با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌، واحد رودهن، تهران، ایران

2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌، واحد رودهن، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی‌، واحد رودهن، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف روابط ساختاری بین مهارت های اجتماعی عاطفی و عملکرد تحصیلی با توجه به نقش میانجیگر انگیزش تحصیلی انجام شد. در مطالعه توصیفی همبستگی با مدل معادله های ساختاری حاضر،‌ از بین جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان دختر ۱۶ تا ۱۸ ساله شهر تهران در سال تحصیلی 1399-1398، نمونه آماری به تعداد ۳۵۰ نفر به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و با پرسشنامه های عملکرد تحصیلی، انگیزش تحصیلی و پرسشنامه شایستگی اجتماعی-هیجانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، چولگی و کشیدگی و ...) و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری) به وسیله نرم افزار آماری SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که بین مهارت‌های اجتماعی عاطفی و عملکرد تحصیلی با توجه نقش میانجیگر انگیزش تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر، بین مهارت‌های اجتماعی عاطفی با عملکرد تحصیلی ارتباط مستقیم وجود دارد (01/0>p) و انگیزش تحصیلی، این ارتباط را به صورت معنادار میانجی گری می کند (01/0>p). پیشنهاد می‌شود از نتایج پژوهش حاضر به عنوان چارچوبی برای طراحی برنامه های آموزشی در جهت تقویت عملکرد تحصیلی دانش آموزان استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Relationships between Social / Emotional Skills and Academic Per-formance: The Mediating Role of Academic Motivation

نویسندگان [English]

  • masoomeh ranjbakhsh 1
  • Malek Mirhashemi 2
  • Khadijeh Abolmaali 3

1 Ph.D Student, Psychology, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran

2 Assistant Professor, Department of Psychology, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roodehen, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Psychology, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Tehran, Iran

چکیده [English]

The aim of this study was modeling the productivity academic performance based on impulsivity, delayed reward discounting, and social-emotional skills mediated by academic motivation. In a descriptive study of correlation with the present structural equation model, ‌ among the statistical population including all adolescent girls aged 16 to 18 years in Tehran in the academic year 2019-2020, a statistical sample of 350 people were selected by multi-stage cluster sampling method and by academic performance, academic motivation and emotional-social competency questionnaires were assessed. The descriptive statistics (Mean, standard deviation, skewness and elongation, etc.) and inferential statistics (Pearson correlation coefficient and structural equations) were used to analyze the data by using SPSS and AMOS statistical software. The results of data analysis showed that there is a direct relationship between social  emotional skills and academic performance (p<0.01) and academic motivation mediates this relationship significantly (p<0.01). The results of the present study can be used as a framework for designing educational programs to enhance students' academic performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Academic Motivation
  • Academic Performance
  • Social-Emotional Skills
  • Mediation
اخوی ثمرین، زهرا؛ اکبری، مهدی؛ احمدی، شیرین (1400). الگوی روابط ساختاری انگیزه تحصیلی براساس نیازهای روان‌شناختی با میانجی‌گری نقش اهمال‌کاری تحصیلی در دانشجویان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی، ۱۳ (۱): ۴۶-۵۶.
امامقلی وند، فاطمه.، کدیور، پروین.، پاشاشریفی، حسن (۱۳۹۷). شاخص‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه شایستگی هیجانی - اجتماعی دانش‌آموزان، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، ۲ (۱): ۶۵-۷۷.
امیدی، شیوا.، مقتدر، لیلا (۱۳۹۶). رابطه مهارت‌های اجتماعی، سبک‌های ابراز هیجان و بدریخت‌انگاری با عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان متوسطه اول شهرستان رودبار، مجله مطالعات بالینی، ۴ (۵): ۶۷-۸۸.
خدایی، علی.، زارع، حسین (۱۳۹۸). مشخصه‌های روان‌سنجی نسخة فارسی پرسش‌نامة کفایت و مهارت‌های هیجانی در دانشجویان. پژوهش در یادگیری اموزشگاهی و مجازی. ۷ (۱): ۳۵-۴۶.
درتاج، فریبرز (۱۳۸۳). بررسی تأثیر شبیه‌سازی ذهنی فرایند و نمانامی‌ در بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان ساخت و هنجاریابی آزمون عملکرد تحصیلی. پایان‌نامه دکترا چاپ‌نشده، تهران دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
زارع، حسین (۱۳۹۲). مدل عِلّی پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانشجویان آموزش مجازی: نقش باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و هیجان‎های تحصیلی. پژوهش در یادگیری اموزشگاهی و مجازی. ۱ (۲): ۹-۱۸.
زارع، حسین (۱۳۹۵). تأثیر آموزش شناختی ارتقای امید بر خوش‌بینی و انگیزش پیشرفت دانشجویان دانشگاه پیام نور. پژوهش در یادگیری اموزشگاهی و مجازی. ۴ (۲): ۸۵-۹۳.
سماوی، سید عبدالوهاب؛ ابراهیمی‌، کلثوم؛ و جاودان، موسی (1395). بررسی رابطه درگیری‌های تحصیلی، خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس. فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 4 (7): 71-92.
شیرزادی، محمدمهدی؛ و شیخ الاسلامی‌، راضیه (1400). آداب اخلاقی تحصیل: نقش واسطه‌ای درگیری تحصیلی در رابطه بین انگیزش تحصیلی و آداب‌گریزی تحصیلی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 16 (1): 51-59.
شریفان، احمد. (۱۳۹۴). سنجش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، ناشر: انتشارات وانیا.
صفاری نیا، مجید.، آقایوسفی، علیرضا.، مصطفائی، علی (۱۳۹۳). رابطة مؤلفه‌های سهل‌انگاری اجتماعی و هویت اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانشجویان. مجله شناخت اجتماعی، ۳ (۲):۱۳۷-۱۲۳.
فرج پور، نیلوفر؛ سماوی، عبدالوهاب؛ و جاودان، موسی (1398). رابطه علّی متغیرهای انگیزشی و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری درک مفهومی‌ در دانش‌آموزان پسر و دختر پایه هشتم. فصلنامه فناوری آموزش، 13 (51): 720-726.
قلتاش، عباس.، اوجی نژاد، احمدرضا.، بزرگر، محسن (۱۳۸۹). تأثیر آموزش راهبردهای فراشناخت بر عملکرد تحصیلی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر پایه‌ پنجم ابتدایی. فصلنامه روا‌‌ن‌شناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد تنکابن، ۱ (۴): ۱۱۹ -۱۳۵.
مجیدیان فرد، جعفر.، مجیدیان فرد، محمد باقر.، صدری نسب، محسن (۱۳۹۹). بررسی رابطة بین مهارت‌های اجتماعی با اضطراب و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکدة پرستاری دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در سال. دوفصلنامه مطالعات آموزشی نما آجا. ۱۵ (۴): ۱۹-۲۸.
محمدی گرگانی، آذر؛ درتاج، فریبرز؛ و کیامنش، علیرضا (1398). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی- عاطفی بر روی مؤلفه‌های عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر. نشریه آموزش و ارزشیابی، 12 (45): 133-150. 
مکی پور، اسما (1399). مدل رابطة علّی کیفیت دوستی، حمایت اجتماعی ادراک شده و رشد مهارت‌های اجتماعی با احساس تنهایی و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری سازگاری اجتماعی در دانش‌آموزان دختر دورة متوسطه ا‌ول شهرستان باغملک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
پارسا، محمد (1399). انگیزش و هیجان (روان‌شناسی). تهران: انتشارات پیام نور.
مهدوی راد، حجت.، فرزاد، ولی الله.، کوشکی، شیرین (۱۳۹۹). مدل ساختاری عملکرد تحصیلی بر اساس اهداف پیشرفت، خودکارآمدی تحصیلی با میانجی‌گری راهبردهای شناختی در دانش‌آموزان دورة دوم متوسطه. مجله شناخت اجتماعی، ۹ (۲):‌۳۴-۴۵.
نور محمدیان، مژده (۱۳۸۵). بررسی رابطه عملکرد تحصیلی و بهداشت روانی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر کرمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، چاپ ‌نشده دانشگاه شهید باهنر دانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه علوم تربیتی.
هارجی، اون.، ساندرز، کریستن.، دیکسون، دیوید (۱۳۹۳). مهارت‌های اجتماعی در ارتباطات میان فردی، مترجم، خشایار بیگی - مهرداد فیروزبخت، ناشر رشد.
ویسانی، مختار. غلامعلی لواسانی، مسعود. اژه‌ای، جواد (1391) نقش اهداف پیشرفت، انگیزش تحصیلی و راهبردهای یادگیری بر اضطراب آمار: آزمون مدلی علی. مجله روان‌شناسی، ۲ (۱۶): ۱۴۲-۱۶۵.
ویسانی، مختار. غلامعلی لواسانی، مسعود. اژه‌ای، جواد (1391) نقش اهداف پیشرفت، انگیزش تحصیلی و راهبردهای یادگیری بر اضطراب آمار: آزمون مدلی علّی. مجله روان‌شناسی، ۲ (۱۶): ۱۴۲-۱۶۵.
 
 
Bablitz, J. A. (2017). Measuring attachment secarly in middle childhood: Connections to behavior adjustment .social adaptation and social skills. A thesis for the degree of Master of Science in psychology in the college of science and mathematics California state university .fresno.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social-cognitive theory. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Carlton, M. (2000). Motivation and school readiness kindergarten children.Dissertation abstracts in ternational section. A: Humanities & social sciences 61(11- a), 38-99.
Chen, H., & Wang, Q., & Chen, X. (2017) school achievement and social behaviors: across – lagged regression analysis. Acta psychological sinsia. 33(16) 532 vol. 33.issue .60535 535
Cokley, K. O., Bernard, N., Cunningham, D., & Motoike, J. (2001). A psychometric investigation of the academic motivation scale using a United States sample. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 34, 109-119.
Elias, M. J., & Haynes. N. M. (2018). Social competence .social support and academic achievement in minority low- income .urban elementary school children. Journal of school psychology Quarterly 23. (4).474-495.
Gamboa, L. F., Rodríguez Acosta, M., & García-Suaza, A. (2013). Differences in Motivations and Academic Achievement. Lecturas de Economía, 9-44.
Gilliam, W. S., Shahar, G. (2006). Preschool and child care expulsion and suspension: Rates and predictors in one state. Infants and Young Children, 19(3), 228–245.
Gross, J. J.(1998). The emerging field of emotion regulation: An interview review. Review of General Psychology, 2, 271 - 299.
Gross, J. J., & Munoz, R. F., (1995). Emotion regulation and mental health. Clinical psychology: Science and practice. 2: 151-164.
Gustavsen, A. M. (2017). Longitudinal relationship between social skills and academic achievement in a gender perspective. Cogent Education, 4(1), 1411035.
Honicke, T., & Broadbent, J. (2016). The influence of academic self-efficacy on academic performance: A systematic review. Educational Research Review, 17, 63-84.
Lynch, S. A., & Simpson, C. G. (2010). Social Skills: Laying the Foundation for Success. Dimensions of Early Childhood, 38(2), 3-12.
Malecki, C., & Elliott, S. (2002). Children’s Social Behaviors as Predictors of Academic Achievement: A Longitudinal Analysis. School Psychology Quarterly, 17, 1-23. doi:10.1521/scpq.17.1.1.19902
Masten, A. S., Roisman, G. I., Long, J. D., Burt, K. B., Obradovic, J., Riley, J. R., et al. (2005). Developmental cascades: Linking academic achievement and externalizing and internalizing symptoms over 20 years. Developmental Psychology, 41(5), 733–746.
McClelland, M.M., & Morrison, F.J. (2003). The emergence of learning related social skills in preschool children. Early Childhood Research Quarterly, 18(2), 206-224
Murphy, P. K., and Alexander, P. A. (2000). A motivated exploration of motivation terminology. Contemp. Educ. Psychol. 25, 3–53. doi: 10.1006/ceps.1999
Murano, D., Lipnevich, A. A., Walton, K. E., Burrus, J., Way, J. D., & Anguiano-Carrasco, C. (2021). Measuring social and emotional skills in elementary students: Development of self-report Likert, situational judgment test, and forced choice items. Personality and Individual Differences, 169, 110012. doi:https://doi.org/10.1016/j.paid.-2020.110012
Namka, L. (2009). Teaching children about emotional intelligence. Translated by: Nosratollah Yousefi, 2009. Tehran, Beh Tadbir.
Nyklicek. I.,Vingerhoests, A. D., Marcel Zeelenberg, M., 2011. Emotion Regulation and Well- being. New York, Dordrecht Heidelberg London. Pp. 101-115.
Oz, H. (2016). Academic Motivation and Academic Achievement among Preservice English Teachers: A Structural Equation Modeling Approach. The Anthropologist, 25(3), 240-248. doi: 10.1080/09720073.2016.-11892112
Pancorbo, G., Primi, R., John, O. P., Santos, D., Abrahams, L., & De Fruyt, F. (2020). Development and psychometric properties of rubrics for assessing social-emotional skills in youth. Studies in Educational Evaluation, 67, 100938. doi: https://doi.org/10.1016/-j.stueduc. 2020. 100938
Scherer, K. R. (1984). On the nature and function of emotion: A component process approach. In K.R. Scherer & P.Ekman(Eds.), Approaches to emotion(pp. 293-318). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Secomb, J. (2008). A systematic review of peer teaching and learning in clinical education. J. Clin. Nurs. 17 (6), 703–716.
Stacks. A & m. oshio. T.K. (2019). Disorganized attachment and social skills as indicators of heed start children school readiness skill. Attachment & human evelopmen.. 11.(2) .143-164.
Steedly, K., Schwartz, A., Levin, M., & Luke, S. (2008). Social Skills and Academic Achievement. 3.
Stover, S., & Holland, C. (2021). Students’ Approach to learning over time. Nurse Education in Practice, 52, 103026. doi:https:/-/doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103026
Strahan. E .Y. (2002). The effects of social anxiety and social an academic performance. Personality and individual differences 340347-366.
Steinmayr, R., Weidinger, A. F., Schwinger, M., & Spinath, B. (2019). The Importance of Students’ Motivation for Their Academic Achievement – Replicating and Extending Previous Findings. Frontiers in psychology, 10(1730). doi:10.3389/fpsyg.2019.01730
Walker, H.M. (1983). The ACCESS program: Adolescent curriculum for communication and effective social skills: Student study guide. Austin, TX: Pro-Ed.
Williams, B., & Reddy, P. (2016). Does peer-assisted learning improve academic performance? A scoping review. Nurse Education Today, 42, 23-29.
Zhang, X., Klassen, R. M. & Wang, Y. (2013). Academic Burnout and Motivation of Chinese Secondary Students. International Journal of Social Science and Humanity, 3 (1):45-65.
Zhou, M., & Ee, J. (2012). Development and validation of the social emotional competence questionnaire (SECQ). The International Journal of Emotional Education, 12, 123–131.
Zins, J., Bloodworth, M., Weissberg, R., & Walberg, H. (2007). The scientific base linking social and emotional learning to school success: Journal of Educational and Psychological Consultation, 17, (2-3). 191-210.
Williams, B., & Reddy, P. (2016). Does peer-assisted learning improve academic performance? A scoping review. Nurse Education Today, 42, 23-29.
Zhou, M., & Ee, J. (2012). Development and validation of the social emotional competence questionnaire (SECQ). The International Journal of Emotional Education, 12, 123–131.
Zins, J., Bloodworth, M., Weissberg, R., & Walberg, H. (2007). The scientific base linking social and emotional learning to school success: Journal of Educational and Psychological Consultation, 17, (2-3). 191-210.