فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اثربخشی برنامه روانی آموزشی گام دوم بر ارتقای شایستگی‌‌های هیجانی اجتماعی دانش‌آموزان دوره ابتدایی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روان‌شناسی عمومی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 گروه روان‌شناسی عمومی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

4 گروه روانشناسی ،دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف آزمون اثربخشی برنامه آموزش گام دوم بر افزایش کفایت هیجانی اجتماعی دانش‌آموزان ابتدایی انجام شد. در این پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه گواه و همراه با پیگیری، 48 دانش‌آموز پسر پایه ششم ابتدایی در دو گروه آزمایش (25 دانش‌آموز) و گواه (23 دانش‌آموز)، قبل و بعد از آموزش به سیاهة بیانگری خشم حالت/ صفت نسخه کودک و نوجوان (باریو، آلوجا و اسپیلبرگر، 2004)، سیاهة سازگاری دانش‌آموزان (سینها و سینگ، 1993) و مقیاس هوش هیجانی بار آن (بار آن، 2004) پاسخ دادند. برنامه گام دوم طی 6 هفته و هر هفته دو ساعت، به صورت گروهی و از طریق سامانه شاد اجرا شد. نتایج روش آماری تحلیل واریانس آمیخته ساده نشان داد که اثر اصلی عامل درون‌گروهی و بین‌گروهی و اثر تعاملی عوامل درون برون‌گروهی بر افزایش همدلی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، کنترل تکانه و کنترل خشم از نظر اماری معنادار و اثر اصلی و کنش متقابل عوامل بر سازگاری تحصیلی از نظر آماری غیرمعنادار بود. نتایج این پژوهش نشان داد که برنامة آموزشی گام دوم به مثابة یک مداخله روانی  آموزشی با تأثیرپذیری از منطق مفهومی مدل پردازش‌گری شناختی اطلاعات اجتماعی و نظریة یادگیری اجتماعی، موافق با دیگر نسخه‌‌های زبانی آن، در تعمیق خزانة مهارتی و سرمایة روانی دانش‌آموزان ابتدایی از نقش تعیین‌کنند‌ه‌ای برخوردار بود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of the Second Step Psychoeducational Program on Increas-ing the Emotional-Social Competence of Elementary School Students

نویسندگان [English]

  • Ahmad Bayandorian 1
  • reza rahimi 2
  • Samaneh Haddadi 3
  • SHokoufeh Mousavi 2
  • ali khodaei 4

1 Department of Psychology, University of Zanjan, Zanjan, Iran

2 Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

3 Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

4 Department of Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was to test the effectiveness of the second step education program on increasing the emotional social competence of elementary students. In this quasi-experimental study with pretest-posttest design and control group in company with follow up stage, 48 sixth grade male students (25 students) and (23 students) groups responded to the State-Trait Anger Expression Inventory-Child & Adolescent, the Adjustment Inventory for School Students and the Bar-On Emotional Quotient Inventory. The second step program was performed in experimental group for 6 weeks and two hours per week through the Shad system. The results of the statistical method of simple mixed analysis of variance showed that the main effect of within-subjects and between-subjects factors and the interaction effect of within-between-group factors on increasing empathy, social responsibility, impulse control and anger control were statistically significant. Also, the results showed that the effect of factors on academic adjustment were not statistically significant. The results of this study showed that the second step program as a psycho-educational intervention influenced by the conceptual logic of the cognitive processing model of social information and social learning theory, in agreement with other its language versions, was effective in strengthening the skill treasury and psychological capital of elementary students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Second Step Program
  • Social Emotional Competence
  • Elementary School Students
مراجع
برآبادی، ا.، و حیدری نسب، ل (1392). اعتبارسنجی مقدماتی پرسش‌نامه حالت صفت و بیان خشم کودک و نوجوان در نمون‌های از دانش‌آموزان 12 تا 17 ساله ایرانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 20 (3)، 291-281.
حیدری نسب، ل.، برآبادی، ا.، و مقدسین، م (1394). بررسی ساختار عاملی نسخه فارسی پرسش‌نامه حالت  صفت و بیان خشم کودک و نوجوان در جمعیت ایرانی. معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار.
سرمد، ز.، بازرگان، ع.، و حجازی، ا (1398). روش‌‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه.
سینها، ای، کی. بی و سینگ، آر. بی (1993). راهنمای پرسش‌نامۀ سازگاری دانش‌آموزان دبیرستانی. ترجمۀ ابوالفضل کرمی (1377). تهران: مؤسسۀ روان تجهیز سینا.
شکری، ا.، و پورشهریار، ح (1398). اثربخشی برنامه آموزشی غنی‌سازی مهارت‌‌های رابطه بین‌فردی بر اسناد‌های علّی، راهبرد‌های حل تعارض‌‌های بین‌فردی، مهارت‌‌های مقابله شناختی و ادراک از روابط مثبت با دیگران. فصلنامة روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 15 (59)، 308-287.
شکری، ا.، شهیدی، ش.، مظاهری، م. ع.، فتح آبادی، ج.، رحیمی نژاد، پ. و خانجانی، م (1393). اثربخشی برنامة ایمن‌سازی روانی دانشجویان در برابر تجارب هیجانی منفی بر اساس الگوی پیشگیری پنسیلوانیا. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 3، 193-165.
شکری، ا.، صالحی فدردی، ج.، فتح‌آبادی، ج.، نجاتی، و.، و ذبیح‌زاده، ع (1399). ساخت و آزمون اثربخشی بستة آموزش شناخت اجتماعی مدرسه محور بر پرخاشگری فعالانه کودکان. فصلنامة روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 17 (66)، 179-167.
شکری، ا.، گشتاسبی، ز.، شریفی، م.، فتح آبادی، ج.، و رحیمی نژاد، پ (1395). اثربخشی برنامة بازآموزی اسنادی بر راهبرد‌های نظم‌بخشی شناختی هیجان و تاب‌آوری تحصیلی دانشجویان. پژوهش نامة روان‌شناسی مثبت، 2 (2)، 66-51.
کبیری، ل.، شکری، ا.، و پورشهریار، ح (1398). تاثیر آموزش مهارت‌‌های شناختی و اجتماعی بر روابط مثبت با دیگران و سازگاری دانش‌آموزان. مجله تازه‌‌های علوم شناختی، 21 (3)، 119-105.
گشتاسبی، ز.، شکری، ا.، فتح آبادی، ج.، و شریفی، م (1396). تاثیر برنامة بازآموزی اسنادی بر هیجانات پیشرفت و مشغولیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4 (4)، 38-23.
محبی، س.، شکری، ا.، و پورشهریار، ح (1397). تاثیر برنامه آموزش تاب‌آوری بر ارزیابی‌‌های شناختی، مقابله و هیجان‌ها. فصلنامة روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 15 (57)، 179-167.
منصوری، ا.، شکری، ا.، پورشهریار، ح.، پوراعتماد، ح. ر. و رحیمی نژاد، پ (1393). اثربخشی برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا بر سبک‌‌های اسنادی و سازگاری روان شناختی دانشجویان. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 30، 99-83..
نجاتی، ر.، و مشکوه، م (1395). روایی و پایایی پرسش‌نامه هوش هیجانی بار آن برای هوش هیجانی در انگلیسی آموزان ایرانی. پژوهش‌‌های زبان‌شناختی در زبان‌‌های خارجی، 6 (1)، 154-131.
نصیری، ا.، شکری، ا.، فتح‌آبادی، ج.، و شریفی، م (زیر چاپ). رابطه هدف‌گزینی اجتماعی و سازگاری با مدرسه: نقش واسط‌های نشخوارگری فکری، همدلی و بخشایش. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی.
 
 
Bar-On, R. (2004). The Bar-On Emotional Quotient Inventory (EQ-i): Rationale, description, and summary of psychometric properties. In G. Geher (Ed.), Measuring emotional intelligence: Common ground and controversy (pp. 111–142). Hauppauge, NY: Nova Science Publishers.
Barrio, V., Aluja, A., & Spielberger, C. (2004). Anger assessment with STAXI-CA. Personality and Individual Differences, 37, 227-244.
Brunwasser, S. M., Freres, D. R., & Gillham, J. E. (2018). Youth cognitive-behavioral depression prevention: Testing theory in a randomized controlled trial. Cognitive Therapy and Research, 42(4), 468–482.
Cleary, T. J., Velardi, B., & Schnaidman, B. (2017). Effects of the Self-Regulation Empowerment Program (SREP) on middle school students' strategic skills, self-efficacy, and mathematics achievement. Journal of School Psychology, 64, 28-42.
Coccaro, E. F., Fanning, J. R., Fisher, E., Couture, L., & Lee, R. J. (2017). Social emotional information processing in adults: Development and psychometrics of a computerized video assessment in healthy controls and aggressive individuals. Psychiatry Research, 248, 40–47.
Committee for Children. (1997). Second Step: A violence prevention curriculum; middle school/junior high. Seattle, WA: Author.
Conner, N. W., & Fraser, M. W. (2011). Preschool social–emotional skills training: A controlled pilot test of the making choices and strong families programs. Research on Social Work Practice, 21(6) 699-711.
Corcoran, R. P., Cheung, A. C. K., Kim, E., & Xie, C. (2018). Effective universal school-based social and emotional learning programs for improving academic achievement: A systematic review and meta-analysis of 50 years of research. Educational Research Review, 25, 56–72.
Cutuli, J. J., Chaplin, T. M., Gillham, J. E., Reivich, K. J., & Seligman, M. R. (2006). Preventing co-occurring depression symptoms in adolescents with conduct problems. The Penn Resilience Program. Annual New York Academy of Sciences, 1094, 282–286.
Desai, M. (2010). Enrichment of interpersonal relationship skills. A Rights-Based Preventative Approach for Psychosocial Well-Being in Childhood, Children’s Well-Being. Indicators and Research 3, Springer Science+Business Media B.V.
Dodge, K. A. (2006). Translational science in action: Hostile attributional style and the development of aggressive behavior problems. Development and Psychopathology, 18, 791–814.
Elliott, S. N., Daviesb, M. D., Frey, J. R., Gresham, F., & Cooper, G. (2018). Development and initial validation of a social emotional learning assessment for universal screening. Journal of Applied Developmental Psychology, 55, 39–51.
Espelage, D. L., Low, S., Polanin, J. R., & Brown, E. C. (2015). Clinical trial of Second Step middle-school program: Impact on aggression & victimization. Journal of Applied Developmental Psychology, 37, 52–63.
Fraser, M.W., Day, S. H., Galinsky, M. J., Hodges, V. G., & Smokowski, P. R. (2004). Conduct problems and peer rejection in childhood: A randomized trial of the making choices and strong families programs. Research on Social Work Practice, 14, 313–324.
Fraser, M. W., Galinsky, M. J., Smokowski, P. R., Day, S. H., Terzian, M. A., Rose, R. A., et al. (2005). Social information-processing skills training to promote social competence and prevent aggressive behavior in the third grade. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73, 1045–1055.
Fraser, M. W., Lee, J. S., Kupper, L. L., & Day, S. H. (2011). A control trail of the Making Choices Program: Six-month follow-up. Research in Social Work and Practice, 21 (2), 165-176.
Frey, K. S., Hirschstein, M. K., & Guzzo, B. A. (2000). Secend step: Preventing aggression by promoting social competence. Journal of emotional and Behavioral Disorders, 8 (2), 102-112.
Gansle, K. A. (2005). The effectiveness of school-based anger interventions and programs: A meta-analysis. Journal of School Psychology, 43, 321-341.
Gillham, J. E., Brunwasser, S. M., & Freres, D. R. (2008). Preventing depression in early adolescence: The Penn Resiliency Program. In J. R. Z. Abela & B. L. Hankin (Eds.), Handbook of depression in children and adolescents (p. 309–322). The Guilford Press.
Guo, S., Peng, J., Fraser, M. W., Sun, X., Wu, F., & Day, S. H. (2020). Strengthening the social information processing skills of third graders in rural China. Research on Social Work Practice, 30(6), 597-611.
Holsen, I., Smith, B. H., & Frey, K. S. (2008). Outcomes of the social competence program Second Step in Norwegian elementary schools. School Psychology International, 29(1), 71–88.
Howard, M. C., & Gutworth, M. B. (2020). A meta-analysis of virtual reality training programs for social skill development. Computers & Education, 144, 103707.
Jonyniene, J., Kern, R. M., & Gfroerer, K. P. (2015). Efficacy of Lithuanian systematic training for effective parenting (STEP) on parenting style and perception of child behavior. The Family Journal: Counseling and Therapy for Couples and Families, 23(4), 392-406.
Kazuka, K., & Flanders, K. (2007). Preschool children’s social understanding: A pilot study of goals and strategies during conflict situation. Psychological Reports, 101, 547-554.
Kirk, R. G. (2009). Experimental design. In R. E. Millsap and A. Maydeu-Olivares (eds.), The sage handbook of quantitative methods in psychology. SAGE Publications. pp. 23-45. 
Larose, M. P., Ouellet-Morin, I., Vitaro, F., Geoffroy, M. C., Ahun, M., Tremblay, R. R., & Côté, S. M. (2019). Impact of a social skills program on children’s stress: A cluster randomized Trial. Psychoneuroendocrinology, 104, 115–121.
Larsen, T., & Samdal, O. (2011). The importance of teachers’ feelings of self-efficacy in developing their pupils’ social and emotional learning: A Norwegian study of teachers’ reactions to the Second Step program. School Psychology International, 33(6), 631–645.
Lazowski, R. A., & Hulleman, C. S. (2016). Motivation interventions in education: A meta-analytic review. Review of Educational Research, 86(2), 602-640.
Lee, H. A., & DiGiuseppe, R. (2018). Anger and aggression treatments: a review of meta-analyses. Current Opinion in Psychology, 19, 65–74.
Lök, N., Bademli, K., & Canbaz, M. (2018). The effects of anger management education on adolescents' manner of displaying anger and self-Esteem: A randomized controlled trial. Archives of Psychiatric Nursing, 32, 75–81.
Low, S., Cook, C. R., Smolkowski, K., & Buntain-Ricklefs, J. (2015). Promoting social–emotional competence: An evaluation of the elementary version of Second Step. Journal of School Psychology, 53, 463–477.
Malhotra, N., Ayele, Z. M., Zheng, D., & Amor, Y. B. (2021). Improving social and emotional learning for schoolgirls: An impact study of curriculum-based socio-emotional education in rural Uganda. International Journal of Educational Research, 108, 101778.
Moy, G. E., & Hazen, A. (2018). A systematic review of the Second Step program. Journal of School Psychology, 71, 18–41.
Moy, G., Polanin, J. R., McPherson, C., & Phan, T. V. (2018). International adoption of the Second Step program: Moderating variables in treatment effects. School Psychology International, 39(4), 333–359.
Ong, A. D. O., Bergeman, C. S., Bisconti, T. L., & Wallace, K. A. W. (2006). Psychological resilience, positive emotions, and successful adaptation to stress in later life. Journal of Personality and Social Psychology, 91(4), 730–749.
Orue, I., Calvete, E., & Fernández-González, L. (2019). Early maladaptive schemas and social information processing in child-to-parent aggression. Journal of Interpersonal Violence, 5, 1–25.
Panayiotou, M., Humphrey, N., & Wigelsworth, M. (2019). An empirical basis for linking social and emotional learning to academic Performance. Contemporary Educational Psychology, 56, 193–204.
Reichardt, C. S. (2009). Quasi-experimental designs. In R. E. Millsap and A. Maydeu-Olivares (eds.), The sage handbook of quantitative methods in psychology. SAGE Publications. pp. 46-71.
Schlesier, J., Roden, I., & Moschner, B. (2019). Emotion regulation in primary school children: A systematic review. Children and Youth Services Review, 100, 239-257.
Siddiqui, N., Gorard, S., & See, B. H. (2019). Can learning beyond the classroom impact on social responsibility and academic attainment? An evaluation of the Children’s University youth social action program. Studies in Educational Evaluation, 61, 74–82.
Sloan, S., Winter, K., Connolly, P., & Gildea, A. (2020). The effectiveness of nurture groups in improving outcomes for young children with social, emotional and behavioral difficulties in primary schools: An evaluation of Nurture Group provision in Northern Ireland. Children and Youth Services Review, 108, 104619.
Smith, T. F., & Capuzzi, G. (2019). Using a mindset intervention to reduce anxiety in the statistics classroom. Psychology Learning & Teaching, 18(3), 326-336.
Snyder, K. E., Fong, C. J., Painter, J. K., Pittard, C. M., Barr, S. M., & Patall, E. A. (2019). Interventions for academically underachieving students: A systematic review and meta-analysis. Educational Research Review, 28, 100-110.
Steinhardt, M. A., & Dolbier, C. L. (2008). Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American College Health, 56 (4), 445-453.
Terzian, M. A., Li, J., Fraser, M. W., Day, S. H., & Rose, R. A. (2015). Social information-processing skills and aggression: A quasi-experimental trial of the making choices and making choices plus programs. Research on Social Work Practice, 25(3), 358-369.
Upshur, C. C., Heyman, M., & Wenz-Gross, M. (2017). Efficacy trial of the Second Step Early Learning (SSEL) curriculum: Preliminary outcomes. Journal of Applied Developmental Psychology, 50, 15–25.
Wu, F., Fraser, M. W., Guo, S., Day, S. H., & Galinsky, M. G. (2016). Strengthening the social information–processing skills of children: A controlled test of the Let’s Be Friends Program in China. Research on Social Work Practice, 26(5), 525-538.
Yang, C., Chan, M. K., Ma, T. L. (2020). School-wide social emotional learning (SEL) and bullying victimization: Moderating role of school climate in elementary, middle, and high schools. Journal of School Psychology, 82, 49–69.
فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37
شهریور 1401
صفحه 47-66
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار