با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

هدف اصلی تحقیق حاضر، مقایسه آگاهی واج‌شناختی زبان سوادآموزی در کودکان یک، دو و سه زبانه گستره سنی 7 الی 9 سال بود که از روش تحقیق علی- مقایسه‌ای مقطعی استفاده شد. جامعه آماری دانش‌آموزان 7 تا 9 ساله دبستان‌های دولتی پسرانه شهر تهران و ارومیه در سال تحصیلی 1398-1397 بودند. نمونه با روش در دسترس و هدفمند، برای هر زبان 40 نفر تعیین شد. داده‌ها با چک لیست آزمون آگاهی واج‌شناختی میکائیلی منیع (1384)، جمع‌آوری و با آزمون مانوا تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان داد که بین کودکان یک زبانه، دو زبانه و سه زبانه به لحاظ تشخیص کلمات دارای ترکیب صدای نخست، تشخیص کلمات دارای طبقه‌بندی صدای انتهایی، تشخیص قافیه، تقطیع واجی، نامیدن و حذف واج آغازین، حذف واج میانی، نامیدن و حذف واج پایانی، ترکیب واجی درون واژه، ترکیب هجایی و نمره کل آگاهی واج‌شناختی تفاوت وجود دارد و کودکان سه و دو زبانه در تمام زمینه‌ها عملکرد بهتری نسبت به کودکان یک زبانه داشتند (05/0 P=). در نتیجه، افزایش زبان‌های آموزشی در کنار زبان مادری دانش‌آموزان، باعث تقویت آگاهی واج‌شناختی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison phonological awareness literacy language in the children mono; bi and tri-lingual (age range 7 to 9 years)

نویسندگان [English]

  • Mahdieh Sarshar 1
  • Farzaneh Mikaeily Manee 2

1 M.A. Student, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Urmia University,Urmia, Iran

2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, Urmia University, Urmia, Iran

چکیده [English]

Target comparison of phonological awareness of language literacy in monolingual, bilingual and trilingual children ranged in age from 7 to 9 years. The research design was causal-comparative (post-event) and cross-sectional. The statistical population consisted of boys from 7 to 9 years old in public schools in Tehran and Urmia city in the academic year of 2018-2019. The sample was selected by the method available and target, 40 individuals were selected for each language. Data with phonological awareness test checklist Mekaeili Manih (2003) collect and analyezed with Covariance test and Results showed that between monolingual, bilingual and trilingual childrens, recognize words with prime sound composition, recognize words with end-to-end voice classification, rhyme detection, phonological segmentation, naming and deleting the initial phoneme, remove the middle phoneme, naming and deleting the final phoneme, the phonetic composition of the word, syllable composition and there is a difference in the total score of phonological awareness and trilingual and bilingual children performed better in all areas (0/05). It is concluded that the increase of educational languages along with the students' mother languages strengthens phonological awareness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phonological Awareness
  • Literacy Language
  • Childrens Ages 7 To 9 Years
پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش (1398). گزارش مختصری از نتایج مرحله مقدماتی تیمز 2019. تهران: وزارت آموزش و پروش.
کیان ارثی، فرحناز؛ پیرهانی، علی؛ نصیری پور، صدیقه و خلیلی پاجی، کوکب (1394). کارکردهای شناختی، پیش مهارت‌های شنیداری و توانش‌های زبانی در کودکان تک زبانه و دو زبانه. مجله روان‌شناسی شناختی، 3 (3 و 4)، 41-52.
جلالیان چالشتری، مرضیه؛ ظریفیان، طلیعه؛ دستجردی کاظمی، مهدی و مولودی، رضا (1396). تدوین آزمون تصویری آگاهی واج‌شناختی حذف واج و تعیین روایی و اعتبار آن در دانش‌آموزان فارسی زبان پایة اول تا سوم دبستان. فصلنامه کودکان استثنایی، 16(1)، 65-82.
حسن زاده، رمضان و مهدی نژاد گرجی، گلین (1393). رابطه بین جهت‌گیری‌های انگیزشی (درونی، بیرونی و بی‌انگیزشی) و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس زبان انگلیسی. مجلۀ روان‌شناسی مدرسه، 3(3)، 38-60.
حسناتی، فاطمه؛ جلالی پور، مریم؛ لطیفی، محمود؛ گودرز، مجید؛ صالح، مجید و دبیری، سپیده (1391). بررسی مهارت‌های آگاهی واجی دانش‌آموزان یک زبانه فارسی زبان و دو زبانه فارسی عرب زبان پایه دوم دبستان شهر اهواز. تازه‌های علوم شناختی، ۱۴(۱)، ۶۷-۷۴.
حمادی، ححمید؛ فقیهی، علیرضا؛ سیفی، محمد و ناطقی، فائزه (1397). بررسی و تحلیل کیفی انواع مدل‌های آموزش دانش‌آموزان دوزبان. تحقیق در نظام‌های آموزشی، ویژه‌نامه، 12، 839-852.
دلاور، علی (1398). احتمالات و آمار کاربردی در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات رشد.
سلیمانی، زهرا (1379). بررسی ارتباط آگاهی واج‌شناختی و خواندن در کودکان ۵/۵ ساله و ۵/۶ ساله. مجله توان‌بخشی، ۱ (۲)، ۲۷-۳۵.
شادمان، کاظم؛ بایکان، عارف و گرجی، رضا (1397). دوزبانگی در نظام آموزشی ایران. پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره، 3(10)، 45-63.
شریفی، حسن پاشا (1398). اصول روان‌سنجی و روان‌آزمایی. تهران: انتشارات رشد.
فصیحانی فرد، سارا و میکائیلی منیع، فرزانه (1389). اثربخشی سه روش آموزشی- اصلاحی مبتنی بر مدل پردازش واج‎شناختی بر سرعت و صحت خواندن دانش‌آموزان نارساخوان مقطع ابتدایی. فصلنامه کودکان استثنایی، ۱۰(۳)، ۲۶۹-۲۸۲.
قرآنی، رسول و یزدانی، سهراب (1386). موانع و راهکارهای آموزش در مناطق دو زبانه. نشریه علمی و پژوهشی پویش، 2(3)، پژوهشکده کاربردی تعلیم و تربیت تبریز.
قوامی الهیج، سارانا؛ دانای طوس، مریم؛ تحریری، عبدارضا و ربیع، علی (1397). سطوح مختلف آگاهی واج‌شناختی و رابطة آنها با درک متن نوشتاری نوجوانان: شواهدی از دانش‌آموزان پایة دهم متوسطه. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 67(17)، 95-122.
مصطفی زاده، ساهینا (1396). مقایسه خودکارآمدی اجتماعی، انعطاف‌پذیری شناختی و نگرش به یادگیری زبان انگلیسی بین دانش‌آموزان دو زبانه ترک، کرد و ارمنی پایه ششم مدارس غیرانتفاعی مقطع ابتدایی شهر ارومیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم تربیتی، گرایش آموزش ابتدایی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه.
میکائیلی منیع، فرزانه (1390). بررسی آگاهی واج‌شناختی دانش‌آموزان دوزبانه کم‌توان ذهنی در زبان سوادآموزی. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11(4)، 375-387.
میکائیلی منیع، فرزانه (1384). بررسی مدل پردازش واج‌شناختی خواندن در دانش‌آموزان 8-10 ساله یک زبانه و دوزبانه عادی و نارساخوان تهرانی و تبریزی. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران.
میکائیلی منیع، فرزانه و فراهانی، محمدنقی (1384). بررسی مدل پردازش واج‌شناختی خواندن در دانش‌آموزان پسر عادی و نارساخوان دبستانی. فصلنامه کودکان استثنایی، ۵(۴)،۳۷۹-۴۱۶.
میکائیلی منیع، فرزانه و فراهانی، محمدنقی (1385). آیا مدل پردازش واج‌شناختی برای تبیین نارساخوانی در دانش‌آموزان دو زبانه عادی و نارساخوان دبستانی مناسب است؟. فصلنامه کودکان استثنایی، ۶(۳)، ۷۳۵-۷۶۸.
 
Breedlove, C. (2011). Developing the Basic English Language Skills of Young Children in a Linguistically Diverse Classroom. Welcoming Linguistic Diversity in Early Childhood Classrooms: Learning from International Schools, Multilingual Matters. Language Arts & Disciplines.
Bruck, M. & Genesee, F. (1995). Phonological awareness in young second language learners. Journal of Child Language, 22, 307-24.
Davies, A. & Elder, C. (2006). The Handbook of Applied Linguistics. Black well.
De Jong, P.F., van der Leij, A. (2003). Developmental changes in manifestation of a phonological deficit in dyslexia children learning to read a regular orthography. Journal of Educational Psychology, 95(1), 22-40.
Dessemontet, R. S. & De Chambrier, A. F. (2015). The role of phonological awareness and letter-sound knowledge in the reading development of children with intellectual disabilities. Research in developmental disabilities,41, 1-2.
Duff, F. J. & Hulme, C. (2012). The role of children's phonological and semantic knowledge in learning to read words. Scientific Studies of Reading, 16(6), 504-25.
Foster, M. E., Sevcik, R. A., Romski, M. & Morris, R. D. (2015). Effects of phonological awareness and naming speed on mathematics skills in children with mild intellectual disabilities. Developmental neurorehabilitation, 18(5), 304-16.
Ghafoor, A. & Remia, K. R. (2013). Influence of Phonological Awareness, Morphological Awareness and Non-Verbal Ability on Reading Comprehension in Malayalam. Journal of Behavioral and Social Sciences, 1(3), 128-138.
Gillon, G.T. (2005). Facilitating phoneme awareness development in 3- and 4 year-old children with speech impairment. Language, Speech and Hearing Services in Schools, 36, 308–24.
Gordon, R. L., Fehd, H. M., & McCandliss, B. D. (2015). Does music training enhance literacy skills? A Meta-analysis. Frontiers in Psychology, 6.  doi: 10.3389/fpsyg.2015.01777
Jasińska, K.K., Berens, M.S., Kovelman, I., Petitto, L.A. (2017). Bilingualism yields language-pecific plasticity in left hemisphere's circuitry for learning to read in young children. Neuropsychologia, 98, 34-45
International Literacy Association. (2020). Phonological awareness in early childhood literacy development [Position statement and research brief]. Newark, DE: Author.
Lehtonen, A., & Treiman, R. (2007). Adults' knowledge of phoneme–letter relationships is phonology based and flexible. Applied Psycholinguistics, 28(1), 95-114.
Lundquist, E. (2005). Reading skills of young adults who decode poorly: The non-word deficit revisited. Storrs: University of Connecticut.
Kovelman, I. Baker, S.A,. and Petitto, L. A. (2008). Bilingual and Monolingual Brains Compared: A Functional Magnetic Resonance Imaging Investigation of Syntactic Processing and a Possible “Neural Signture” of Bilingualism. Journal of Neurosci, 20(1), 153.
McBride-Chang, C. (1996). Models of speech perception and phonological processing in reading. Child Development, 67, 1836-1856.
Nicholson, T. (2006). How to avoid reading failure: Teach phonemic awareness. In A. McKeough, L. M. Phillips, V. Timmons, & J.L. Lupart (Eds.), Understanding literacy development: A global view (pp. 31-48). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Patscheke, H., Degé, F., & Schwarzer, G. (2016). The effects of training in music and phonological skills on Phonological awareness in 4- to 6-year-old children of immigrant families. Frontiers in Psychology,7,1–13.
Pfost, M., Blatter, K., Artelt, C., Stanat, P. and Schneider, W. (2019). Effects of training phonological awareness on children's reading skills. Journal of Applied Developmental Psychology, 65, 10106
Savag, R. S. & Carless, S. (2004). Predicting curriculum and test performance at age 7 years from pupil background, baseline skills, and phonological awareness at age 5. British Journal of Educational Psychology, 74, 155-171.
Sharma, S., Wigglesworth, G., Savage, G. &  Demuth, K. (2020). Binaural processing and phonological awareness in Australian Indigenous children from the Northern Territory: A community based study. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 128, 109702
Shih-Ju Hsu, L., I Ip, K., Arredondo, M. M., Tardif, T. & Kovelman, I. (2019). Simultaneous acquisition of English and Chinese impacts children’s reliance on vocabulary, morphological and phonological awareness for reading in English. Int J Biling Educ Biling, 22(2), 207-223.
Souza, L. B. R. & Leite, A. G. C. (2014). Profile of phonological awareness in bilingual and monolingual children. CoDAS, 26(1), 61-67.
Vidal, M.M., Lousada, M., and Vigário, M. (2020). Music effects on phonological awareness Development in 3-year-old children. Applied Psycholinguistics. https://doi.org/10.1017/S0142716419000535
Wagner,R.K., Torgesen, J.K., Rashotte, C.A., Hetch, S.A., Barker, T.A., Burges, S.R., Donahues, J., & Garon, T. (1997). Changing relations between phonological processing abilities and word_level reading as children develop from beginning to skilled readers: A 5-year longitudinal study. Developmental Psychology, 33(3), 468-479.
Webb, G.L. and Williams, C.J. (2018). Factors affecting language and literacy development in Australian Aboriginal children: considering dialect, culture and health. Journal of Early Childhood Research, 16 (1), 104-116.
Westerveld, M. F., & Barton, G. M. (2017). Enhancing phonological awareness and orthographic knowledge of preservice teachers: an intervention through online coursework. Australian Journal of Teacher Education, 42(12), 98-111.
Yeung, SS. and Chan, CK. (2012). Phonological awareness and oral language proficiency in learning to read English among Chinese kindergarten children in Hong Kong. British Journal of Educational Psychology, 83, 550-568.
Zhang, H. and Roberts, L. (2019). The role of phonological awareness and phonetic radical awareness in acquiring Chinese literacy skills in learners of Chinese as a second language. System, 81, 163-178.