‌ تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد.
شیرزاد، زینب.، مهرام، بهروز.، کارشکی، حسین (1395). ساخت و اعتباریابی مقیاس روحیة پژوهشی برای دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهر مشهد. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، شماره 6، 117-139.
صالحی، منیره (1390). میزان و عوامل موثر بر خودکارآمدی و انگیزش پژوهشی دانشجویان بر اساس نظریه شناختی – اجتماعی بندورا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
فرامرزی، حمید.، حاجی یخچالی، علیرضا. شهنی ییلاق، منیجه (1395). رابطة ساده و چندگانه جهت‌گیری‌های انگیزشی با خودکارآمدی خلاق در دانش‌آموزان پسر سال سوم مقطع متوسطه، فصلنامه علمی‌- پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، شماره 12، 17-26.
کلاهدوزی، احمد.، کوثری، مریم (1390). مبانی و الگوی آموزشهای پژوهش محوردر دانشگاه جامع امام حسین (ع). فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی‌، شماره 19، 139-168.
گراوند، هوشنگ.، کارشکی، حسین.، آهنچیان، محمدرضا (1348). آزمون روابط ساختاری بین خودکارآمدی پژوهشی، عوامل اجتماعی و محیط آموزشی - پژوهشی دانشگاه با عملکرد آموزشی- پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. فصلنامه علمی‌- پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، شماره 4، 27-48.
گراوند، یاسر.، مکتبی، غلامحسین.، کوهی، محمد.، صمدی طاهر گورابی، مریم (1399). تأثیر سرمایه‌های روان‌شناختی و روحیۀ پژوهشی بر خودمختاری پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، شماره 21، 81-94.
مردانی، لیلا.، تقوایی یزدی، مریم.، نیازآذری، کیومرث (1396). ارائه مدل تجربه پژوهشی و ارتباط آن با روحیة پژوهشگری و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان دورة کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد ساری. پژوهش اجتماعی، شماره 9، 21-40.
مهرعلی زاده، سمیرا.، وکیلی، عابدین.، پورحسینی، سید مصطفی (1390). دیدگاه استادان دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی سمنان به پژوهش و تحقیقات دانشجویی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، شماره ۶ ، ۱۱-۱۶.
 
 
Aihie, O.N., & Ohanaka, B.I. (2019). Perceived Academic Stress among Undergraduate Students in a Nigerian University. Journal of Educational and Social Research, 9, 56 - 66.
Ansong, D.; Eisensmith, S.R.; Okumu, M.; Chowa, G.A. (2019). The importance of self-efficacy and educational aspirations for academic achievement in resource-limited countries: Evidence from Ghana. J. Adolesc, 70, 13–23.
Brancolini, Kristine R., Kennedy, Marie R. (2017). The Development and Use of a Research Self-Efficacy Scale to Assess the Effectiveness of a Research Training Program for Academic Librarians. Library and Information Research, 41 (24), 44-84.
Breetzkea, Gregory D., Heddingb, David W. (2020). The changing and challenging research landscape in South Africa, Studies in Higher Education, 45 (11), 2245-2259.
Bruce Macfarlane. (2021). The spirit of research, Oxford Review of Education, Published online: 09 Mar 2021.
Büyüköztürk, Şener., Kabasakal, Kübra Atalay ., Sozgun, Zenal ., Kebapçı, Şenay. (2011). The development of research self-efficacy scale. Cypriot Journal of Educational Sciences, 6 (1), 22-29.
Cinnamon, Serina A., Rivera, Mabel O. (2021). Teaching disciplinary literacy through historical inquiry: Training teachers in disciplinary literacy and historical inquiry instructional practices. The Journal of Social Studies, Available online 5 April 2021 In Press, Corrected Proof.
Clabaugh, A., Duque, J. F., & Fields, L. J. (2021). Academic Stress and Emotional Well-Being in United States College Students Following Onset of the COVID-19 Pandemic. Frontiers in psychology, 12, 62-87.
Daniel, Ben Kei ., Harland, Tony. (2017). Higher Education Research Methodology: A Step-by-Step Guide to the Research Process. USA: Taylor & Francis.
Ekici, Murat., Erdem, Mukaddes. (2020). Developing Science Process Skills through Mobile Scientific Inquiry, Thinking Skills and Creativity, 36, 1-8.
Gönderen Çakmak HS, Kapucu S. (2021). The Effect of Educational Follow-Up with the Motivational Interview Technique on Self-Efficacy and Drug Adherence in Cancer Patients Using Oral Chemotherapy Treatment: A Randomized Controlled Trial. Semin Oncol Nurs. 37(2), 151-140.
