با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه روانشناسی ، واحد بندرگز،دانشگاه آزاد اسلامی،بندرگز،ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی،دانشگاه پیام نور،تهران،ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر برنامه‌ریزی درسی چندبعدی بر مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای حین بازی کودکان پیش‌دبستانی شهر بهشهر انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 30 دانش‌آموز (14 دختر و 16 پسر) از دانش‌آموزان پیش‌دبستانی مهد کودک رنگین‌کمان شهر بهشهر در سال تحصیلی 1398 به روش در دسترس به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به‌صورت گمارش تصادفی در دو گروه گواه و آزمایش (هرکدام 15 نفر) قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده، پرسش‌نامه مهارت‌های اجتماعی گرشام و الیوت (1999) و رفتار کودکان پیش‌دبستانی در بازی کوپلن و رابین (۱۹۹۸) بود. گروه آزمایش برنامه درسی چندبعدی را (بر اساس بسته یادگیری زمین ما و آنچه در آن است با تأکید بر پروژه سنگ و کوه و پروژه خاک) طی 16 جلسه 2 بار در هفته به مدت 2 ماه دریافت کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و چند‌متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر برنامه‌ریزی درسی چندبعدی در مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای حین بازی کودکان پیش‌دبستانی تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر برنامه‌ریزی چندبعدی باعث 5/89% تغییر در نمره‌های مهارت‌های اجتماعی و 2/80% تغییر نمره‌های رفتارهای حین بازی کودکان پیش‌دبستانی گردیده است. پیشنهاد می‌شود با توجه به اثربخشی برنامه‌ریزی درسی چندبعدی بر مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای حین بازی کودکان، بستری مناسب برای دسترسی آموزش همگانی آن در مراکز آموزشی پیش‌دبستانی ایجاد شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Multidimensional Lesson Planning based Education on Social Skills and Playful Behaviors of Preschool Children in Behshahr

نویسندگان [English]

  • Maryam Amouie 1
  • Hasan Abdollahzadeh 2

1 M.A, Department of Psychology, Bandar Gaz Branch, Islamic Azad University,Bandar Gaz, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Payame Noor University,, Tehran.Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the effectiveness of education based on multidimensional lesson planning on social skills and play behaviors of preschool children in Behshahr. The research method was quasi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. 30 students (14 girls and 16 boys) from preschool students of Behshahr Rainbow Kindergarten in the academic year 1398 were selected by convenience sampling method and Randomly assigned to the control and experimental groups (15 people each). The experimental group received a multidimensional curriculum (based on our land learning package and what it's with an emphasis on rock and mountain project and soil project) in 16 sessions twice a week for 2 months. While this training was not provided to the members of the control group. Univariate and multivariate analysis of covariance were used to analyze the data. The results showed that education based on multidimensional lesson planning has an effect on social skills and play behaviors of preschool children. The results also showed that multidimensional planning-based education caused 89. 5% change in social skills scores and 80. 2% change in preschool behaviors scores. Accordingly, it is suggested that due to the effectiveness of multidimensional lesson planning on social skills and behaviors during children's play, a suitable platform for access to public education in preschool educational centers be created.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multidimensional Lesson Planning
  • Social Skills
  • Playful Behaviors
یوسفی، س (1390). بررسی تأثیر برنامه‌ریزی چندبعدی بر میزان رشد هماهنگی دیداری - حرکتی کودکان دوره آمادگی 6-5 ساله در شهرستان کرج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته آموزش‌وپرورش پیش‌دبستانی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی.
اسماعیلی، ل. صیدی نژاد، ع. مسعودنیا، م (1400). تأثیر بازی‌درمانی در بهبود علائم کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم و بیش فعالی، مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه سیستان و بلوچستان، 16(61) 81-71.
اصلانی سجهوردی، ک (1394). بررسی آموزش مبتنی بر برنامه‌ریزی چندبعدی و آموزش‌های مرسوم بر خلاقیت کودکان مراکز پیش‌دبستانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
افلاکی فرد، ح. نائینی داورانی، ل (1396). اثربخشی بازی‌های نمایشی بر رشد اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر اصفهان، فصلنامه علمی پژوهشی علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 11(4)، 159-186.
آقاجانی، ط. جبارف، ر. مصطفی یوف، م (1393). تأثیر بازی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان (مورد مطالعه: کودکان مقطع مهد کودک استان تهران)، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 6(3)، 104-97.
بازرگان، س (1394). کتاب راهنمای مربی زمین ما و آنچه در آن است. تهران: موسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه). چاپ چهارم.
بازرگان، س (1387). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی چندبعدی، ماتریس زندگی. تهران: انتشارات مدرسه. چاپ اول.
پلومر، د (1391). بازی‌های تقویت مهارت‌های اجتماعی کودکان. ترجمه شهرام واحدی و خلیل اسماعیل و پیروز قادری. تبریز: نشر فروزش. چاپ اول.
پورمعصوم، ب (1394). بررسی تأثیر برنامه‌ریزی چندبعدی بر شکل‌گیری و ارتقاء سواد زیست‌محیطی کودکان پیش از دبستان استان البرز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی.
جعفری، ع (1393). تأثیر بازی‌های آموزشی بر رشد اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، 9(33)، 85-71.
جنگی، پ. افروز، غ. اسدزاده، ح. دلاور، ع (1399). مدل‌یابی روابط سن ورود به مدرسه با پیشرفت تحصیلی با میانجی‌گری هوش معنوی، مهارت‌های اجتماعی و خلاقیت، فصلنامه تعلیم و تربیت. وزارت آموزش‌وپرورش، 36(2)، 24-9.
حسنوند، ب. حسنوندی، ص (1394). تأثیر آموزش مبتنی بر برنامه‌ریزی چندبعدی بر بهبود ارتباط کلامی، فعالیت‌های کلیشه‌ای و مهارت‌های اجتماعی کودکان اوتیستیک، فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان. دانشگاه علامه طباطبایی، 1(2)، 102-83.
خرمی، ع (1396). اثربخشی برنامه‌ریزی چندبعدی مبتنی بر مطالعات برنامه درسی راهبردی بر رشد مهارت‌های زبانی و هوش تجسم فضایی کودکان دو زبانه پایه اول ابتدایی استان چهارمحال و بختیاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
خوشبخت، ف (1390). کفایت روان‌سنجی مقیاس رفتار کودکان پیش‌دبستانی در بازی، روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، 1(3) 49-35.
رضوی، م. خدامرادی، م (1396). بررسی تأثیر بازی و اسباب‌بازی در رشد اجتماعی کودکان. پنجمین کنفرانس بین‌المللی رویکردهای پژوهشی در علوم انسانی و مدیریت. ایران: تهران.
صانعی، ع. رئیسون، م (1399). نقش مهارت‌های اجتماعی در پیش‌بینی انسجام روانی و کیفیت زندگی دانش‌آموزان در مدرسه، سلامت روان کودک، 7(2)، 107-97.
صفری، س (1391). تأثیر برنامه‌ریزی چندبعدی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
صفری، س. حسنوند، ب. فیاض، ا. بازرگان، س (1394). تأثیر آموزش‌وپرورش پیش‌دبستانی بر مبنای برنامه‌ریزی چندبعدی بر رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی. دانشگاه علامه طباطبایی، 11(37)، 138-119.
فتح الهی، م (1392). تحلیل و بررسی ارزشیابی مبتنی بر دیدگاه، الگو و کاربست برنامه‌ریزی چندبعدی در دوره پیش از دبستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
فتح‌آبادی، ر. رضایی، س. شریفی درآمدی، پ (1399). تدوین بسته‌ آموزشی بازی‌های مشارکتی و بررسی اثربخشی آن بر مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال طیف اوتیسم، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، وزارت علوم تحقیقات فناوری، 20(82)، 130-121.
کردی، ح. ذوقی گنج علی‌خانی، ف (1393). تأثیر برنامه آموزشی بازی- محور روپا بر رشد مهارت‌های حرکتی کودکان 3 تا 6 سال. فصلنامه تعلیم و تربیت. پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش، 35(4)، 49-31.
کرمی، ج. شفیعی، ب. حیدری شرف، پ (1394). اثربخشی بازی‌درمانی گروهی شناختی - رفتاری در اصلاح سازش‌نایافتگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر کم‌توان ذهنی. تعلیم و تربیت استثنایی، سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی، 15(3)، 30-21.
گل محمدنژاد، غ. یکانی زاد، ا (1396). مقایسه مهارت‌های روانی حرکتی و سازش‌یافتگی اجتماعی در دانش‌آموزان پیش‌دبستانی رفته و نرفته، فصلنامه سلامت روانی کودک، 4(1)، 87-78.
محمدی، ن (1393). بررسی تطبیقی تجسم فضایی در دانش‌آموزان اول ابتدایی که بر اساس برنامه‌ریزی چندبعدی دیده‌اند با گروهی که این آموزش را ندیده‌اند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
محمودی میمند، ف (1396). تأثیر بازی‌درمانی با رویکرد اکسلاین بر رشد اجتماعی کودکان مبتلا به ناشنوایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی دانشگاه آزاد مرودشت.
مرادی کاونانی، مژگان (1400). اثربخشی بازی‌درمانی بر بهبود رشد اجتماعی و کاهش مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی، مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه سیستان و بلوچستان، 7(1)، 689-678.
منتظری، م (1399). بررسی رابطه بین مهارت‌های اجتماعی با اعتیاد به اینترنت در بین دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه، مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، 13(52)، 253-266.
مهرجو، م. نخعی، ن. نوروزی، د. نوریان، م (1400). مطالعه الگوها و روش‌های توانمندسازی کودکان دوره پیش‌دبستانی، برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی. وزارت علوم تحقیقات فناوری، 17(68)، 102-86.
نظافت، س (1396). نقش بازی در رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان، همایش ملی پژوهش‌های نوین در علوم رفتاری و مطالعات فرهنگی اجتماعی. مشهد. موسسه آموزش عالی سناباد گلبهار.
نظمی، ر (1392). بررسی تأثیر برنامه‌ریزی چندبعدی بر سواد زیست‌محیطی کودکان پیش‌دبستان تهران در سال تحصیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهرا (س).
هدایتی ورکیانی، م. برجعلی، ا. بازرگان، س. مومنی فر، م (1397). اثربخشی فعالیت‌های تربیت‌بدنی و موسیقی مبتنی بر دیدگاه مطالعات برنامه درسی راهبردی و برنامه‌ریزی چندبعدی بر کاهش اضطراب کودکان پیش‌دبستانی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران. انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، 12(51)، 168-145.
یاسمی، ص. کیان، م. گرامی پور، م (1394). مقایسه مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی 4 تا 5 سال شهرستان ایوان غرب، فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان. دانشگاه علامه طباطبایی، 1(2)، 120-103.
 
