با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، مربی، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز

2 استاد، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز

3 دانشیار، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز

چکیده

پژوهش حاضر در قالب یک مدل علی، پیشایندهای سازگاری تحصیلی را بررسی کرد. در این مدل احساسات شرم و گناه به عنوان متغیر برونزا، خودناتوان سازی متغیر واسطه ای و سازگاری تحصیلی متغیر درونزا بودند. شرکت کنندگان پژوهش حاضر 423 دانشجوی (141 مرد و 280 زن) مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های گرایش به شرم و گناه (کوهن و همکاران، 2011)، مقیاس خودناتوان سازی (جونز و رودوالت، 1982) و مقیاس سازگاری تحصیلی (بیکر و سریاک،1989) پاسخ دادند. به منظور بررسی مدل پژوهش از روش تحلیل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Amos استفاده شد. مدل در دو سطح اندازه گیری و ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های سطح اندازه گیری بیانگر آن بود که ساختار عاملی احساس گناه در فرهنگ ایرانی متفاوت از ساختار مورد نظر سازندگان ابزار است. یافته های روابط ساختاری، نشان داد که احساس گناه هم به طور مستقیم و هم از طریق خودناتوان سازی بیرونی سازگاری تحصیلی، را به شکل مثبت پیش بینی می کند. در خصوص احساس شرم نتایج بیانگر آن بود که این احساس با واسطه خود ناتوان سازی درونی به صورت منفی سازگاری تحصیلی را پیش بینی می کند. در مجموع یافته های پژوهش از یک سو بیانگر تفاوت در نیمرخ پیش بینی هیجانات در ارتباط با خود ناتوان سازی و سازگاری تحصیلی بود و از سوی دیگر بیانگر تفاوت میانجی گری دو نوع راهبرد درونی و بیرونی خود ناتوان سازی در پیش بینی سازگاری تحصیلی بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Self - Handicapping in Relation between Shame and Guilt Feelings and Academic Adjustment

نویسندگان [English]

  • sara fasihanifard 1
  • bahram jowkar 2
  • farhad khormaei 3
  • Masuod Hossein chari 3

1 Ph.D. Student, Educational Psychology, Shiraz University

2 Professor, Educational Psychology, Shiraz University

3 Associate Professor, Educational Psychology, Shiraz University

چکیده [English]

The present study examined the antecedents of academic adjustment as a causal model. In this model, feelings of shame and guilt were as exogenous variables, self-handicapping as mediating variable, and academic adjustment as endogenous variable. The participants of this study were 421 (141 males and 280 females) undergraduate students of Shiraz University who were selected by multistage cluster sampling and completed the Shame and Guilt Inventory Questionnaire (Cohen et al. , 2011) , the Self-Disability Scale (Jones & Rhodewalt, 1982) and the Academic Adaptation Scale (Baker & Siryk, 1989). Structural equation analysis was performed by using Amos software to study the research model. The model was analyzed at two measurement and structural levels. The level of measurement findings indicated that the factor structure of guilt feeling in Iranian culture was different from that of instrument makers. The findings of structural relationships showed that feelings of guilt predicted academic adjustment positively both directly and through external self-handicapping. Concerning the feeling of shame, the results indicated that this emotion predicted internal self-handicapping negatively. In general, the findings of the study, on the one hand, showed the differences in emotion prediction profile with regard to self-handicapping and academic adjustment, and on the other hand, the differences between mediation of the two types of internal and external self-handicapping strategies in predicting academic adjustment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • shame and guilt feeling
  • internal self-handicapping
  • external self-handicapping
  • academic adjustment
ایمانی، اعظم (1391). رابطه عزت نفس دفاعی و خودناتوان‌سازی: بررسی نقش واسطه‌ای احساس شرم و گناه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
راهپیما، سمیرا؛ فولادچنگ، محبوبه (1397). رابطه عزم و خودناتوان‌سازی: بررسی نقش واسطه‌ای هیجان‌‌های مثبت و منفی تحصیلی، فصلنامه پژوهش‌‌های نوین روان‌شناختی، سال سیزدهم، شماره 49، 141-123.
رستمی، سمیرا؛ جوکار، بهرام (1396). رابطه افتراقی دلبستگی به والدین و همسالان در پیش‌بینی تجربه هیجان‌‌های شرم و گناه در نوجوانان دختر و پسر. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی، سال نهم، شماره 4، 27-16.
سلیمانی فر، امید؛ شعبانی، فرزانه (1392). رابطه بین خودکارامدی و انگیزه پیشرفت با سازگاری تحصیلی دانشجویان کارشناسی سال اول دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات روان‌شناسی تربیتی، سال نهم، شماره 17، 104-83.
شکرکن، حسین؛ هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل و نجاریان، بهمن (1384). بررسی برخی پیشایند‌های مهم مربوط به خودناتوان‌سازی تحصیلی و رابطه آن با پیامد‌های برگزیده دانش‌آموزان پسر سال اول دبیرستان‌های اهواز، مجله علوم تربیتی در روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال دوازدهم، شماره 3، 100-77.
فروغی, بهروز (۱۳۹۷). بررسی رابطه خودناتوان‌سازی و هوش هیجانی با سازگاری تحصیلی، سومین کنفرانس ملی تازه‌‌های روان‌شناسی، اصفهان، دبیرخانه دائمی کنفرانس با حمایت انجمن‌ها و گروه‌های اموزشی دانشگاه‌های کشور.
کمالی، فاطمه (1392). رابطۀ معنویت و احساسات شرم و گناه: نقش واسطه‌ای راهبرد‌های تنظیم شناختی هیجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
محمدی، زهره؛ جوکار، بهرام؛ حسین چاری، مسعود (1393). پیش‌بینی رفتار‌های خودشکن توسط جهت‌گیری هدف: نقش واسطه‌گری احساسات شرم و گناه. روان‌شناسان ایرانی: روان‌شناسی تحولی، سال یازدهم، شماره 41، 102-83.
میدانی، مرضیه؛ حیدری، علیرضا؛ بختیارپور، سعید (1390). رابطه انسجام خانودگی، استقلال عاطفی و سازگاری با خودناتوان‌سازی در دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع سوم راهنمایی شهر اهواز، پژوهش‌نامه علمی تربیتی. سال نهم، شماره 6، 26-1.
محمدی، زهره (1393). پیش‌بینی رفتار‌‌های خود – شکن توسط جهت‌گیری هدف: نقش واسطه‌ای احساسات شرم و گناه. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه شیراز.
 
 
Aldao, A., Nolen-Hoeksema, S. & Schweizer, S. (2010). Emotion-regulation strategies across psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 30, 217-237.
Arkin, R. M. & Baumgardner, A. H. (1985). Self-handicapping. In J. H. Harvey&G. Weary (Eds.). Basic issues in attribution theory and research. New York: Academic Press.
Baldwin, K. M., Baldwin, J. R., & Ewald. T. E. (2006). The relationship among shame, guilt and self-efficacy. American Journal of Psychotherapy, 60 (1), 1-21.
Baker, R. W., & Siryk, B. (1984). Measuring adjustment to college. Journal of Counseling Psychology, 3, 179-189.
Baker, R. W., & Siryk, B. (1999). Student adaptation to college questionnaire. Los Angeles:Western Psychological Services.
Bedford, O. A., &_Hwang, K. K. (2003). Guilt and shame in Chinese culture: A cross-cultural framework_ from the perspective of morality and identity. Journal for the Theory of Social Behavior, 33, 127-144.
Benedict, R. (1946). The chrysanthemum and the sword. Boston: Houghton Mifflin.
Bennett, D. S., Sullivan, M. W., & Lewis, M. (2005). Young children's adjustment as a function of maltreatment, shame, and anger. Child maltreatment, 10 (4), 311-323.
Berglas, S., & Jones, E. E. (1978). Drug choice as a self-handicapping strategy in response to noncontingent success. Journal of Personality and Social Psychology, 36 (4), 405-417.
Breugelmans, S. M., & Poortinga, Y. H. (2006). Emotion without a word: Shame and guilt among_ Raramuri Indians and rural Javanese. Journal of Personality and Social Psychology, 91, 1111-1122.
Carpenter, T. P., Tignor, S. M., Tsang, J. A., & Willett, A. (2016). Dispositional self-forgiveness, guilt-and shame-proneness, and the roles of motivational tendencies. Personality and Individual Differences, 98, 53-61.
Clarke, I. E., & MacCann, C. (2016). Internal and external aspects of self-handicapping reflect the distinction between motivations and behaviours: Evidence from the Self-handicapping Scale. Personality and Individual Differences, 100, 6-11.
Cho, H. (2000). Public opinion as personal cultivation: a normative notion and a source of social control in traditional china. International Journal of public Opinion Research, 12, 299-325.
Cohen, T. R., Wolf, S. T., Panter, A. T., & Insko, C. A. (2011). Introducing the GASP Scale: A New Measure of Guilt and Shame Proneness. Journal of Personality and Social Psychology, 100 (5), 947-966.
Coudevylle, G. R., Martin Ginis, K. A., & Famose, J. P. (2008). Determinants of self-handicapping strategies in sport and their effects on athletic performance. Social Behavior and Personality, 36, 391- 398.
Cowman, S. E., & Ferrari, J. R. (2002). “Am I for real?” Predicting impostor tendencies from self-handicapping and affective components. Social Behavior and Personality: an international journal, 30 (2), 119-125.
Day, V., Mensink, D., & O’Sullivan, M. (2000). Patterns of academic procrastination. Journal of College Reading and Learning, 30, 120-134.
Del Mar Ferradás, M., Freire, C., Valle, A., Núñez, J. C., Regueiro, B., & Vallejo, G. (2016). The relationship between self-esteem and self-worth protection strategies in university students. Personality and Individual Differences, 88, 236-241.
Eisenberg, N. (1986). Altruistic cognition, emotion, and behavior. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Ferrand, C., Champely, S., & Brunel, P. C. (2005). Relations between female students' personality traits and reported handicaps to rhythmic gymnastics performance. Psychological reports, 96 (2), 361-373.
Hofseth, E., Toering, T., & Jordet, G. (2015). Shame proneness, guilt proneness, behavioral self-handicapping, and skill level: A mediational analysis. Journal of Applied Sport Psychology, 27 (3), 359-37.
Jones, E. E., & Rhodewalt, F. (1982). The Self-Handicapping Scale. Princeton, NJ: Princeton University.
Johnson, R. C., Danko, G. P., Huang, Y. H., Park, J. Y., Johnson, S. B., & Nagoshi, C. T. (1987). Guilt, shame, and adjustment in three cultures. Personality and Individual Differences, 8 (3), 357-364.
Johnson, R. C., Kim, R. J., & Danko, G. P. (1989). Guilt, shame and adjustment; a family study. Personality and individual differences, 10 (1), 71-74.
Kazemi, Y., Nikmanesh, Z., & Khosravi, M. (2015). Role of self-handicapping on prediction of the quality of life in primary students. Practice in Clinical Psychology, 3 (1), 61-68.
Kachgal, M. M., Hansen, L. S., & Nutter, K. J. (2001). Academic procrastination prevention/intervention: Strategies and recommendations. Journal of Developmental Education, 25 (1), 14.
Konstam, V., Chernoff, M., & Deveney, S. (2001). Toward forgiveness: the role of shame, guilt, anger and empathy. Counseling and Values, 46, 26-39.
Karlsson, G., & Sjöberg, L. G. (2009). The experiences of guilt and shame: A phenomenological psychological study. Human Studies, 32, 335–355.
Lewis, M. (1992). Shame: The exposed self. New York: The Free Press.
Li, J., Wang, L., & Fischer, K. W. (2004). The organization of Chinese shame concepts. Cognition and emotion, 18, 767-797.
Lindsay-Hartz, J. L., De Rivera, J., & Mascolo, M. F. (1995). Differentiating Guilt and Shame and their Effects on Motivation. In J. P. Tangney & K. W. Fisher (Eds. ), Self-conscious Emotions: The Psychology of Shame, Guilt, Embarrassment and Pride, 274–300. New York: Guilford Press.
Lynch, J. S., Hill, E. D., Nagoshi, J. L., & Nagoshi, C. T. (2012). Mediators of the shame‐guilt‐psychological adjustment relationship. Scandinavian journal of psychology, 53 (5), 437-443.
Martin, A. J., Marsh, H. W., & Debus, R. L. (2001). Self-handicapping and defensive pessimism: Exploring a model of predictors and outcomes from a self-protection perspective. Journal of Educational Psychology, 93 (1), 87.
Morling, B., Kitayama, S., & Mityamoto, Y. (2002). Cultural practices emphasize influence in the United States and Adjustment in Japan. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 311-323.
Ortony, A., Clore, G. L., & Collins, A. (1988). The cognitive structure of emotions. Cambridge, England: Cambridge University Press.
Pettus, K. R. (2006). The relationship of parental monitoring to community college student adjustment and achievement: differences by gender, ethnicity, parental education level, and student residence. Unpublished Ph. D. thesis. Carolina University.
Pivetti, M., Camodeca, M., & Rapino, M. (2016). Shame, guilt, and anger: Their cognitive, physiological, and behavioral correlates. Current Psychology, 35 (4), 690-699.
Punia, S., & Sangwan, S. (2011). Emotional intelligence and social adaptation of school children. Journal of Psychology, 2 (2), 83-87.
Rhodewalt, F. (1990). Self- Handicappers: Individual differences in preference for anticipatory, Self- protective acts. In R. Higgins, C. R. Snyder, & S. Berglas (Eds), Self- Handicapping: The paradox that isn't, (pp. 69-106). NewYork: Plenum.
Rhodewalt, F., Morf. C., Hazlett, S., & Fair Field, M. (1991). Self- handicapping: The Role of discounting and augmentations in the preservation of Self- esteem. Journal of personality and Social psychology, 61, 122- 131.
Ryska, T. A., Yin, Z., & Cooley, D. (1998). Effects of trait and situational self-handicapping on competitive anxiety among athletes. Current Psychology, 17 (1), 48-56.
Scherer, K. R. (1997). The role of culture in emotion antecedent appraisal. Journal of Personality and Social Psychology, 73 (5), 902-922.
Schwinger, M., Wirthwein, L., Lemmer, G., & Steinmayr, R. (2014). Academic self-handicapping and achievement: A meta-analysis. Journal of Educational Psychology, 106, 744-761.
Seli, H., Dembo, M. H., & Crocker, S. (2009). Self in Self-Worth Protection: The Relationship of Possible Selves and Self-Protective Strategies. College Student Journal, 43 (3).
Sinha, A. K. P., & Singh, R. P. (1993). The adjustment Inventory for school students (AISS). Agra (India): National Psychological Corporation.
Steel, P., Brothen, T., & Wambach, C. (2001). Procrastination and personality performance, and mood. Personality and Individual Differences, 30, 95-106.
Smith, R. H., Webster, J. M., Parrott, W. G., & Eyre, H. L. (2002). The role of public exposure in moral and nonmoral shame and guilt. Journal of personality and social psychology, 83 (1), 138.
Tangney. J. P., & Dearing, R. L. (2002). Shame and guilt. New York: Guilford Press.
Tice, D. M., & Baumeister, R. F. (1997). Longitudinal study of procrastination, performance, stress, and health: The costs and benefits of dawdling. Psychological Science, 8 (6), 454-458.
Tracy, J. L., & Robins, R. W. (2004). Putting the self into self-conscious emotions: A theoretical model. Psychological Inquiry, 15, 103-125.
Walter, J. L., & Burnaford, S. M. (2006). Developmental changes in adolescents` guilt and shame: The role of family climate and gender. North American Journal of Psychology, 8 (1), 321-338.
Webb, T. L., Miles, E., & Sheeran, P. (2012). Dealing with feeling: A meta-analysis of the effectiveness of strategies derived from the process model of emotion regulation. Psychological Bulletin, 138, 775-808.
Wong, Y. & Tsai, J. L. (2007). Cultural models of shame and guilt. In J. Tracy, R. Robins & J. Tangney (Eds. ). Handbook of Self-Conscious Emotions (pp. 210-223). New York, NY: Guilford Press.
Zuckerman, M., Kieffer, S. C. & knee, C. R. (1998). Consequences of self- handicapping: Effects on coping, academic Performance and adjustment, Journal of Personality and social Psychology, 74 (6), 1619-1628.