با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن روانشناسی تربیتی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری گروه ناهمگونی را شکل می‌دهند. وجه اشتراکی که در بین همۀ آنها وجود دارد این است که همۀ آنها در یادگیری دروس مشکل دارند. هدف پژوهش حاضر، تعیین جهت اثربخشی بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات نوشتاری دست‌خط و ریاضی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های خاص یادگیری بود. تحقیق حاضر یک مطالعۀ نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر مقطع سوم ابتدایی شهر ایلام در سال 1400 است که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 20 نفر (10 نفر در گروه آزمایشی و 10 نفر در گروه کنترل) به‌عنوان حجم نمونه‌ انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامۀ کوسنج و همکاران (2012)، سیاهه بررسی مشکلات دست‌خط و آزمون تشخیص حساب نارسایی و آزمون عملکرد ریاضی برای اختلال ریاضی و پروتکل بازی‌درمانی شناختی- رفتاری بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات نوشتاری دست‌خط و ریاضی و مؤلفه‌های ریاضی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های خاص یادگیری مؤثر بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که آموزش بازی‌درمانی شناختی رفتاری در بهبود مشکلات نوشتاری دست‌خط و ریاضی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری اثر بخش است و آنها را برای مقابله با مسائل دوران تحصیل آگاه می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Play Therapy on Reducing Hand-writing and Math Problems in Students with Special Learning Disabilities

نویسندگان [English]

  • Nosrat Jafari 1
  • Tahereh Roshani 1
  • giti shahbazi 2

1 Instructor, Department of Psychology, Payame Noor University

2 Corresponding Author: PhD Student in Clinical Psychology, Department of Psychology, Islamic Azad University

چکیده [English]

Children with learning disabilities form a heterogeneous group. Their common denominator is that they all have difficulty in learning school subjects. The present study determines the effectiveness of cognitive-behavioral play therapy on reducing handwriting and math problems in students with special learning disabilities. Method: The present study was a quasi-experimental with a pretest- posttest design with a control group. The statistical population includes all male students in the third grade of primary school in Ilam in 1400. Using the available sampling method, 20 people (10 people in the experimental group and 10 people in the control group) were selected as the sample size. The research tools were Kosanj et al.'s (2012) questionnaire, handwriting problem checklist, failure test, and mathematical performance test for math disorder and cognitive-behavioral play therapy protocol. Data were analyzed using multivariate analysis of covariance. The results showed that cognitive-behavioral play therapy effectively reduced handwriting and math problems and mathematical components of students with special learning disabilities. Therefore, it can be said that teaching the cognitive-behavioral play therapy can solve the handwriting and math writing problems in students with learning disabilities and can inform them to deal with problems during school.
Cognitive: behavioral play therapy, handwriting and math writing disorder, special learning disabilities

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavioral Play Therapy
  • Handwriting and Math Writ-ing Disorder
  • Special Learning Disabilities
خوش خلق، ایرج (۱۳۸۷). راهنمای آموزش و ارزشیابی املا (براساس رویکرد روان‌شناختی املا). لوح زرین.
‏‫رضایی شریف، علی؛ حاجلو، نادر؛ حق گوی، توحید؛ و مرادی، مسعود (۱۳۹۵). اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری در بهبود عملکرد ریاضیات و خواندن دانش‌آموزان دارای حساب نارسایی و نارساخوانی. ناتوانی‌های یادگیری، 5(3)، 54–70.
‏‫سلامت، منصوره؛ مقتدایی، کمال؛ کافی، موسی؛ عابدی، احمدرضا؛ و خانزاده، عباسعلی (۱۳۹۲). اثربخشی بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر حافظه و مهارت‌های اجتماعی کودکان با ناتوانی یادگیری املا. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11(6)، 556-566.
‏‫شهنی ییلاق منیجه؛ کرمی جهانگیر؛ شکرکن حسین؛ و مهرابی‌زاده هنرمند مهناز (۱۳۸۲). بررسی همه‌گیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء در دانش‌آموزان دختر و پسر دوره ابتدائی شهر اهواز و اثر درمان چند حسی در کاهش ناتوانی یادگیری املاء در آنان. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی، 10(4-3)، 129-144.
-کوسنج، نسیبه؛ یار محمدیان، احمد؛ فرامرزی، سالار؛ عابدی، عبدالله (1391). ساخت و هنجاریابی آزمون تشخیص یادگیری املا در دانش‌آموزان پایۀ دوم، سون و چهارم دبستان در شهر اصفهان. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری- دانشگاه اصفهان-دانشکدخ علوم تربیتی و روان‌شناسی.
‏‫ملک، مریم؛ حسن زاده، حسن و تیرگری، عبدالحکیم (۱۳۹۱). اثر بخشی بازی درمانی گروهی به شیوۀ شناختی رفتاری بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال خواندن. ناتوانی‌های یادگیری، 2(4)، 140–153.
مهری، مهمد (1395). اثر بخشی بازی درمانی در تقوت مهارت‌های ادراک دیداری دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری. کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی، علوم تربیتی و رفتاری، صص: 52-45.
 
 
Baggerly, Jennifer; & Parker, Max. (2005). Child-centered group PLAY therapy with African American boys at the elementary school level. Journal of counseling & Development, 83(4), 387–396.
Casey, Joseph E. (2012). A model to guide the conceptualization, assessment, and diagnosis of nonverbal learning disorder. Canadian Journal of School Psychology, 27(1), 35–57.
Drewes, Athena A. (2009). Blending play therapy with cognitive behavioral therapy: Evidence-based and other effective treatments and techniques. John Wiley & Sons.
Moll, Kristina; Kunze, Sarah; Neuhoff, Nina; Bruder, Jennifer; & Schulte-Körne, Gerd. (2014). Specific learning disorder: Prevalence and gender differences. PLoS one, 9(7), e103537.
Springer, Craig; Misurell, Justin R.; & Hiller, Atara. (2012). Game-Based Cognitive-Behavioral Therapy (GB-CBT) Group Program for Children Who Have Experienced Sexual Abuse: A Three-Month Follow-Up Investigation. Journal of Child Sexual Abuse, 21(6), 646-664. https://doi.org/10.1080/10538712.2012.722592