 
 
Cimen, N. &Kocyigit, S. (2010). A Study on the achievement level of Social Skills Objectives and outcomes in the Preschool Curriculum For Six-years- olds-journal.
Dennis, L. Stockall, N. (2014). Using Play to Build the Social Competence of Young Children with Language Delays: Practical Guidelines for Teachers. Faculty Publications. School of Teacher Education. 1-17.
Hall, G. E., &DiPerna, J. C. (2017). Childhood social skills as predictors of middle school academic adjustment. The Journal of Early Adolescence, 37(6), 825-851.
Hoshina A, Horie R, Giannopulu I, Sugaya M. (2017). Digital game therapy focuses on enhancing children's attention and social skills. Procedia Computer Science. 112:1570-9. [DOI:10. 1016/j. procs. 2017. 08. 104].
Kursat, C. & CigdemUz. (2015). Social Interactions and Games, C. Uz& K. Cagiltay Digital Education Review -N 27,124-138. http://greav. ub. edu/der/.
Melissa E. DeRosier and James M. (2019). Hall of Heroes: A Digital Game for Social Skills Training with Young Adolescents, International Journal of Computer Games Technology, 1-12. Article ID 6981698.
Mora L, & Sebille K, & Neill L. (2018). An evaluation of play therapy for children and young people with intellectual disabilities. Research and Practice in Intellectual and Developmental Disabilities1-14. [DOI:10. 1080/23297018. 2018. 1442739].
Sajjad, Sh. (2015). Effective Teaching Methods at Higher Education Level. Department of special education University of Karachi Pakistan.
Tran TD, Biggs B-A, Tran T, Simpson JA, de Mello MC, Hanieh S, et al. (2014). The impact of school play on children's social development in rural Vietnam. Journal of affective disorders160:104-12. ABSTRACT/ FREE Full Text.
Wibrowski, C. R., Matthews, W. K., & Kitsantas, A. (2017). The role of a skills learning support program on first-generation college students’ self-regulation, motivation, and academic achievement: A longitudinal study. Journal of College Student Retention: Research, Theory & Practice, 19(3), 317-332.