Jacobs, Robin J., Kane, Michael N. (2012). Predictors of research self efficacy in first-year osteopathic medical students. International Journal of Osteopathic Medicine, 39, 26-31.
Kempler, Toni M. (2006). Optimizing students' motivation in inquiry -based learning environments: The role of instructional practices. University of Michigan. ProQuest Dissertations Publishing.
Kline RB. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
Kyndt, E.; Donche, V.; Coertjens, L.; Van Daal, T.; Gijbels, D.; Van Petegem, P. (2019). Does self-efficacy contribute to the development of students’ motivation across the transition from secondary to higher education? Eur. J. Psychol. Educ, 34, 457–478.
 Liem, Gregory Arief D. (2021). Achievement and motivation. Educational Psychology, 41 (4), 379-382.
Macmull, M.S.; Ashkenazi, S. (2019). Math Anxiety: The relationship between parenting style and math self-efficacy. Front. Psychol, 10, 17-21.
Martin, A. J., Ginns, P., Anderson, M., Gibson, R., & Bishop, M. (2021). Motivation and engagement among Indigenous (Aboriginal Australian) and non-Indigenous students. Educational Psychology, 41(4), 424–445.
Mulyadi S, Rahardjo W, Basuki AMH. (2016). The Role of Parent-child Relationship, Self-esteem, Academic Self-efficacy to Academic Stress. Proc Soc Behav Sci, 217, 603-608.
Pintrich, R. P., & Schunk, D. H. (2014). Motivational in education: Theory, research, and applications. NJ: Merrill Publication.
Portoghese, I., Galletta, M., Porru, F. et al. (2019). Stress among university students: factorial structure and measurement invariance of the Italian version of the Effort-Reward Imbalance student questionnaire. BMC Psychology, 7(68), 1-7.
Raluca Livinƫi, George Gunnesch-Luca & Dragoș Iliescu. (2021). Research self-efficacy: A meta-analysis, Educational Psychologist, Published online: 03 Mar 2021.
Reddy K. J, Menon K. R, Thattil A. (2018). Academic Stress and its Sources Among University Students. Biomed Pharmacol J, 11(1), 531-537.
Roddenberry A, Renk K. (2010). Locus of control and self-efficacy: potential mediators of stress, illness, and utilization of health services in college students. Child Psychiatry Hum Dev, 41(4), 353-70.
Schonfeld P, Brailovskaia J, Bieda A, Zhang XC, Margraf J. (2016). The effects of daily stress on positive and negative mental health: Mediation through self-efficacy. Int J Clin Health Psychol, 16 (1), 1-10.
Shin, Myeong-Hee. (2018). Effects of Project-based Learning on Students’ Motivation and Self-efficacy. English Teaching, 73 (1), 95-113.
Sotak, K. L., Spain, S. M., Dionne, S. D., & Yammarino, F. J. (2021). Weekly patterns of motivation in students in higher education: A time series spectral analysis. Educational Psychology, 41(4), 401–423.
Steinmayr R, Weidinger AF, Schwinger M and Spinath B. (2019). The Importance of Students’ Motivation for Their Academic Achievement – Replicating and Extending Previous Findings. Front. Psychol, 10, 17-30.
Sui, Weijing., Gong, Xiaoyan., Zhuang, Yiyu. (2021). The mediating role of regulatory emotional self-efficacy on negative emotions during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Int J Ment Health Nurs, 30 (3), 759-771.
Tiwari, R., Arya, R. K., & Bansal, M. (2017). Motivating Students for Project-based Learning for Application of Research Methodology Skills. International journal of applied & basic medical research, 7(1), 14–27.
Usta, H.G. (2017). Examination of the relationship between TEOG score transition (from basic to secondary education), self-confidence, self-efficacy and motivation level. J Educ. Pract, 8, 36–47.
Yang, X., Zhang, M., Kong, L. et al. (2020). The Effects of Scientific Self-efficacy and Cognitive Anxiety on Science Engagement with the “Question-Observation-Doing-Explanation Model during School Disruption in COVID-19 Pandemic. J Sci Educ Technol, 30, 380-393.
Ying, Jiefeng., You, Jianing., Guo, Jiaqi. (2021). The protective effects of youth assets on the associations among academic stress, regulatory emotional self-efficacy, and suicidal risk: A moderated mediation model, Children and Youth Services Reviewm,119, 11-19.
Zajacova A, Lynch SM, Espenshade TJ. (2005). Self-Efficacy, Stress, and Academic Success in College. Res Higher Educ, 46 (6), 677- 706.
Zysberg, L., & Schwabsky, N. (2021). School climate, academic self-efficacy and student achievement. Educational Psychology, 41(4), 467–482.
فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 33
شهریور 1400
صفحه 89-102
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار