نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، روانشناسی تربیتی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران
3 استادیار، گروه روانشناسی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل اهمال‌کاری کارکنان بر اساس میزان سرمایه‌های روان‌شناختی (تاب‌آوری، خودکارآمدی، امید و خوش‌بینی) با اثر تعدیل کنندگی تفکر انتقادی در کارکنان بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع طرح‌های همبستگی و روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بانک پارسیان در سال 1399-1400 با حجم 2600 نفر بود و 300 نفر نمونه با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش، پرسش‌نامه اهمال‌کاری سازمانی صفاری نیا و همکاران (1390)، مقیاس سرمایه روان‌شناختی لوتانز و همکاران (2007) و پرسش‌نامه تفکر انتقادی ریکتس (2003) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-25 و نرم‌افزار لیزرل انجام شد. طبق نتایج به دست آمده بار عاملی مسیر مستقیم تاثیر متغیر سرمایه روان‌شناختی بر متغیر اهمال‌کاری معنادار نبود، اما با میانجی‌گری متغیر تفکر انتقادی این مسیر معنادار شد. سپس به جهت اصلاح مدل، مسیرهایی که بار عاملی آنها معنادار نبود، حذف گردید. در نهایت مدل اصلاح شده دارای برازش مطلوب و مناسبی بود. در مدل نهایی همۀ بارهای عاملی معنادار بودند که نشان از رابطه قوی بین متغیرهای مشاهده شده و متغیرهای مکنون داشت. با توجه به نتایج می‌توان اظهار داشت هر چقدر فرد از سرمایه روان‌شناختی و تفکر انتقادی بیشتری بهره داشته باشد، میزان اهمال‌کاری وی کمتر خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Structural Equation Modeling of Procrastination, based on Psychologi-cal Capital with the Moderating Effect of Critical Thinking
نویسندگان [English]
- Leila Nikrad 1
- Ahmad Baseri 2
- Hossein Bigdeli 3
1 PhD Student, Educational Psychology, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychology, Imam Hossein University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, East Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]
The aim of this study was to develop a model of employee procrastination based on the amount of psychological capital (resilience, self-efficacy, hope and optimism) with the moderating effect of critical thinking in employees. The research method was descriptive and was a correlational design and structural equation modeling method. The statistical population included all employees of Parsian Bank in 1399-1400 with a volume of 2600 people and 300 samples were selected by stratified sampling method. Measurement tools were Saffarinia et al's organizational procrastination questionnaire (2011), Luthans et al's psychological capital scale (2007) and Ricketts critical thinking questionnaire (2003). Data analysis was performed using SPSS25 software and LISREL software. According to the results, the factor load of the direct path of the effect of the psychological capital variable on the procrastination variable was not significant, but with the mediation of the critical thinking variable, this path became significant. Then, in order to modify the model, the paths whose factor load was not significant were removed. Finally, the modified model had a good fit. In the final model, all factor loads were significant, which showed a strong relationship between the observed variables and latent variables. According to the results, it can be said that the more psychological capital and critical thinking a person has, the less procrastination he will have.
کلیدواژه‌ها [English]
- Procrastination
- Critical Thinking
- Psychological Capital
افشاری، ب (1397). بررسی رابطه عوامل برون سازمانی (اقتصادی، اعتقادی فرهنگی و سیاسی) مؤثر بر اهمال‌کاری در مدیریت آموزش و پرورش با توجه به نقش واسطه‌گر رضایت شغلی و فرسودگی شغلی. نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا، سال هفدهم.
آقاتهرانی، م (1392). اهمال‌کاری (بررسی علل و راهکارهای درمان)، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
اعتباریان, ا. عشقی خوزانی، م (1394). رابطه اهمال‌کاری؛ تاب‌آوری و رضایت شغلی در بین پرسنل بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان، اولین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت در هزاره سوم، رشت، شرکت پیشگامان پژوهش‌های نوین.
پهلوانی، ا. جمالی روشت، س (1395). سنجش سرمایه روان‌شناختی کارکنان در دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی. همایش ملی مدیریت توسعه (چالش‌ها و راهکارها در سازمان‌های دولتی و خصوصی). 1-14.
جمشیدیان، ع. فروهر، م. و محمدی، ن (1393). کاربرد سرمایه روان‌شناختی در بهبود فعالیت‌های پلیس، توسعه سازمانی پلیس. 51. 93-116.
حسن زاده پسیخانی، م. باقرزاده خداشهری، ر (1397) تأثیر سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان، بررسی نقش میانجی بهزیستی ذهنی. مدیریت سرمایه اجتماعی. 111-134.
حبیبی، آ. و عدن ور، م (1396). مدل‌یابی معادلات ساختاری، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
حسنی آذر، ا. رحمانی، ع (1396). بررسی ارتباط دارایی‌های نامشهود با گزارشگری سرمایه انسانی:. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری تجربی. زمستان 1396 - شماره 26. 73-91.
خسروی، ع (1394). بررسی رابطه رضایت شغلی کارکنان و اهمال‌کاری آنان در بخش آموزش سازمان توسعه تجارت ایران، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی. 2، 125-141.
سوادکوهی، ع. و معتمدی، ا (1396). رابطه ابعاد سرمایه روان‌شناختی با عملکرد شغلی. مجله مطالعات روانشناسی صنعتی و سازمانی. 1 (4) 59-74-
شیخ الاسلامی، ع (1398). پیش‌بینی قصد کارآفرینی دانشجویان براساس سرمایه روان‌شناختی و انطباق‌پذیری مسیر شغلی. نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی. 1 (1) .13-44.
صدوقی، م. زرجینی ز (1396). رابطه هوش هیجانی و سرمایه روان‌شناختی با فرسودگی شغلی معلمان. مجله روانشناسی اجتماعی. 1-12 - 12.
صفاری نیا، م. امیرخانی رازلیقی، ز (1391). تحلیل مسیر ارتباط اهمال‌کاری سازمانی با برانگیختگی شناختی و فرسودگی شغلی کارکنان اداره‌های دولتی استان تهران. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، دوره 2. شماره 4 زمستان 1391.
طلعتی دوغ آبادی، م. احمدی گل، ع (1397). غلبه بر تعلل‌ورزی بر مبنای نظریه رفتار برنامه ریزی شده. انتشارات جالیز.
عبدالهی عدلی انصار و فتحی آذر، ا. عبدالهی، ن (1394). ارتباط تفکر انتقادی با خلاقیت، باورهای خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی. نشریه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، زمستان 1393 شماره 7.
فاتحی، ی (1391). بررسی رابطه کمال‌گرایی و خودکارآمدی با اهمال‌کاری در کارکنان بیمارستان دولتی شهر فراشبند، فصلنامه پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی. دوره 2 شماره 6.
فخرانی . ع، غرایاق زندی .ح، عباسی م (1396). بررسی ارتباط بین مؤلفه‌های روان‌شناختی سرمایه انسانی و چابکی سازمانی. اداره کل ورزش و جوانان خراسان شمالی. دوره 4، شماره 2، تابستان 1396، صفحه 89-99.
کریمی افشار، ع، شعبانیان، گ، تالشی، س، توکلی، و (1397). اثربخشی مداخله تنظیم هیجان بر تاب‌آوری و اضطراب مرگ زنان مبتلا به سرطان پستان. فصلنامه علمی پژوهشی روانشناسی سلامت. – 7 (25)95-105.
مرزبانی، ف، نبی بستان. م (1395). نقش حمایت اجتماعی ادراک شده در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی معلمان زن. دوره 18، ویژه‌نامه سومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد. صفحه 537-541.
میرزایی، ز. گل پرور، م (1398). تأثیر سرمایه روان‌شناختی بر عملکرد شغلی با نقش واسطه‌ای رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان شرکت مخابرات. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. 20 (1).12-1.
Alqasmi, T.; Manzoor, S. R. & Hassan, S. (2015). “Psychological Capital Intervention towards Controlling Counterproductive Work Behavior”. Abasyn University Journal of Social Sciences. 8 (1), 62-73.
AMA. (2010). Critical Skills Survey. Retrieved from https://docplayer.net/14250237-Ama-2010-critical-skills-survey.html
AMA. (2012). Critical Skills Survey. Retrieved from https://docplayer.net/23395874-Critical-skills-survey.html
Artino, A. R., & Stephens, J. M. (2006). Learning online: motivated to selfregulate? Academic Exchange Quarterly. 10 (4), 176-182
Bardeen, J, R. & Fergus, Thomas, A. (2014). An examination of the incremental contribution of emotion regulation difficulties to health anxiety beyond specific emotion regulation strategies. Journal of anxiety disorders.28 (4). 39-401.
Bitner NP, Tobin D. (2011). Critical thinking: strategies of critical practice. J Nurses Staff Dev.; 14 (6): 267-272.
Cerovic, Z. & Kvasic, S. G. (2016). “Managing employee’s psychological capital. In an Enterprise Odyssey. International Conference Proceedings (p.49)”. University of Zag.
Chen Q, D. Liu, Ch, Zhou, S T. (2020). Relationship between critical thinking disposition and research competence among clinical nurses: A cross‐sectional study,Journal of Clinical NursingAccepted Articles,First published: 23 January.
Choi W, Raymond N, Cho Y. (2019). What is responsible for the psychological capital-job performance relationship? An examination of the role of informal learning and person-environment fit, Journal of Managerial Psychology, ISSN: 0268-3946, Publication date: 17 December.
Dello Russo, S. & Stoykova, P. (2015). “Psychological capital intervention (PCI): A replication and extension”. Human Resource Development Quarterly. 26 (3), 329-347.
Fee, R.L. & Tangney, J.P. (2000). Procrastination: A means of avoiding shame or guilt? Journal of Social Behavior and Personality, (15), 167–184
Fox, S., Spector, P. E., Goh, A., & Bruursema, K. (2012). The deviant citizen: Measuring potential positive relations between counterproductive work behaviour and organizational citizenship behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 85, 199–220.
Hansson S O. (2019). Critical thinking, Editorial Volume 85, Issue1 Pages 3-7. https://doi.org/10.1111/theo.12179.
Howell. A.H., Watson, D.C. (2010). Procrastination: Associations with achievement goal orientation and leavening strategies, Personality and Individual Differences 43, 167-178. ww.sciencedivect.com.
Indrašienė, V.; Jegelevičienė, V.; Merfeldaitė, O.; Penkauskienė, D.; Pivorienė, J.; Railienė, A.; Sadauskas, J.; Valavičienė, N. (2020). The critically thinking employee: employers' point of view, Entrepreneurship and Sustainability Issues 7 (4): 2590-2603. https://doi.org/10.9770/jesi.2020.7.4 (2)
Kim M, Amy Chan H, AmyJoshua I. N, Gerald R. Ferris, Pamela. Perrewé. (2019). Organizational behavior: The role of psychological capital for promoting employee well-being in sport organizations, Sport Management Review, Volume 22, Issue 1, February, Pages 108-125, https://doi.org/10.1016/j.smr.04.003.
Kumcagiz, H., Ersanli, E., & Alakus, K. (2014). Hopelessness, procrastination and burnout in predicting job satisfaction: a reality among public school teachers. International Journal of Academic Research, 6 (1).
Laybourn S, C. Frenzel A, Fenzl Th. (2019). Teacher Procrastination, Emotions, and Stress: A Qualitative Study, Department of Psychology, University of Munich, Munich, Germany Psychology School, Faculty of Economics and Media, Fresenius University of Applied Sciences, Munich, Germany.
Luiz P, Salles Fagner PT, MSc. Marcia J, d' Angelo. (2020). Assessment of psychological capital at work by physiotherapists. Physiotherapy Research International Early View.First published: 06 January.
Luthans, F. (2010). Psychological capital: Implications for HRD, retrospective analysis, and future directions. Human Resource Development Quarterly, 23 (1), 1-8.
Luthans, F., & Youssef-Morgan, C. M. (2017). Psychological capital: An evidence-based positive approach. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4, 339–366. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-032516-113324.
Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B., Norman, S.M. (2007). Positive psychological capital: measurement and relationship with performance and satisfaction. Pers. Psychol. 60 (3), 541˚ 572.
Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B., Norman, S.M. (2015). Positive psychological capital: measurement and relationship with performance and satisfaction. Pers. Psychol. 60 (3), 541. 572
Luthans, F., Youssef, C & Avolio, B. J. (2007). "Psychological Capital: Developing the human competitive edge", Oxford University Press.
Luthans, F.; Carlyn, M. & Bruce, J. (2015). Psychological capital and beyond. Oxford University Press.
Miao. R, Bozionelos. N, Zhou. W & Newman. A. (2020). High-performance work systems and key employee attitudes: the roles of psychological capital and an interactional justice climate, Published online: 15 Jan.Psychological Treatments: A Systematic Review and Meta-Analysis.
Muliani R, Imam H, Dendiawan E. (2020) Relationship between stress level and academic procrastination among new nursing students, The Malaysian Journal of Nursing (MJN), 63-67.
Norman, S, M.; Avey, J, B.; Nimnicht, J, L. & Pigeon, N, G. (2010). The interactive effects of psychological capital and organizational identity on employee organizational citizenship and deviance behavior. Journal of leadership and organizational studies .17 (4): 380-391.
Öksüz, Y. & Güven, E. (2014). The relationship between psychological resilience and procrastination levels of teacher candidates. Social and Behavioral Sciences, 11 (6), 3189– 3193.
Ouweneel, E. Le Blanc, P. M. & Schaufeli, W. B. (2013). Do-it-yourself: An online positive psychology intervention to promote positive emotions, self-efficacy, and engagement at work. Career Devel.
Peterson, S. J.; Luthans, F.; Avolio, B. J.; Walumbwa, F. O. & Zhang, Z. (2011). Psychological capital and employee performance: A latent growth modeling approach. Personnel Psychology, 64, 427-450.
Popil I. (2010). Promotion of critical thinking by using case studies as teaching method. Nurse Educ Today; 31 (2):204-7.
Richtnér, A., & Löfsten, H. (2014). Managing in turbulence: how the capacity for resilience influences creativity. R&D Management, NO 2.
Rozental, A.Bennett, S.Forsström, D. (2019). Ebert, David. Relationships among psychological capital, creative tendency, and job burnout among Chinese nurses.Targeting Procrastination Using University, Faculty of Social Sciences, Department of Psychology, Clinical psychology.ORCID iD: 0000-0003-2004-2366.
- Schutte N & Del P, de Bolger A. (2020). Greater Mindfulness is linked to Less Procrastination, International Journal of Applied Positive Psychology.
Sanecka, E. (2020). Psychopathy and procrastination: Triarchic conceptualization of psychopathy and its relations to active and passive procrastination. Curr Psychol https://doi.org/10.1007/s12144-020-00604-8
Schraw, G.; Wadkins, T. & Olafson, L. (2007). “Doing the things, we do: A grounded theory of academic procrastination”. Journal of Educational Psychology. 99 (1), 12-25.
Sellars, M., R. Fakirmohammad, L. Bui, J. Fishetti, S. Niyosov, R. Reynolds, N. Thapliyal, Y. Smith, and N. Ali. (2018). “Conversations on Critical Thinking: Can Critical Thinking Find Its Way Forward as the Skill Set and Mindset of the Century?” Education Sciences. 8 (205): 1–29.
Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential selfregulatory failure. Psychological Bulletin, 133, 65−94.
Violet A، Uju. Atsa'am، D, Douglas. (2019). Measuring employees' psychological capital using data mining approach. Journal of Public AffairsEarly View. First published: 10 November.
Warshaw, R. (2018). "Redeeming Procrastination: Self-Compassion and Creativity". Wharton Research Scholars. 166. https://repository.upenn.edu/wharton_research_scholars/166.
Wei Lim, J, Yee Ph, Joo, Yan Low, M, Seng T, Ch. (2017). Procrastination is Detrimental to Undergraduate Students’ Self-Rated Creativity: The Mediating Role of State Anxiety. January, Creativity Theories – Research – Applications 4 (1), DOI: 10.1515/ctra--0005, Project: Creativity Research in Malaysia.
Wenjing C. Wenjing Ca. Evgenia I. Lysova. Bart A. G. Bossink. Svetlana N. Khapova. (2018). Psychological capital and self‐reported employee creativity: The moderating role of supervisor support and job characteristics. First published: 30 July.https://doi.org/10.-1111/caim.12277.
Wright, T.A. (2003). Positive organizational behavior: an idea whose time has trulycome. J. Organ. Behav. 24, 437. 442.
Yazca, H. & Bulutb, R. (2015). Investigation into the academic procrastination of teacher candidates’ social studies with regard to their personality traits. Social and Behavioral Sciences, Issue 174.
Yuli Li PhD, Wu MD, Qiong. Yan Li. Chen MD, MD.Lijun. Wang MD, RN, Xiuli. (2019). Relationships among psychological capital, creative tendency, and job burnout among Chinese nurses, Nursing Volume, First published.
Zhang, Sh. Liu, P. Feng، T. (2019). To do it now or later: The cognitive mechanisms and neural substrates underlying procrastination. Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive ScienceVolume 10, Issue 4. First published: 14 January.
)