فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

رابطه پرطاقتی روانی و رفتارهای سبک زندگی تحصیلی در نوجوانان تیزهوش: نقش واسطه‌ای هیجانات پیشرفت و راهبردهای مقابله‌ای

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی کاربردی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی اجتماعی تحولی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه‌ای راهبردهای مقابله شناختی و هیجانات پیشرفت در رابطة پرطاقتی روانی و رفتارهای سبک زندگی تحصیلی در نوجوانان تیزهوش انجام شد. در پژوهش همبستگی حاضر، 288 دانش‌آموز تیزهوش (147 دختر و 141 پسر) که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند به پرسشنامه نظم‌‌بخشی شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006)، پرسشنامه رفتارهای سبک زندگی تحصیلی ارتقادهنده و بازدارنده سلامت ‌تحصیلی (صالح‌زاده، شکری و فتح‌آبادی، 1396الف)، نسخة کوتاه پرسشنامه هیجان‌های پیشرفت (عبدالله‌پور، 1394) و نسخه کوتاه پرسشنامه پرطاقتی روانی (داگنال، دیناوان، پاپاگیرگیو، کلاگ، پارکر و دینکواتر، 2019) پاسخ دادند. به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش آماری مدل‌یابی معادله ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که در نمونه دانش‌آموزان تیزهوش دختر و پسر، مدل مفروض واسطه‌مندی نسبی راهبردهای مقابله شناختی و هیجانات پیشرفت در رابطة پرطاقتی روانی و رفتارهای سبک زندگی تحصیلی با داده‌ها برازش مطلوبی داشت. همچنین، نتایج نشان داد که در مدل‌ مفروض، تمامی وزن‌های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند و در این مدل، به ترتیب 66 و 61 درصد از پراکندگی نمرات رفتارهای بازدارنده و رفتارهای تسهیل‌گر سبک زندگی تحصیلی از طریق متغیرهای مکنون پژوهش تبیین شد. بنابراین، مهمترین ایدة مستخرج از یافته‌های مطالعه حاضر این است که چگونه متخصصان تربیتی علاقه‌مند به قلمرو مطالعاتی روان‌شناسی تیزهوشی می‌توانند دغدغه‌های مربوط بر تحلیل نیمرخ انگیزشی یادگیرندگان سرآمد را با تاکید بر توان اطلاعاتی نهضت نوظهور روان‌شناسی مثبت‌نگر دنبال کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Relationship Between Mental Toughness with Health-Oriented Academic Lifestyle in Gifted Adolescents: The Mediating Role of Achievement Emotions and Coping Styles

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ataee 1
  • Omid Shokri 2
  • Shahla Pakdaman 3

1 M.Sc. Educational Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Applied Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Developmental Social Psychology, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

This study examined the mediating effect of cognitive coping strategies and achievement emotions on the relationship between mental toughness and academic lifestyle behaviors among male and female gifted students. In this correlational study, 288 gifted students (141 male and 147 female) responded to the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire-Revised (Garenofski & Kraaij, 2006), the Health-oriented Academic life-style Questionnaire (Salehzadeh, Shokri & Fathabadi, 2017a), the Achievement Emotions Questionnaire-Revised (Abdollahpour, 2015) and Mental Toughness Questionnaire-Revised (Wagnall, Donovan, Papa Georgiou, Clough, Parker & Drinkwater, 2019). Structural equation modeling was used to assess the proposed gifted students. Results indicated that for gifted students, the partially mediated model of adaptive and nonadaptive cognitive coping strategies and positive and negative achievement emotions on the relationship between mental toughness academic lifestyle behaviors had good fit to data. Furthermore, all of the regression weights in the hypothesized model were statistically significant and model' predictors accounted for 66% and 61% of the variance in inhibitory and facilitator behaviors, respectively. Therefore, the most important idea derived from the findings of the present study is how educational professionals interested in the field of gifted psychology studies can pursue concerns related to the motivational profile analysis of gifted learners by emphasizing the information power of the emerging positive psychology movement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive Coping Strategies
  • Mental Toughness
  • Gifted Psychology
  • Achievement Emotions
مراجع
حسین آبادی، منیره.، و شکری، امید (1394). آزمون هم‌ارزی جنسی ساختار عاملی نسخة کوتاه پرسش‌نامة نظم دهی شناختی هیجان. فصلنامة روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 12 (46)، 211-199.
صالح‌زاده، پروین.، شکری، امید.، و فتح‌آبادی، جلیل (1396الف). ساخت و اعتباریابی پرسش‌نامه رفتارهای ارتقادهنده و بازدارنده سلامت تحصیلی: چشم‌اندازی بر نظریه‌های معاصر انگیزش پیشرفت. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 8 (30)، 105-61.
صالح‌زاده، پروین.، شکری، امید.، و فتح‌آبادی، جلیل (1396ب). سبک زندگی تحصیلی سلامت‌محور: ایده‌ای نوظهور در روان‌شناسی سلامت تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 13 (46)، 30-1.
صوفی، سحر.، شکری، امید.، فتح‌آبادی، جلیل.، و قنبری، سعید (1397). تیزهوشی هیجانی/اجتماعی، چیستی و چرایی؟ پنجمین همایش ملی روان‌شناسی مدرسه.
صوفی، سحر.، شکری، امید.، فتح‌آبادی، جلیل.، و قنبری، سعید (1398). ساختار علّی پیشایندها و پسایندهای سبک زندگی تحصیلی سلامت‌محور در دانش‌آموزان سرآمد دختر. فصلنامه روان‌شناسی افراد استثنایی، 9 (35)، 72-35.
عبدالله‌پور، محمد آزاد (۱۳۹۴). تحلیل معادلات ساختاری الگوی شناختی  اجتماعی هیجانات پیشرفت: آزمون الگوهای رقیب. رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
عبدالله پور، محمد آزاد.، درتاج، فریبرز.، و احدی، حسن (1395). تحلیل روان سنجی نسخة فارسی سیاهة فرسودگی تحصیلی. فصلنامة اندازه گیری تربیتی، 6 (23)، 120-100.
فردافشاری، ساره.، پورشهریار، حسین.، شکری، امید.، و فتح‌آبادی، جلیل (1396). رابطة خوش‌بینی و آشفتگی روان‌شناختی در دانشجویان: نقش میانجیگری کنترل تحصیلی آگاهانه. فصلنامه مطالعات آموزش و یادگیری، 9 (2)، 19-1.
کوشکی، الهام.، شکری، امید.، قنبری، سعید.، و فتح‌آبادی، جلیل (1398). فراتحلیل اثربخشی برنامه تاب‌آوری پنسیلوانیا بر کاهش آشفتگی روان‌شناختی و بهبود سبک تبیینی یادگیرندگان. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 7 (3)، 22-9.  
کیاکاظمی، ارغوان.، شکری، امید.، فتح‌آبادی، جلیل.، و رشیدی‌پور، فاطمه (1398). روان‌شناسی مثبت تیزهوشی: چهارچوبی برای معرفی مدل خودمراقبت‌گری. نخستین کنگره ایرانی روان‌شناسی مثبت. تهران. ایران.
گراوند، فریبرز.، ابوالمعالی، خدیجه.، کیامنش، علیرضا.، و گنجی، حمزه (1395). نقش واسطه‌ای هیجان‌های پیشرفت در رابطه بین اسنادهای علّی و فرسودگی تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 15 (59)، 273-268.
گشتاسبی، زهرا.، شکری، امید.، فتح‌آبادی، جلیل.، و شریفی، محمد (1396). تاثیر برنامه بازآموزی اسنادی بر هیجانات پیشرفت و مشغولیت تحصیلی دانشجویان. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 4 (16)، 38-23.
ملک جعفریان، مجتبی.، شکری، امید.، و شریفی، مسعود (1400). نقش واسطه‌ای اسنادهای علّی در رابطه  بین کمال گرایی با بهزیستی تحصیلی در نوجوانان تیزهوش دختر و پسر. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی. 18 (70)، 72-51.
نورمحمدی، رها.، شکری، امید.، و خدایی، علی (1399). رابطة بین جهت‌گیری‌های هدف پیشرفت، فرایندهای ارزیابی شناختی و هیجانات پیشرفت در دانشجویان دختر و پسر: یک تحلیل میانجی‌گری تعدیل شده. فصلنامه مطالعات آموزش و یادگیری، 12 (1)، 180-158.    
 
 
 
Abdollahpour, M. (2015). Structural equation analysis of the cognitive-social model of achievement emotions: A test of alternative models. Ph.D. Dessertation. Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran. [In Persian].
Abdollahpour, M. A., Dortaj, F., & Ahadi, H. (2015). Psychometric properties of the School Burnout Inventory (SBI) among Iranian students. Quarterly of Educational Measurement, 6 (24), 23-41.
Bar-On, R. (2004). The Bar-On Emotional Quotient Inventory (EQ-i): Rationale, description, and summary of psychometric properties. In G. Geher (Ed.), Measuring emotional intelligence: Common ground and controversy (pp. 111–142). Hauppauge, NY: Nova Science Publishers.
Barrio, V., Aluja, A., & Spielberger, C. (2004). Anger assessment with STAXI-CA. Personality and Individual Differences, 37, 227-244.
Bucich, M., & MacCann, C., (2019). Emotional intelligence and Day-To-Day emotion regulation processes: examining motives for social sharing. Personality and individual differences, 137 (1), 22-26.
Clough, P., Earle, K., & Sewell, D. (2002). Mental toughness: the concept and its measurement. In I. Cockerill (Ed.), Solutions in sport psychology (pp. 32–43). London: Thomson.
Curelaru, V. (2017). Perfectionism in high school students, academic emotions, real and perceived academic achievement. The European Proceedings of Social & Behavioral Sciences, 23, 1170-1178.
Dagnall, N., Denovan, A., Papageorgiou, K. S., Clough, P. J., Parker, A., & Drinkwater, K. G. (2019). Psychometric assessment of Shortened Mental Toughness Questionnaires (MTQ): Factor structure of the MTQ-18 and the MTQ-10. Frontiers in Psychology, 21 (10), 1933-1940.
d’Acremonta, M., & Van der Linden, M. (2007). How is impulsivity related to depression in adolescence? Evidence from a French validation of the cognitive emotion regulation questionnaire. Journal of Adolescence, 30, 271–282.
Fardafshari, S., Pourshahriar, H., Shokri, O., Fathabadi, J. (2018). Relationship between optimism and psychological distress for university students: The mediating role of perceived academic control. Studies in Learning & Instruction, 9 (2), 1-19.
Fredrickson, B. L. (2013). Positive emotions broaden and build. Advances in Experimental Social Psy-chology, 47, 1-53.
Garnefski, N., & Kraaij, V. (2006). Cognitive Emotion Regulation Questionnaire Development of a short 18-item version (CERQ-short). Personality and Individual Differences, 41, 1045-1053.
Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation, and emotional problems. Personality and Individual Differences, 30, 1311-1327.
Gashtasbi, Z., Shokri, O., Fathabadi, J., & Sharifi, M. (2017). The effect of attributional retraining program on achievement emotions and academic engagement among university students. Quarterly Journal of Research in School and Virtual Learning, 4 (16), 23-38. [In Persian].
Geravand, F., Abolmaali, K., Kiamanesh, A., & Ganji, H. (2019). The mediating role of achievement emotions in the relationship between causal attribution and academic burnout. Developmental Psychology: Iranian Psychologists. 15 (59), 268-273.
Gnilka, P. B., Ashby, J. S., & Noble, C. M. (2012). Multidimensional perfectionism and anxiety: Differences among individuals with perfectionism and tests of a coping mediation model. Journal of Counseling and Development, 90, 427-436.
Gucciardi, D. F., & Jones, M. I. (2012). Beyond optimal performance: Mental toughness profiles and developmental success in adolescent cricketers. Journal of Sport & Exercise Psychology, 34 (1), 16–36.
Hosseinabadi, M., & Shokri, O. (2016). Examining the gender-based equivalence of factorial structure of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire-Short Form. Journal of Developmental Psychology: Iranian Psychology, 12 (46), 199-211. [In Persian].
Jarrell, A., & Lajoie, S. P. (2017). The regulation of achievements emotions: Implications for research and practice. Canadian Psychology, 58 (3), 276-287.
Kiakazemi, A., Shokri, O., Fathabadi, J., & Rashidipour, F. (2019). Positive psychology of giftedness: Framework for introducing the self-care model. The first Iranian Congress of Positive Psychology. Tehran. Iran.
Kline, R. B. (2005). Principles and practices of Structural Equation Modeling (2nd Eds.). New York: Guilford.
Kooshki, E., Shokri, O., Ghanbari, S., & Fathabadi, J. (2019). A meta-analysis of the effectiveness of the Penn Resilience Program (PRP) in reducing psychological distress and improving explanatory style in students. Quarterly Journal of Research in School and Virtual Learning, 7 (27), 9-22. [In Persian].
Li, C., Zhang, Y., Randhawa, A. K., & Madigan, D. J. (2020). Emotional exhaustion and sleep problems in university students: Does mental toughness matter? Personality and Individual Differences, 163, 110046.
Lin, Y., Clough, P. J., Welch, J., & Papageorgiou, K. A. (2017). Individual differences in mental toughness associate with academic performance and income. Personality and Individual Differences, 113, 178–183.
Malek Jafarian, M., Shokri, O., & Sharifi, M. (2021). The mediating role of causal attributions on the relationship between perfectionism and academic well-being among male and female gifted adolescents. Developmental Psychology: Iranian Psychologists. 18 (70), 51-72.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2008). Academic buoyancy: Towards an understanding of students' everyday academic resilience. Journal of School Psychology, 46 (1), 53–83.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2009). Academic resilience and academic buoyancy: Multidimensional and hierarchical conceptual framing of causes, correlates and cognate constructs. Oxford Review of Education, 35 (3), 353–370.
McBee, M. T., Makel, M. C., Peters, S. J., & Matthews, M. S. (2018). A call for open science in giftedness research. Gifted Child Quarterly, 62 (4), 374-388.
McGeown, S. P., St Clair-Thompson, H., & Clough, P. (2016). The study of non-cognitive attributes in education: Proposing the mental toughness framework. Educational Review, 68 (1), 96–113.
McGeown, S., St Clair-Thompson, H., & Putwain, D. W. (2018). The development and validation of a mental toughness scale for adolescents. Journal of Psychoeducational Assessment, 36 (2), 148–161.
Meyers, L. S., Gamest. G., & Goarin, A. J. (2016). Applied multivariate research, design and interpretation. Thousand oaks. London. New Deihi, Sage publication.
Newmana, N. B., Stricklerb, J.G., O'Brienc, C., Luid, T., & Lynchc, M. (2019). Deconstructing perfectionism in college students: Patterns of behavior, emotion, and cognition. Personality and Individual Differences, 145 (1), 106-111.
Nourmohammadi, R., Shokri, O., & Khodaei, A. (2020). Relationship between achievement goal orientations, cognitive appraisal processes and achievement emotions in male and female university students: A moderated mediation analysis. Studies in Learning & Instruction, 12 (1), 158-180.
Pekrun, R., Goetz, T., & Frenzel, A. C. (2005). Academic Emotions Questionnaire–Mathematics (AEQ-M): User’s manual. Munich, Germany: University of Munich, Department of Psychology.
Pekrun, R., Goetz, T., Frenzel, A.C., Barchfeld, P., & Perry, R.P. (2011). Measuring emotions in students' learning and performance: The Achievement Emotions Questionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology, 36, 36-48.
Pekrun, R., Goetz, T., & Perry, R. P. (2005). Academic Emotions Questionnaire (AEQ): User’s manual. Munich, Germany: University of Munich, Department of Psychology.
Perry, J. L., Clough, P. J., Crust, L., Earle, K., & Nicholls, A. R. (2013). Factorial validity of the Mental Toughness Questionnaire-48. Personality and Individual Differences, 54, 587–592.
Papageorgiou, K. a., Gianniou, F. M., Wilson, P., Moneta, G. B., Bilello, D., Clough, P. J. (2019). The bright side of dark: Exploring the positive effect of narcissism on perceived stress through mental toughness. Personality and Individual Differences, 139,116–124.
Papageorgiou, K. A., Wong, B., & Clough, P. J. (2017). Beyond good and evil: Exploring the mediating role of mental toughness on the Dark Triad of personality traits. Personality and Individual Differences, 119, 19–23.
Sagkal, A. S. (2019). Direct and indirect effects of strength-based parenting on adolescents’ school outcomes: Exploring the role of mental toughness. Journal of Adolescence, 6, 20–29.
 Salehzadeh, P., Shokri, O., & Fathabadi, J. (2018a). Development and validation of the promoting and preventing Health-Oriented Academic Lifestyle Behaviors Questionnaire: Perspectives on contemporary theories of achievement motivation. Educational Measurement, 8 (30), 61-105. [In Persian].
Salehzadeh, P., Shokri, O., & Fathabadi, J. (2018b). Health-Oriented Academic Lifestyle: The newly emerging idea in the field of academic health psychology. Journal of Educational Psychology, 13 (46), 1-30. [In Persian].
Soufi, S., Shokri, O., Fathabadi, J., Ghanbari, S. (2018). Social-emotional giftedness: What and why? The 5th National Conference on School Psychology. Tehran. [In Persian].
Soufi, S., Shokri, O., Fathabadi, J., & Ghanbari, S. (2019). Causal structure of antecedents and consequences of health-oriented academic lifestyle in gifted girl students. Psychology of Exceptional Individuals, 7 (28), 95-135. [In Persian].
StClair-Thompson, H., Bugler, M., Robinson, J., Clough, P., McGeown, S. P., & Perry, J. (2015). Mental toughness in education: Exploring relationships with attainment, attendance, behaviour and peer relationships. Educational Psychology, 35 (7), 886–907.
Stamp, E., Crust, L., & Swann, C. (2019). Mental toughness and dietary behaviors in undergraduate university Students. Appetite, 142, 104389.
Stamp, E., Crust, L., Swann, C., Perry, J., Clough, P., & Marchant, D. (2015). Relationships between mental toughness and psychological wellbeing in undergraduate students. Personality and Individual Differences, 75, 170–174.
Vicent, M., Inglés, C. J., Sanmartín, R., Gonzálvez, C., Aparicio-Flores, M. P., & García-Fernández, J. M. (2019). Clarifying the two facets of Self-Oriented Perfectionism: Influences on affect and the Big Five traits of personality in children. Anales de Psicología, 35 (2), 280–289.
Weston, R., & Gore, Jr. P. A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. Journal of Counseling Psychology, 5, 719-751.
Weiner, B. (2010). The development of an attribution-based theory of motivation: A history of ideas. Educational Psychologist, 45 (1), 28–36.
Wirthwien, L., Bergold, S., Preckel, F., & Steinmayer, R., (2019). Personality and school function of intellectually gifted and no gifted adolescents: self-perceptions and parents’ assessment. Learning and individual differences, 73 (1), 16-19.
Yankov, G. P., Davenport, N., & Sherman, R. A. (2019). Locating mental toughness in factor models of personality. Personality and Individual Differences, 151, 109532.
Young, K. S., Sandman, C. F., & Craske, M.G. (2019). Positive and Negative Emotion Regulation in Adolescence: Links to Anxiety and Depression. Brain Science. 9 (4), 76-96.
فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 40
خرداد 1402
صفحه 29-46
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار