با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

2 کارشناس ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی سرزندگی و تاب‌آوری تحصیلی بر مبنای مهارت‌های یادگیری الکترونیکی با واسطه هیجان‌های تحصیلی دانشجویان دانشگاه اراک بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در نیم‌سال اول 1400-1399 در دانشگاه اراک بود که از این بین 350 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی‌زاده (۱۳۹۱) پرسش‌نامه تاب‌آوری تحصیلی مارتین (2001)، پرسش‌نامه مهارت‌های یادگیری الکترونیکی واتکینز و همکاران (2004) و پرسش‌نامه هیجان‌های تحصیلی پکران و همکاران (2005) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 و نرم‌افزار R نسخه 2/0/4 استفاده شد و آزمون فرضیه‌ها به روش معادلات ساختاری انجام گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که مهارت‌های یادگیری الکترونیکی به طور معناداری می‌تواند سرزندگی و تاب‌آوری تحصیلی دانشجویان را پیش‌بینی کند و هیجان‌های تحصیلی (مثبت و منفی) نیز در پیش‌بینی تاب‌آوری و سرزندگی تحصیلی براساس مهارت‌های یادگیری الکترونیکی نقش میانجی معناداری دارند. بنابراین به نظر می‌رسد جهت تقویت تاب‌آوری و سرزندگی تحصیلی دانشجویان در آموزش مجازی باید علاوه بر تقویت مهارت‌های یادگیری الکترونیک، تعدیل هیجان‌های منفی و تقویت هیجان‌های مثبت نیز مد نظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prediction of Academic Vitality and Resilience Based on E-Learning Skills by Mediating Role of Students' Academic Excitement in Virtual Education

نویسندگان [English]

  • Marzieh Sadat Sajadinezhad 1
  • Marzieh Assadi 2

1 Department of psychology and Educational Science, Arak university, Iran

2 1. MA in Educational Technology, Humanistic Faculty, Arak University, Arak, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to predict academic vitality and resilience based on e-learning skills by mediating role of academic excitement of Arak University students. The statistical population of the study includes all students studying in the first semester of 1400-1399 in Arak University from whom, 365 people were selected by available sampling. Data collection tools including Academic Vitality Questionnaire Hossein Chari and Dehghanizadeh (2012), Martin Academic Resilience Questionnaire (2001), Watkins et al. (2004) e-Learning Questionnaire, And Pekran et al.'s (2005) Academic excitement Questionnaire. Data were analyzed using SPSS software (26) and R software (4.0.2) and hypothesis tested by structural equation model. The results of data analysis showed that e-learning skills can significantly predict students' vitality and academic resilience and academic Excitement (positive and negative) also play an important role in predicting academic resilience and vitality based on e-learning skills.Therefore, it seems that in order to strengthen the resilience and academic vitality of students in virtual education, in addition to strengthening electronic learning skills, it should also be considered to moderate negative emotions and strengthen positive emotions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Vitality
  • Academic Resilience
  • E-Learning Skills
  • Academic Excitement
آذریان، رضا؛ مهدیان، حسین؛ جاجرمی، محمود (1399). «مقایسه اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی و تنظیم هیجان بر معنای تحصیلی و سازگاری تحصیلی». فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزش، 14، 483-494.
آهنگر، وحید (1393). «بررسی تاثیر فرایندهای مدیریت دانش بر یادگیری الکترونیکی (مطالعه موردی: سازمان بازرسی کل کشور)». پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت تولید، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
انوری، فاطمه؛ میکائیلی منیع، فرزانه (1400). «تدوین مدل علی بهزیستی ذهنی بر پایه تاب‌آوری تحصیلی و نقش واسطه‌ای تعامل معلم دانش‌آموز، سازگاری هیجانی و ادراک از جو مدرسه». پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 9(1)، پیاپی 33، 6-29.
باباجانی گرجی، لیلا؛ حجازی، مسعود؛ مروتی، ذکرالله؛ یوسفی افراشته، مجید (1398). «نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی در رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با درگیری تحصیلی در دانشجویان رشته پزشکی و پیراپزشکی». نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی،12(4)، 147-157.
بخشی، نگین؛ فولادچنگ، محبوبه (1397). «رابطه جو مدرسه و تاب‌آوری تحصیلی: نقش واسطه‌ای سرزندگی تحصیلی». فصلنامه مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 15(30)، 51-80.
پورمحی آبادی، علیرضا؛ جناآبادی، حسین؛ ناستی زایی، ناصر (1396). «رابطه جو دانشگاه با سرزندگی تحصیلی و اهداف پیشرفت دانشجویان تحصیلات تکمیلی». فصلنامه علمی- پژوهشی توسعۀ آموزش جندی شاپور، 8(3)، 345-355.
تارویردی زاده، هاجر؛ صابری، هایده؛ پاشا شریفی، حسن (1396). «پیش‌بینی تاب‌آوری تحصیلی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی با میانجی‌گری هوش هیجانی». نشریه مدیریت ارتقای سلامت، 7(1)، 36-43.
حاجی زاده شیراز، اسماعیل؛ زینالی، علی (1398). «نقش هیجان‌های تحصیلی در سلامت ذهنی دانش‌آموزان دبیرستانی». رویش روان‌شناسی،8(3)، پیاپی36، 65-72.
حسین چاری، مسعود. دهقانی زاده، محمدحسین (1391). «سرزندگی تحصیلی و ادراک از الگوی ارتباطی خانواده، نقش واسطه‌ای خودکارآمدی». مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 4(2)، پیاپی2، 21-47.
حکمی، سارا؛ شکری، امید (1394). «رابطه بین جهت‌گیری‌های هدف پیشرفت و بهزیستی تحصیلی: الگوی اثرات میانجی‌گر هیجانات پیشرفت». فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 5(11)، 65-31.
جاهد مطلق، عذرا؛ یونسی، سید جلال؛ ازخوش، منوچهر؛ فرضی، مرجان (1394). «اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر فشار روانی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی ساکن خوابگاه». روان‌شناسی مدرسه، 14، 7-21.
سراجی، فرهاد (1392). «شناسایی و دسته‌بندی مهارت‌های مورد نیاز دانشجوی مجازی». پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 20( 2)، 75-90.
شریفی، محمد؛ فتح آبادی، جلیل؛ شکری، امید؛ پاکدامن، شهلا (1398). «تجربه آموزش الکترونیکی در نظام آموزشی ایران: فراتحلیل اثربخشی آموزش الکترونیکی در مقایسه با آموزش حضوری». پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7(1)، پیاپی 25، 9-24.
عبدی، علی؛ زندی پیام، آرش (1399). «مقایسه سرزندگی تحصیلی، شکفتگی و ابعاد هویت تحصیلی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه». فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 10(4)، 283-293.
عیسی بخشی، مانیا؛ سیف، علی اکبر؛ درتاج، فریبرز(1397). «تاثیر آموزش تنظیم هیجانی بر تاب‌آوری تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر دبیرستانی منطقه نه تهران». نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12، 69-77.
فتحی، داود؛ جمال آبادی، مونا (1396). «بررسی نقش واسطه‌گری تاب‌آوری در رابطه حمایت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی در دانشجویان»، مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 4(10)، 269-263.
قدم پور، عزت الله؛ بیرانوند، کبری (1396). «اثر آموزش معنا درمانی بر شادکامی و سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان». فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 4(19)، 56-43.
کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی الله؛ کاوسیان، جواد؛ نیکدل، فریبرز (1388). «رواسازی پرسش‌نامه هیجان تحصیلی پکران». فصلنامه نوآوری‌های آموزش، 8(32)، 7-38.
لکی، داود؛ شکری، امید؛ سپاه منصور، مژگان؛ ابراهیمی، سارا (1396). «رابطه تاب‌آوری تحصیلی و ارزیابی‌های شناختی با خودناتوان‌سازی تحصیلی: نقش واسطه‌ای هیجان‌های پیشرفت». روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 14(55)، 329-341.
مدنی، یاسر؛ حسینی نژاد، ناهید؛ فتحیف داوود؛ موسوی، سید محمد موسی (1395). «اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر معنویت بر تاب‌آوری و رضایت از زندگی مادران دارای کودک اهسته گام». فصلنامه توانمندسازی کودکان استثنایی، 7(20)، 60-75.
مظلومیان،سعید؛ کوتی، محمود (1397). «تاثیر یادگیری الکترونیکی مبتنی بر اینترنت بر خودکارآمدی، رضایتمندی از یادگیری انگیزه پیشرفت». دومین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، مشهد.
مومن، حسنعلی؛ خوبیاری، علی اکبر؛ رستگار، محمدرضا (1398). «نقش یادگیری الکترونیکی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در پیش‌بینی سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان». چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روان‌شناسی مطالعات ایران، تهران.
میرانی‌ سرگزی، نرگس؛ بشارت، محمدصادق؛ عسکری، مهتاب؛ طاهری، ابولفضل (1399). «رابطه مدیریت سواد رسانه‌ای با هیجان تحصیلی و خلاقیت شناختی دانشجویان دانشگاه شیراز». فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 11(2)، 104-85.
نیکدل، فریبرز (1389). «بررسی رابطه ادراک از محیط کلاس و باورهای انگیزشی (جهت‌گیری هدف و خودپنداره تحصیلی) با هیجان‌های تحصیلی و یادگیری خودگردان: نقش واسطه‌ای هیجان‌های تحصیلی». پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران.
هاشمی چلیچه، سمیه؛ هاشمی، زهرا؛ نقش، زهرا (1397). «نقش واسطه‌ای هیجان‌های پیشرفت در رابطه میان جو روانی- اجتماعی کلاس و فرسودگی تحصیلی». پژوهش در نظام‌های آموزشی، 12(43)، 131-146.
هاشمی، زهرا (1390). «مدل تبیینی تاب‌آوری تحصیلی و هیجانی». پایان‌نامه دوره دکتری، دانشگاه شیراز.
همتی، رضا؛ غفاری، مسعود (1395). «تحلیل چند سطحی عوامل مؤثّر بر تاب‌آوری تحصیلی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مقطع متوسطه مناطق کمتر توسعه یافتۀ شهرستان مبارکه». رویکردهای نوین آموزشی، 11(2)، پیاپی 24، 87-106.
یوسف وند، مهدی؛ قدم پور، عزت الله؛ صادقی، مسعود؛ غلامرضایی، سیمین (1397). «نقش پایستگی آموزشی، مکان کنترل و هیجانات تحصیلی در پیش‌بینی تاب‌آوری تحصیلی». فصلنامه علمی پژوهشی تدریس پژوهی، 6(4)، 144-127.
 
Allan, J. F., McKenna, J., & Dominey, S. (2014). “Degrees of resilience: profiling psychological resilience and prospective academic achievement in university inductees”. British Journal of Guidance & Counselling, 42(1), 9-25.
Artino, A. R., & Jones, K. D. (2012). “Exploring the complex relations between achievement emotions and self-regulated learning behaviors in online learning”. Internet and Higher Education, 15, 170–175.
Cocoradă, E. (2016). “Achievement emotions and performance among university students”. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, Series VII: Social Sciences and Law, 9(2-Suppl), 119-128.
Cohn, M, A, Fredrickson, B, L, Brown, S, L, Mikels, J, A & Conway, A, M. (2009). “Happiness Unpacked: Positive Emotions Increase Life Satisfaction by Building Resilience”. Emotion, 9(3). 361-368,
Duijin, M., Rosenstiel, I.V., Schais, W., Smallenbroek,C.,Dahmen, R. (2014). “Vitality and health:A lifestyle programme FOR employees”.Eurpean Jornal of Inter Grative Medicin, 3(2), 97-102.
Kuo. Y-C., Walker. A.E., Schroder. K.E.E & Belland. B.R. (2014). “Interaction, Internet self-efficacy, and self-regulated learning as predictors of student satisfaction in online education courses”. Internet and Higher Education, 20, 35- 50.
Martin, A. J. (2001). “The Student Motivation Scale: A tool for measuring and enhancing motivation”. Australian Journal of Guidance and Counselling, 11, 1–20.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2008). “Academic buoyancy: Towards an understanding of students' everyday academic resilience”. Journal of school psychology, 46(1), 53-83.
Martin, A. (2013). “Academic buoyancy and academic resilience: Exploring everyday and classic resilience in the face of academic adversity”. School Psychology International, 34(5), 488-500.
Mayes, R. (2005). “Modelling and supporting ICT implementation in education”. Oslo: Harvester.
Norman,. M., Avey, J. B., Nimnicht, J. L., & Graber-Pigeon, N. P. (2010). “The interactive effects of psychological capital and organizational identity on employee citizenship and deviance behaviors”. Journal of Leadership and Organization Studies, 17, 380–391.
Pekrun, R., Goetz, T., & Perry, R. P. (2005). “Achievement Emotions Questionnaire (AEQ)”. User’s manual. Munich, Germany: Department of Psychology, University of Munich.
Pekrun, R., Goetz, T., Perry, R. P., Kramer, K., & Hochstadt, M. (2004). “Beyond test anxiety: Development and validation of the Test Emotions Questionnaire (TEQ)”. Anxiety, Stress and Coping, 17, 287–316.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002a). “Academic emotions in student’s self-regulated learning and achievement: A program of qualitative and quantitative research”. Educational Psychologist, 37(2), 91-106.
Pekrun, R., Goetz, T., Titz, W., & Perry, R. P. (2002b). “Control-value theory of academic emotions: Individual and social antecedents of student’s domain-specific emotions”. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, New Orleans: LA.
Palloff, R. M., & Pratt, K. (2010). “Collaborating online: Learning together in community (Vol. 32)”. John Wiley & Sons.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2017). “Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness”. Guilford Publications.
Sarah, M., Paul, C., & Lisa, K. M. (2013). “Well-being, academic buoyancy and educational achievement in primary school student”. International Journal of Educational Research, 62, 239-248.
Shim, S.S.; Cho, Y. & Wang, C. (2013). “Classroom goal structures, social collective identities as motivators of action”. Educational Psychologist, 44, 78-89.
Solberg, P. A., Hopkins, W. G., Ommundsen, Y., & Halvari, H. (2012). “Effects of three training types on vitality among older adults: A self-determination theory perspective”. Psychology of Sport and Exercise, 13(4), 407-417.
Sun, P. C., Tsai, R. J., Finger, G., Chen, Y. Y., & Yeh, D. (2008). “What drives a successful e-Learning? An empirical investigation of the critical factors influencing learner satisfaction”. Computers & education, 50(4), 1183-1202.
Wang, M.T.; Brinkworth, M.E. & Eccles, J.S. (2013). “The moderation effect of Motivation as Predictors of Academic Performance”. Anthropologist, 20(3): 553-561.
Watkins, R., Leigh, D., & Triner, D. (2004). “Assessing readiness for e‐learning”. Performance Improvement Quarterly, 17(4), 66-79.