با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 سنندج، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

3 گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

4 مدیر گروه روانشناسی دانشگاه آزاد سنندج

چکیده

هدف این پژوهش تدوین مدل علّی امید به تحصیل بر اساس خودتنظیمی انگیزشی و ادراک حمایت معلم از خودمختاری با نقش واسطه‌ای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بود. روش پژوهش با توجه به هدف آن از نوع کاربردی و شیوه‌ی اجرای آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش همه دانش‌آموزان پایه دوازدهم دبیرستان‌های سطح شهر همدان است که در سال تحصیلی 99-98 مشغول به تحصیل بودند. از این جامعه با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای 500 نفر از دانش‌آموزان انتخاب شدند. پرسش‌نامه‌های امید به تحصیل خرمایی و کمری، خودتنظیمی انگیزشی ولترز، معلم به عنوان بافت اجتماعی بلمونت و همکاران و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج به عنوان ابزارهای سنجش مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با دو نرم‌افزار SPSS و Amos انجام شد. یافته‌ها بیانگر تاثیر غیرمستقیم و معنادار خودتنظیمی انگیزشی و ادراک حمایت معلم از خودمختاری دانش‌آموزان با میانجی‌گیری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بر میزان امید به تحصیل آنها بود. همچنین، یافته‌ها نشان داد که خودتنظیمی انگیزشی و ادراک حمایت معلم از خودمختاری بر امید به تحصیل دانش‌آموزان تأثیر مستقیم و معنادار دارد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در مجموع خودتنظیمی انگیزشی و ادراک حمایت معلم از خودمختاری می‌توانند پیش‌بینی مناسبی برای امید به تحصیل دانش‌آموزان از طریق راهبردهای تنظیم شناختی هیجان آنها باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a Causal Model of Academic Hope based on Motivational Self-Regulation and Perceived Teacher Support of Autonomy with the Mediating Role of Students' Cognitive Emotion Regulation Strategies

نویسندگان [English]

  • zahra ebrahimihazhir 1
  • ahmad sohrabi 2
  • یحیی یاراحمدی 3
  • hooshang jadidi 4

1 دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 سنندج، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

3 گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

4 university

چکیده [English]

The aim of this study was developing a causal model of academic hope based on motivational self-regulation and perceived teacher support of autonomy with the mediating role of students' cognitive emotion regulation strategies. The research method according to its purpose is practical and the method of implementation is descriptive-correlational.  The statistical population of the study consisted of all 12th grade high school students in Hamadan in the 2019-2020 academic year. 500 students were selected using multi-stage cluster sampling method. The employed instruments were Kamari and Khormaee academic hope questionnaire, Walters's motivational self-regulation questionnaire, perceived teacher support as the social context of Belmont et al., and the Garnfsky and Craig's cognitive emotion regulation strategies. Data analysis was performed by SPSS and Amos software.  The findings showed an indirect and significant effect of motivational self-regulation and perceived teacher autonomy support by mediating role of cognitive emotion regulation strategies on the academic hope of students. The findings also showed that motivational self-regulation and perceived teacher autonomy support have a direct and significant effect on students' academic hope. The results of the present study showed that in general, motivational self-regulation and perception of teacher support for autonomy can be good predictors of students' hope for education through their cognitive emotion regulation strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hope for Education
  • Perception of Teacher Sup-port for Autonomy
  • Motivational Self-Regulation
  • Cognitive Emotion Regulation Strategies
امانی، احمد؛ عیسی نژاد، امید؛ پشاآبادی، سمیرا (1398). اثربخشی آموزش گروهی خودتنظیمی هیجانی بر راهبردهای انگیزشی، اهمال‌کاری تحصیلی و سلامت روانی دانش‌آموزان. فصلنامه تدریس پژوهی، 3 (3)، 208-181.
بارانی، حمید؛ راه پیما، سمیرا؛ خرمایی، فرهاد (1398). رابطه امید به تحصیل و تحصیل‌گریزی: نقش واسطه‌ای خودنظم‌جویی تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 15 (59)، 335-323.
برقی ایرانی، زیبا؛ بگیان کوله مرز، محمدجواد؛ تمیمی، ژیلا (1396). تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر بهبود هراس‌اجتماعی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان کودکان آسیب‌دیده شنوایی. مجله پرستاری کودکان، 3(4)، 40-31.
پیرحسینلو، سعیده، فرزاد، ولی اله، شهریاری احمدی، منصوره (1400). مدل‌یابی روابط علّی جهت‌گیری‌های هدفی و ارزیابی‌های شناختی با بهزیستی شغلی در معلمان: نقش واسطه‌ای راهبردهای مقابله شناختی و هیجان‌های معلم. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی(8)،( شماره (4(، بهار 1400، 67-84.
ترخان، مبینا (1400). اثربخشی مداخله مبتنی بر شفقت (CFT) بر روی تاب‌آوری تحصیلی و امیدواری دانش‌آموزان پسر اهمال‌کار تحصیلی مقطع دوم متوسطه. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 8(شماره 4(بهار 1400))، 9-18.
حسینی، فریده السادات؛ خیر، محمد (1389). بررسی نقش معلم در هیجانات تحصیلی ریاضی و تنظیم هیجانی دانش‌آموزان. فصلنامه روان‌شناسی، 5 (20)، 63-41.
خالق خواه، علی؛ کریمیان پور، غفار (1399). تحلیل نقش میانجی امید به تحصیل در رابطه بین حمایت تحصیلی و اشتیاق به تحصیل در بین دانش‌آموزان. فصلنامه روان‌شناسی مدرسه، 9 (3)، 68-50.
خرمایی، فرهاد؛ کمری، سامان (1396). ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس امید به تحصیل. دو فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 5 (8). 37-15.
رضایی، اکبر؛ سیف، علی اکبر (1384). نقش باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری و جنسیت در عملکرد تحصیلی. مجله تعلیم و تربیت، 4 (21)، 86-44.
راه پیما، سمیرا؛ بارانی، حمید؛ خرمائی، فرهاد (1399). رابطه امید به تحصیل و رویکرد به یادگیری: بررسی نقش واسطه‌ای خودتنظیمی تحصیلی. مجله روان‌شناسی، 24 (1)، 122-106.
صادقی فرد، مریم؛ سیف، فاطمه سادات؛ اصغرنژاد، فاطمه (1398). نقش راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در پیش‌بینی امید به زندگی و سرسختی روان‌شناختی در مادران دارای کودکان مبتلا به ناتوانی هوشی. مجله مطالعات ناتوانی، 9 (16)، 10-1.
عباسی، مسلم؛ درگاهی، شهریار؛ پیرانی، ذبیح؛ بنیادی، فرزانه (1394). نقش تعلل‌ورزی و خودتنظیمی انگیزشی در پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی دانشجویان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15(23)، 169-160.
کیخا، اسماء؛ مرزیه، افسانه؛ جناآبادی، حسین (1397). رابطه سبک تدریس معلم با انگیزش و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان. پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 2 (28)، 48-37.
مرزیه، افسانه؛ اژه‌ای، جواد؛ حجازی، الهه؛ قاضی طباطبایی، سیدمحمود (1392). پیش بینی خلاقیت دانش‌آموزان با توجه به متغیرهای حمایت خودمختاری ادراک شده، ساختار ادراک شده و جنسیت. مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 9 (16)، 148-131.
ناظمی هرندی، جواد؛ نامداری، کوروش (1394). بررسی رابطه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان، امید، مؤلفه‌های امید و افسردگی در دانشجویان پسر افسرده (غیر بیمار) دانشگاه اصفهان. سومین کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم رفتاری، تهران.
 
