با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف آزمون مدل قلدری سایبری در دوران پسا کرونا بر اساس حمایت تحصیلی و سرمایه‌های روان‌شناختی در میان دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر شیراز انجام گرفت. برای این منظور 381 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم شیراز به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌های سرمایه روان‌شناختی لوتانز و آولیو (2007)، حمایت تحصیلی ساندز و پلانکت (2005) و پرسش‌نامه تجربۀ قلدری قربانی سایبری آنتونیادو و همکاران (2016) پاسخ دادند. یافته‌ها نشان داد که اثر مستقیم مؤلفه‌های حمایت تحصیلی (حمایت معلم، حمایت همسالان، حمایت خانواده) بر مؤلفه‌های سرمایه‌های روان‌شناختی (خوش‌بینی، امید، انعطاف‌پذیری و خودکارآمدی مثبت و معنی‌دار است. به علاوه اثر مستقیم مؤلفه‌های سرمایه‌های روان‌شناختی بر قلدری سایبری منفی و معنی‌دار است. ضمنا اثر غیر مستقیم مؤلفه‌های حمایت تحصیلی بر قلدری سایبری منفی و معنی‌دار است. همچنین یافته‌ها نشان داد که در مدل برازش شده، 42 درصد از واریانس قلدری سایبری توسط حمایت تحصیلی و سرمایه‌های روان‌شناختی تبیین می‌گردد. شاخص‌های نکویی برازش مدل پیش‌بینی قلدری سایبری دانش‌آموزان مقطع دوم متوسطه در دوران پساکرونا نیز نشان داد که مدل برازش شده بر اساس داده‌های تجربی با مدل نظری برگرفته شده از پیشینه نظری و تجربی پژوهش سازگار است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Testing the Cyberbullying Model in the Post-Corona: The Role of Academic Support and Psychological Capital (Case Study: High School Students in Shi-raz)

نویسندگان [English]

  • ahmad rastegar 1
  • Fahimeh Samari 2

1 Associate Professor, Department of Education, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 MS.c. Student, Department of Education, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

This research was conducted with the aim of testing the cyberbullying model in the post-Corona era based on academic support and psychological capital among high school students in Shiraz. For this purpose, 381 students of high school in Shiraz were selected by multi-stage cluster sampling method And they responded to Lutans and Auliou (2007) psychological capital questionnaires, Sands and Plunkett (2005) academic support questionnaires, and Antoniodo et al (2016) cyber victim bullying experience questionnaires. The findings showed that the direct effect of academic support components (teacher support, peer support, family support) on psychological capital components (optimism, hope, flexibility and self-efficacy) is positive and significant. In addition, the direct effect of capital components the psychological effects of cyberbullying are negative and significant. At the same time, the indirect effect of academic support components on cyberbullying is negative and significant. In addition, the findings showed that in the fitted model, 42% of the variance of cyber bullying is explained by academic support and psychological capital. The goodness-of-fit indices of the cyberbullying prediction model of secondary school students in the post-Corona era also showed that the fitted model based on experimental data is compatible with the theoretical model derived from the theoretical and experimental background of the research

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Support
  • Cyberbullying
  • Psychological Capital
ابراهیمی بجدنی، فریده و بنی سی، پریناز (1399). پیش‌بینی قلدری سایبری بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، هوش هیجانی و هوش معنوی در نوجوانان. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری, 5 (47), 1-16.‎
آزادی ده بیدی، فاطمه و فولادچنگ، محبوبه (1398). مدل علی درگیری تحصیلی: نقش حمایت تحصیلی و خود تنظیمی تحصیلی.‎ آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی). دوره 12، شماره 47، از صفحه 159 تا صفحه 183.
حسن نیا، سمیه. و سبزی، ندا. (1399). تبیین علّی درگیری تحصیلی براساس حمایت تحصیلی و سرمایه‌های روان‌شناختی دانش‌آموزان. مجله مطالعات آموزش و یادگیری, 12 (1), 30-52.‎
رستگار، احمد (1398). ارائه مدل علی روابط حمایت تحصیلی و رفتار مدنی تحصیلی با تأکید بر واسطه‌گری سرمایه‌‌های روان‌شناختی در میان دانشجویان دوره‌‌های مجازی دانشگاه شیراز. فصلنامه علمی-پژوهشی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی, 7 (3), 63-76.‎
زکی پور، شهپر؛ فرخ سرشت، بهزاد؛ تثی پوریان، محمد جواد؛ آقاجانی، حسنعلی (1398). واکاوی عوامل مؤثر بر کاهش رفتارهای نابهنجار کاری در حوزه ی سلامت مبتنی بر تکنیک فراترکیب. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سالمت)، 14 (3): 240-228.
سامانی، سیامک؛ جعفری، محمدعلی (1390). بررسی کفایت شاخص‌های روانسنجی مقیاس حمایت تحصیلی (نسخه ی فارسی). مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 3 (1): 47-60.
شمسی زاده، الهام؛ افتخار صعادی، زهرا؛ جایروند، حمدالله؛ بختیارپور، سعید و مکوندی، بهنام (1400). پیش‌بینی قلدری سایبری در دانش‌آموزان تیز هوش بر اساس کیفیت ارتباط با والدین با نقش میانجی اعتیاد به تلفن هوشمند. پژوهش‌های انتظامی-اجتماعی زنان و خانواده, 9 (1), 229-251.‎
صفری، اقدس؛ امینی، ناصر؛ بهروزی، محمد و جعفری نیا، غلامرضا (1399). مقایسه اثربخشی آموزش همدلی با آموزش مبتنی بر دیدگاه‌گیری اجتماعی بر هوش هیجانی نوجوانان دارای قلدری سایبری. مجله تحقیقات علوم رفتاری, 18 (4), 553-567.‎
عبدالرسول گنجی، بی نظیر و توکلی، سمیرا (1397). بررسی رابطه بین سرمایه روان‌شناختی و تاب‌آوری تحصیلی با اعتیاد به اینترنت دانشجویان. دوماهنامه علمی-پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی, 11 (1), 102-107.‎
علیزاده، مهدیه میرنسب، میرمحمود و واحدی، شهرام (1395). مقایسه پیشرفت تحصیلی و شیوه‌های انضباطی والدین در دانش‌آموزان قلدر و قربانی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی, 11 (43), 137-156.‎
فرخی، الهام و سبزی، ندا (1394). شادکامی و ادراک الگوهای ارتباطی خانواده: نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی, 11 (43), 313-324.‎
گاتمن، جان؛ دکلر، جون. (2002). گزیده کلیدهای پرورش هوش عاطفی. ترجمه فرناز فرود. (1398). تهران: انتشارات صابرین.
 
Abaido, G. M. (2020). Cyberbullying on social media platforms among university students in the United Arab Emirates. International Journal of Adolescence and Youth, 25 (1), 407-420.
Akcan, G., & Öztürk, E. (2017). The investigation of predictors of cyberbullying and cyber victimization in university students.
Akturk, A. O. (2015). Analysis of cyberbullying sensitivity levels of high school students and their perceived social support levels. Interactive Technology and Smart Education
Aliyev, R., & Karakus, M. (2015). The effects of positive psychological capital and negative feelings on students’ violence tendency. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 69-76.
Antoniadou, N., Kokkinos, C. M., & Markos, A. (2016). Development, construct validation and measurement invariance of the Greek cyber-bullying/victimization experiences questionnaire (CBVEQ-G). Computers in Human Behavior, 65, 380-390.
Assor, A. (2012). Allowing choice and nurturing an inner compass: Educational practices supporting students’ need for autonomy. In Handbook of research on student engagement (pp. 421-439). Springer, Boston, MA.
Carmona–Halty, M., Salanova, M., Llorens, S., & Schaufeli, W. B. (2019). How psychological capital mediates between study–related positive emotions and academic performance. Journal of Happiness Studies, 20 (2), 605-617.
Clement, J. (2019). Internet usage of teenagers in the United States - Statistics & Facts. https://www.statista.com/topics/2237/internet-usage-in-the-united-states/
Collie, R. J., Martin, A. J., Malmberg, L. E., Hall, J., & Ginns, P. (2015). Academic buoyancy, student's achievement, and the linking role of control: A cross‐lagged analysis of high school students. British Journal of Educational Psychology, 85 (1), 113-130.
Datu, J. A. D., & Valdez, J. P. M. (2016). Psychological capital predicts academic engagement and well-being in Filipino high school students. The Asia-Pacific Education Researcher, 25 (3), 399-405.
Durisic, M., Bunijevac, M. A. (2017). Parental Involvement as a Important Factor for Successful Education. Center for Educational Policy Studies Journal, 7 (3): 137-153.
Eweida, R. S., Hamad, N. I., Abdo, R. A. E. H., & Rashwan, Z. I. (2021). Cyberbullying among adolescents in Egypt: a call for correlates with sense of emotional security and psychological capital profile. Journal of Pediatric Nursing, 61, e99-e105.
Faucher, C., Jackson, M., & Cassidy, W. (2014). Cyberbullying among university students: Gendered experiences, impacts, and perspectives. Education Research International, 2014.
Grobler, A., & Joubert, Y. T. (2018). Psychological Capital: Convergent and discriminant validity of a reconfigured measure. South African Journal of Economic and Management Sciences, 21 (1), 1-14.
Kalyar, M. N., Saeed, M., Usta, A., & Shafique, I. (2020). Workplace cyberbullying and creativity: examining the roles of psychological distress and psychological capital. Management Research Review
Linnenbrink-Garcia, L., & Pekrun, R. (2011). Students’ emotions and academic engagement: Introduction to the special issue. Contemporary Educational Psychology, 36 (1), 1-3.
Luthans, B. C., Luthans, K. W., & Jensen, S. M. (2012). The impact of business school students’ psychological capital on academic performance. Journal of Education for Business, 87 (5), 253-259.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60 (3), 541-572.146.
Luthans, F., Youssef, C.M., Avolio, B.J.)2007 (. Psychological capital: investing and developing positive organizational behavior. Posit. Organ. Behav. 1 (2), 9–24.
Okumu, M., Kim, Y. K., Sanders, J. E., Makubuya, T., Small, E., & Hong, J. S. (2020). Gender-specific pathways between face-to-face and cyber bullying victimization, depressive symptoms, and academic performance among US adolescents. Child Indicators Research, 13 (6), 2205-2223.
Ouweneel, E., Le Blanc, P. M., & Schaufeli, W. B. (2011). Flourishing students: A longitudinal study on positive emotions, personal resources and study engagement. The Journal of Positive Psychology, 6 (2), 142–153. https://doi.org/10.1080/17439760.
Qin, K., Chen, X., Wu, L. (2022). he effects of psychological capital on citizens’ willingness to participate in food safety social co-governance in China. Humanities and Social Sciences Communications, 9 (275). doi.org/10.1057/s41599-022-01302-5.
Ramirez, L., Machida, S. K., Kline, L., & Huang, L. (2014). Low-income Hispanic and Latino high school students’ perceptions of parent and peer academic support. Contemporary School Psychology, 18 (4), 214-221.
Rothon,C, Head,J, Klineberg,E, Stansfeld,S. (2011). Can social support protect bullied adolescents from adverse outcomes?A prospective study on the effects of bullying on the educational achievement and mental health of adolescents at secondary schoolsin East London. Journal of Adolescence, 34,579–588.
Salanova, M., Llorens, S., & Schaufeli, W. B. (2011). “Yes, I can, I feel good, and I just do it!” On gain cycles and spirals of efficacy beliefs, affect, and engagement. Applied Psychology, 60 (2), 255-285.
Sands, T., & Plunkett, S. W. (2005). A new scale to measure adolescent reports of academic support by mothers, fathers, teachers, and friends in Latino immigrant families. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 27 (2), 244-253.
Shapka, J. D., & Maghsoudi, R. (2017). Examining the validity and reliability of the cyber-aggression and cyber-victimization scale. Computers in Human Behavior, 69, 10-17.
Stiglbauer, B., Gnambs, T., Gamsjäger, M., & Batinic, B. (2013). The upward spiral of adolescents' positive school experiences and happiness: Investigating reciprocal effects over time. Journal of school psychology, 51 (2), 231-242.
Torres, C. E., D’Alessio, S. J., & Stolzenberg, L. (2020). The effect of social, verbal, physical, and cyberbullying victimization on academic performance. Victims & Offenders, 15 (1), 1-21.
Wentzel, K. R. (1998). Social relationships and motivation in middle school: The role of parents, teachers, and peers. Journal of educational psychology, 90 (2), 202.
Wentzel, K. R. (2004). Understanding classroom competence: The role of social-motivational and self-processes. Advances in child development and behavior, 32, 213-241.
Wentzel, K. R., Battle, A., Russell, S. L., & Looney, L. B. (2010). Social supports from teachers and peers as predictors of academic and social motivation. Contemporary educational psychology, 35 (3), 193-202