 
Belmont، M.، Skinner، E.، Wellborn، J. & Connell، J. (1992). Teacher as social context (TASC): Two measures of teacher provision of involvement، structure، and autonomy support: Student report measure (Technical Report). Rochester، NY: University of Rochester.
Belen، H. (2017). Emotional and cognitive correlates of hope. Thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy، University of Leicester England.
Fried، l. (2011). Teaching teachers about emotion regulation in the classroom. Australian Journal of Teacher Education، 36(3)، 117-127.
Garnefski، N.، & Kraaij، V.  (2006). Cognitive emotion regulation questionnaire development of a short 18-item version (CERQ-short). Personality and Individual Differences، 41، 1045-1053.
Garnefski، N.، Kraaij، V. & Spinhoven، P. (2002). CERQ: Manual for the use of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire، Datec، Leiderdorp. The Netherlands.
Goldin،P. R.، Lee، I.، Ziv، M.، Jazaieri، H.، Heimberg، R. G.، andGross، J. J. (2014). Trajectories of change in emotion regulation and social anxiety during cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy، 56، 7-15.
Gross، JJ. (2015). Handbook of Emotion Regulation. New York: Guilford Publications.
James، S. L.، & Roby، J. L. (2019). Comparing reunifed and residential care facility children’s wellbeing in Ghana:  The role of hope. Children and Youth Services Review، 96، 316-325.
Kaplan، H. & Assor، A. (2012). Enhancing autonomy-supportive I-Thou dialogue in schools: conceptualization and socio-emotional effects of an intervention program. Social Psychology of Education، Doi: 10.1007/s11218-012-9178-2.
Levi، U.، Einav، M.، & Ziv، O. (2013). Academic expectations and actual achievements:  the roles of hope and effort. European Journal of Psychology of Education، 29(3)، 367–386.
Lei، H.، Cui، Y.، & Chiu، M. M. (2018). The relationship between teacher support and students’ academic emotions: A Meta-Analysis. Front. Psychol. 8: 2288.
Okpala، A، & Okpala، C. (2014). The role of school life expectancy and urbanization on adult literacy rates in sub-Saharan Africa. The International Business & Economics Research Journal، 13(2)، 329-334.
Potthoff، S.، Garnefski، N.، & Miklósi، M. (2016). Cognitive emotion regulation and psychopathology across cultures: A comparison between six European countries. Personality and Individual Differences، 25(2)، 218-224.
Paulino، P.، Sa، I.، & Lopez da Silva، A.l. (2016). Self-regulation of motivation: contributing to students learning in middle school. The European Proceedings of Social and Behavioral Sciences، 4th Annual International Conference on Cognitive-Social and Behavioral Sciences، published by Future Academy.
Safdari، S.، & Maftoon، P. (2015). EFL learners deployment of motivational self-regulatory strategies and their academic achievement. Issues in Language Teaching، 5، 25-50.
Snyder، C. R. (2000). Handbook of hope: Measures، and applications. San Diego، CA: Academic Press.
Szczygie، D.، Buczny، J.، & Bazinska، R. (2012). Emotion regulation and emotional information processing: The moderating effect of emotional awareness. Personality and Individual Differences، 52، 433–437.
Williams، S.، & Woodruf-Borden، J. (2015). Parent emotion socialization practices and child self-regulation as predictors of child anxiety: The mediating role of cardiac variability. Child Psychiatry & Human Development، 46(4)، 512-522
Yee Wan، W.، & TSUI، M. S. (2019). Resilience for dropout students with depression in secondary schools in Hong Kong:  parental attachment، hope and community integration. Journal of Social Work and Development، 1-15.
You، S.، Dang، M.، & Lim، S. A. (2016). Effects of student perceptions of teachers’ motivational behavior on reading، English، and mathematics achievement: The mediating role of domain specific self-efficacy and intrinsic motivation. Child & Youth Care Forum، 45(2)، 221-240.